Zoals de meeste Amerikaanse jongens speelde ik in de zomer honkbal. En hoe cliché het ook mag klinken, ik heb een aantal belangrijke levenslessen geleerd van mijn dagen op het veld. Eentje die me is bijgebleven en waar ik zelfs vandaag de dag nog vaak aan denk, is het adagium over hoe je grondballen moet slaan:
Speel de bal voordat hij jou speelt.
Ik herinner me dat mijn coach deze mantra herhaalde als we grondballen vingen. “Speel de bal voordat hij naar jou speelt! Speel de bal voordat hij naar jou speelt!”
Als een kind voor het eerst leert een grondbal te vangen, is het zijn natuurlijke neiging om stil te staan totdat de bal naar hem toe rolt. Maar honkballen doen rare dingen zodra ze gras en aarde raken. Ze veranderen van richting, ze gaan langzamer. Wat ze niet doen is recht in je handschoen gaan. Als een speler passief wacht tot de bal naar hem toe komt, komt hij negen van de tien keer met lege handen te staan.
“Speel de bal voordat hij jou speelt” is een oproep aan spelers om de bal aan te vallen en het initiatief te nemen bij de grounder. Het is een oproep om pro-actief te zijn en niet reactief met je veldspel. Goede fielders zorgen dat er gespeeld wordt; slechte fielders wachten gewoon af en laten de bal het spel bepalen.
Het volgen van “speel de bal voordat hij jou speelt” maakte van mij een betere fielder. Als ik een grounder aanviel, liep het meestal beter af dan wanneer ik gewoon wachtte tot de bal voor mijn voeten rolde.
Toen ik als eerstejaars op de middelbare school The 7 Habits of Highly Effective People van Stephen Covey las, realiseerde ik me dat “speel de bal voordat hij tegen je aankomt” ook een uitstekende stelregel voor het leven is.
Be Proactive; Not Reactive
In zijn klassieke boek heeft schrijver en zakenman Stephen Covey zeven gewoonten uiteengezet die volgens hem leiden tot een bloeiend leven. Ik herinner me dat toen ik het als 15-jarig kind las, ik versteld stond van zijn inzichten. Ik heb het boek als 35-jarige man herlezen, en twintig jaar later inspireert Covey me nog steeds. Over staying power gesproken.
Ik heb zo genoten van mijn herlezing van het boek, dat ik heb besloten een maandelijkse serie te maken, waarin elk van de zeven gewoonten wordt samengevat, uitgebreid en van commentaar voorzien.
We beginnen vandaag met de eerste gewoonte waar Covey in het boek dieper op ingaat, en die de basis legt voor alle andere: Be Proactive.
Proactief zijn is een houding die je aanneemt ten opzichte van de wereld. Het vereist van een individu dat hij verantwoordelijkheid neemt voor zijn situatie (hoe nijpend ook) en het initiatief neemt om dingen beter te maken. In plaats van hun voorwaarden en omstandigheden de drijvende kracht te laten zijn achter hun beslissingen, laten proactieve mensen hun waarden de keuzes bepalen die ze maken. Proactieve mensen handelen in plaats van dat er naar hen wordt gehandeld.
Proactieve mensen bespelen de bal voordat deze hen bespeelt.
Zelfs wanneer omstandigheden keuzes beperken, zal een proactief persoon vinden waar hij nog steeds zijn agency kan uitoefenen.
Covey gebruikt existentieel psychiater Viktor Frankl als het ultieme voorbeeld van proactief zijn, zelfs wanneer het lijkt alsof je van elk laatste beetje autonomie bent ontdaan. Als Jood die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Oostenrijk woonde, werden hij en zijn familie in concentratiekampen gestopt, waar ze werden onderworpen aan een systematische, zielsverpletterende wreedheid. Behalve hij en zijn zus, werd iedereen in Frankls familie ofwel direct geëxecuteerd in de gaskamers of stierf uiteindelijk aan de straffe omstandigheden in het kamp.
Maar het was in deze afschuwelijke omstandigheden dat Frankl een levensveranderende openbaring had. Ondanks het verlies van al zijn fundamentele vrijheden, was er één vrijheid die de bewakers hem nooit konden afnemen: hoe hij op zijn omstandigheden zou reageren.
“Tussen stimulus en reactie is er een ruimte. In die ruimte ligt onze kracht om onze reactie te kiezen,” schreef Frankl in zijn baanbrekende boek, Man’s Search for Meaning. De prikkels die Frankl dagelijks tegenkwam waren dood, ontbering, wreedheid. De schijnbaar onvermijdelijke reactie op zulke stimuli zou zijn om op te geven en de hoop te verliezen. Maar daar in het concentratiekamp, realiseerde Frankl zich dat stimulus en reactie niet met elkaar verbonden waren. Er was een kloof. Er was een keuze.
Frankl koos daarom een andere reactie dan de standaard. Hij koos voor hoop. Hij koos ervoor om zijn medegevangenen te helpen. Hij koos ervoor om zijn ontvoerders niet te haten. Hij koos ervoor betekenis te vinden in zijn lijden.
