Darius de Mede: Een oplossing voor zijn identiteit

Het bijbelse boek Daniël beschrijft een figuur genaamd Darius de Mede, de zoon van Ahasveros, van wie wordt gezegd dat hij de heerschappij over het Neo-Babylonische Rijk op zich nam na de val van Babylon door een Medo-Perzische macht (Dan 5:31). Darius de Mede is een belangrijk personage in Daniël 6, en het visioen van Daniël 9 zou zich tijdens zijn regering hebben afgespeeld. Er doet zich echter een probleem voor wanneer men Darius de Mede probeert te identificeren in buitenbijbelse literatuur. Darius de Mede wordt door de moderne kritische wetenschap over het algemeen als fictief beschouwd. (Er zijn een paar kritische schrijvers die de historiciteit van Darius de Mede accepteren, maar niet veel). De gangbare opvatting is dat Cyrus de Pers ca. 553 v. Chr. Media veroverde en de laatste Mediaanse koning afzette. Cyrus regeerde, als koning van Perzië, over het gehele (Medo-)Perzische Rijk toen Babylon in 539 v.Chr. viel. Evangelische bijbelgeleerden hebben verschillende oplossingen voorgesteld om het boek Daniël in overeenstemming te brengen met deze versie van de geschiedenis, maar er blijft een zekere mate van ontevredenheid bestaan over deze oplossingen.

Toen ik begon met het schrijven van mijn dissertatie over Darius de Mede, bevond de wetenschappelijke discussie zich in wezen in een impasse. Noch de evangelische, noch de kritische geleerden hadden belangrijke nieuwe ideeën, en geen van beide partijen vond de argumenten van de andere kant overtuigend. De meeste geleerden waren zich er echter niet van bewust dat de Griekse historicus Xenophon een Mediaanse koning beschrijft, die hij Cyaxares II noemt, en die zeer nauw overeenkomt met Daniëls Darius de Mede. De opvatting dat Cyaxares II Darius de Mede is, was de standaard Joodse en Christelijke interpretatie van Josephus en Hiëronymus tot Keil in de jaren 1870, maar werd verlaten nadat spijkerschrift inscripties werden ontdekt die Herodotus’ verslag van de toetreding van Cyrus leken te ondersteunen, wat het bestaan van Xenophon’s Cyaxares II niet toestaat.

De stelling die ik verdedig in mijn proefschrift en gepubliceerde boek uit 2014 (beide getiteld Darius the Mede: A Reappraisal en hier en hier beschikbaar in pdf-formaat, of als gedrukt boek hier) is dat Cyrus de macht deelde met een Mediaanse koning tot ongeveer twee jaar na de val van Babylon. Deze Mediaanse koning wordt door de Griekse historicus Xenophon Cyaxares (II) genoemd, maar is in het boek Daniël bekend onder zijn troonnaam Darius. Cyrus maakte geen vijandige verovering van Medië, onttroonde de laatste Medische koning niet, en werd pas na de val van Babylon de hoogste regent in het Medo-Perzische rijk. Cyrus was Darius’ mederegent, de erfelijke koning van het rijk Perzië, de kroonprins van Medië, en de bevelhebber van het Medo-Perzische leger – maar het was nog steeds Darius die officieel werd erkend als de hoogste macht in het rijk. Darius stierf op natuurlijke wijze binnen twee jaar na de val van Babylon, en omdat hij geen mannelijke erfgenaam had en Cyrus met zijn dochter was getrouwd, erfde Cyrus bij zijn dood zijn positie en verenigde het Mediaanse en Perzische koninkrijk in één troon.

Mijn reconstructie van de toetreding van Cyrus is grotendeels gebaseerd op het gedetailleerde verslag van de Griekse historicus Xenophon, dat opmerkelijk goed overeenkomt met het boek Daniël en wordt ondersteund door een verrassende verscheidenheid aan andere antieke bronnen. Het verslag van de toetreding van Cyrus door de Griekse historicus Herodotus, dat de basis vormt voor de reconstructie van deze gebeurtenissen door moderne historici, is een legendarische herschikking van een propagandistische mythe die door Cyrus werd aangeprezen als een middel om zijn verovering te legitimeren in de hoofden van een onwelgevallige Babylonische bevolking. Spijkerschrift verwijzingen naar Cyrus (en zijn zoon Cambyses) als “koning” kort na de val van Babylon zijn gemakkelijk te verklaren aan de hand van een regentschap dat duurde tot de dood van Darius de Mede/Cyaxares II.

De belangrijkste ondersteunende argumenten in het boek zijn onder andere de volgende:

1. De historische betrouwbaarheid van Xenophon’s Cyropaedia bleek veel hoger te zijn dan de wetenschappelijke consensus op dit moment aanhoudt. (Een kenner van Xenophon, Steven W. Hirsch, pleit ook voor een veel hogere opvatting van de historische betrouwbaarheid van de Cyropaedia). Xenophon werd historisch geloofwaardig bevonden, en superieur aan Herodotus, met betrekking tot zijn verslagen over de koninklijke opvoeding van Cyrus, het bestaan van Belsassar, het bestaan van Gobryas, en het huwelijk van Cyrus met de dochter van Cyaxares.
2. In de Behistun-inscriptie van Darius Hystaspes (“Darius I”) staat dat twee Mediërs die op verschillende tijdstippen opstanden tegen Darius lanceerden, dit deden op basis van (vermeende) valse beweringen dat zij tot de familie van Cyaxares behoorden. Het feit dat zij beweerden verwant te zijn aan Cyaxares, en niet aan Astyages, is een bewijs dat Cyaxares II inderdaad heeft bestaan en de laatste Mediaanse koning was.
3. De adoptie van “Darius” en “Ahasuerus” (= Xerxes) als troonnaam van de eerste twee Perzische koningen in de dynastie die volgde op die van Cyrus, is een bewijs dat zij als troonnaam werden gebruikt door koningen van een eerdere dynastie. Dit is indirect bewijs dat er inderdaad een Mediaanse koning was met de naam “Darius,” en een andere met de naam “Ahasveros,” zoals het boek Daniël hen voorstelt (Dan 9:1). Het gebruik van troonnaammen door Perzische koningen geeft ook plausibiliteit aan de suggestie dat de voornaam van Darius de Mede “Cyaxares” was.
4. Er zijn sterke historische bewijzen dat de Meden en de Perzen een verenigde regering hadden gevormd, en dat Herodotus’ verhaal over Cyrus die de Meden onderwierp en de laatste Mediaanse koning afzette, daarom historisch onjuist is. Xenophon en Herodotus zijn het erover eens dat de Medische koning Astyages zijn dochter Mandane ten huwelijk gaf aan Cambyses I, die koning der Perzen was. In de context van het oude Nabije Oosten betekenden dergelijke huwelijken de vorming van politieke allianties, en het lijkt erop dat Astyages juist zo’n alliantie met Perzië sloot met het oog op het controleren van de Babylonische hegemonie. In hoofdstuk 4 wordt gewezen op een passage in de Persae van Aeschylus waarin Astyages wordt voorgesteld als de stichter van de alliantie, zonder dat hij echter rechtstreeks bij naam wordt genoemd. Hoofdstuk 3 vermeldt bijbelteksten waarin wordt beschreven hoe de Meden en Perzen hun rijk gezamenlijk bestuurden, en vermeldt ook overvloedig archeologisch bewijsmateriaal waaruit blijkt dat de Meden als oudere partners en gelijken met de Perzen optraden, en niet als vazallen.
5. De Harran Stele, een inscriptie van Nabonidus, vermeldt een zekere “koning van het land der Meden” naast de koningen van Egypte en Arabië als Babylon’s voornaamste vijanden. Deze inscriptie werd lang na de vermeende verovering van Medië door Cyrus vervaardigd, en lijkt er dus op te wijzen dat Cyrus niet de laatste Medische koning heeft afgezet.
6. De geschiedschrijver Berossus, wiens geschiedenis van Neo-Babylonië goed wordt gerespecteerd maar slecht bewaard is gebleven, verwijst naar de daden van een niet nader genoemde “koning Darius” kort na de val van Babylon. De conventionele versie van de geschiedenis van die periode erkent zo’n “Koning Darius” niet.
7. Valerius Harpocration, een professioneel onderzoeker en lexicograaf in de bibliotheek van Alexandrië, bevestigt in een lexicografisch werk dat er een koning van het Medo-Perzische Rijk was met de naam “Darius” die regeerde ergens vóór Darius Hystaspes. Nogmaals, de conventionele versie van de geschiedenis van die periode heeft geen verklaring voor deze “Darius.”
8. De Griekse tragische dramaturg Aeschylus, die vóór Herodotus schreef, beschrijft twee Mediaanse koningen die aan Cyrus voorafgingen als heersers over Medo-Perzië. Hoewel Aeschylus deze twee koningen niet bij naam noemt, stelt hij de eerste voor als de stichter van de dynastie, de tweede als zijn zoon en de koning die op de troon zat toen Babylon viel, en de derde, Cyrus, als de natuurlijke opvolger van de tweede koning. De conventionele geschiedenis van die periode erkent deze tweede Mediaanse koning niet.

Geleerden hebben de neiging sceptisch te zijn wanneer ze nieuwe theorieën voorgeschoteld krijgen, en terecht. Mijn eigen dissertatiecommissie aan het Dallas Theological Seminary was nogal sceptisch toen ik het onderwerp voorstelde. Maar na uitputtend onderzoek van de primaire bronteksten voor die periode, was het bewijs dat Xenophon’s beschrijving van een Mediaanse koning die parallel aan Cyrus regeerde, en die overeenkwam met Daniël’s Darius de Mede, ondersteunde, overtuigend. Mijn werk is tot nu toe goed ontvangen door evangelische bijbelgeleerden, van wie een aantal mij heeft laten weten dat zij nu mijn standpunt verdedigen. Anderen hebben me verteld dat mijn werk hen heeft aangespoord om hun eigen onderzoeksprojecten te beginnen over Babylonische contractteksten of aanverwante onderwerpen. Evangelische geleerden lijken heel blij te zijn met een nieuwe oplossing voor het probleem van Darius de Mede, die goed past bij zowel het boek Daniël als de buitenbijbelse literatuur. Het is mijn hoop dat het bewijs voor de identificatie van Cyaxares II met Darius de Mede niet alleen de wetenschappelijke discussie over Darius de Mede nieuw leven zal inblazen, maar ook een belangrijke verandering teweeg zal brengen in de manier waarop Cyrus’ opkomst aan de macht wordt begrepen door historici van Neo-Babylonia en Medo-Perzië. Tot slot presenteer ik een lijst van verwijzingen naar mijn boek of proefschrift in academische artikelen en online bronnen, te beginnen met een paar aanvullende werken van mijzelf:

1. Na het publiceren van mijn proefschrift gaf ik een presentatie over Darius de Mede op de jaarvergadering van 2015 van de Evangelical Theological Society, “Darius the Mede – The Evidence for Identifying Him with Xenophon’s Cyaxares II.”
2. Ik was co-auteur van een artikel met Rodger Young, “The Remembrance of Daniel’s Darius the Mede in Berossus and Harpocration,” dat werd gepubliceerd in het juli-september 2016 nummer van Bibliotheca Sacra (pagina’s 315-23). Dit artikel werd kort gerecenseerd door Brian Collins op zijn Exegesis and Theology site.
3. Ik was de primaire schepper van het Daniel volume van de Photo Companion to the Bible (BiblePlaces.com, 2019). Dit volume kan worden geraadpleegd voor foto’s die de archeologie van het boek Daniël illustreren. Een foto die relevant is voor de kwestie van Darius de Mede is de foto bovenaan dit bericht, dat is een reliëf houtsnijwerk in Persepolis dat Mediaanse en Perzische edelen afbeeldt als gelijk in status.
4. Mijn proefschrift werd gunstig beoordeeld door Benjamin Noonan in het juninummer 2015 van The Journal of the Evangelical Theological Society (p. 386 van de boekbesprekingen).
5. Kirk MacGregor volgt mijn argumentatie op pagina 51-54 van zijn april 2016 JISCA-artikel “A Contemporary Defense of the Authenticity of Daniel.”
6. Paul Tanner is er voorstander van om Darius de Mede te identificeren met Cyaxares II, en hij bevat een uitgebreide argumentatie in zijn commentaar op Daniël in de Evangelical Exegetical Commentary series; zie ook zijn boekbespreking op Amazon.
7. Christian Varela heeft een lang artikel in het Spaans, “Un Analisis De La Identidad De Dario El Medo del Libro De Daniel” (pagina’s 324-53 in El Pueblo del Pacto: Hechos Destacadas de la Historia de Israel). Varela haalt mijn boek uitgebreid aan terwijl hij vanuit Adventistisch perspectief betoogt dat Darius de Mede moet worden geïdentificeerd met Cyaxares II.
8. James Bejon heeft een uitgebreide bespreking van Darius de Mede in zijn online commentaar op Daniël (Appendix 5, beginnend op p. 9).
9. Referenties naar mijn werk zijn ook verschenen op verschillende Christelijke websites, zoals Thomas Ross’ pagina over mijn boek op zijn apologetiek website, Peter Goeman’s blog artikel, Kyle Pope’s artikel in Focus Online, John Oakes’ referentie in zijn Evidence for Christianity site, en de link op Eddie Van Gent’s Daniel Prophecies site.