Frankls leven vertegenwoordigt een levendig archetype van wat het betekent een proactief persoon te zijn.
Reactieve mensen ervaren stimulus en reactie als aan elkaar “gelast”.
Het tegenovergestelde van een proactief persoon is een reactief persoon. Reactieve mensen laten zich beheersen door omstandigheden en condities. Reactieve mensen denken dat stimulus en respons onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Ze zien de kloof tussen die twee niet, en geloven dat het ene het andere bepaalt. Dus als het slecht weer is, zal een reactief persoon ook in een slecht humeur zijn. Wanneer een reactief persoon negatieve feedback krijgt, wordt hij defensief en verbitterd. Wanneer een reactief persoon vindt dat hij aan het kortste eind trekt, klaagt hij daarover in plaats van manieren te vinden om meer stok te krijgen.
Reactieve mensen handelen niet; er wordt naar hen gehandeld.
Reactieve mensen laten de bal van het leven hen bespelen in plaats van de bal te bespelen.
Circles of Concern and Influence
Het herlezen van Covey’s hoofdstuk over proactief zijn overtuigde me omdat het me liet inzien dat ik nog veel werk te doen heb om een minder reactief mens te worden. Intellectueel weet ik dat de slechte stemmingen die ik af en toe ervaar en de zorgen die ik dagelijks heb, het resultaat zijn van reactief en niet proactief reageren op de uitdagingen van het leven, en toch betrap ik mezelf er nog steeds op dat ik mijn toevlucht neem tot reactieve taal wanneer ik een probleem tegenkom:
“Ik kan hier niets aan doen . . .”
“Ik heb een sombere persoonlijkheid. Zo ben ik nu eenmaal . . .”
“Nou, de reden dat ik dit probleem heb, is dat ik zo onnadenkend ben . . .”
Vaak zie ik stimulus en reactie als aan elkaar vastgelast.
Maar Covey heeft een mentaal model om mensen die de neiging hebben om reactief te zijn, te helpen om meer proactief te denken en te handelen. Het heet de cirkels van bezorgdheid en invloed.
Stel je een cirkel voor, en in die cirkel plaats je al je zorgen: je gezondheid, vooruitzichten op een baan, kinderen, financiën, enzovoort. Alles en iedereen waarover je je zorgen maakt of waar je ’s nachts wakker van ligt. Zelfs de kleine dingen. Dit is je Cirkel van Zorgen.
Stel je nu een cirkel voor binnen die Cirkel van Zorgen. In die cirkel plaatst u de zorgen waar u enige of volledige invloed op heeft. Ja, uw financiële situatie kan u in de war brengen, maar er zijn dingen die u daaraan kunt doen, zoals bezuinigen of om opslag vragen. Dit is je cirkel van invloed.
Sommige dingen halen het niet tot je cirkel van invloed en blijven gewoon in je cirkel van bezorgdheid. Je kunt het weer niet beïnvloeden, je kunt je geluk niet beïnvloeden, je kunt je lichaam niet vertellen dat het geen kanker mag krijgen, en je hebt niet veel controle over de beslissingen van andere mensen.
Volgens Covey is het verschil tussen reactieve mensen en proactieve mensen in welke cirkel ze de meeste tijd, aandacht en energie steken. Reactieve mensen besteden meer aandacht aan de zaken die zich net in hun cirkel van zorg bevinden – de zaken waar ze weinig of geen controle over hebben. De resultaten hiervan zijn psychologisch slopend; zoals Covey opmerkt, “resulteert deze focus in beschuldigende en verwijtende houdingen, reactief taalgebruik, en verhoogde gevoelens van slachtofferschap.”
Wanneer je je concentreert op je Cirkel van Bezorgdheid, krimpt je Cirkel van Invloed.
Niet alleen focussen op je Cirkel van Bezorgdheid geeft je een rotgevoel, het resulterende gevoel van hulpeloosheid doet je Cirkel van Invloed juist krimpen. Je verspilt zoveel energie en tijd aan je zorgen maken over dingen die je niet in de hand hebt, dat je verlamd raakt en niet handelt naar de dingen die je wel in de hand hebt.
Proactieve mensen, daarentegen, besteden meer tijd aan het focussen op hun Cirkel van Invloed. Als je je concentreert op dingen waar je controle over hebt, zie je dat je acties de wereld beïnvloeden, en dat is versterkend. Dat gevoel van empowerment zet je aan tot meer actie, waardoor je je meer empowered voelt, waardoor je meer actie onderneemt.
Wanneer je je concentreert op je cirkel van invloed, breidt deze zich uit.
Door je te richten op je cirkel van invloed, creëer je een opwaartse spiraal van actie die niet alleen leidt tot positieve verandering van de zaken die oorspronkelijk in die cirkel zaten, maar ook verbreedt wat er binnen die cirkel kan worden ondergebracht. Naarmate je meer actie onderneemt, krijg je meer competentie. En toegenomen competentie stelt je in staat meer invloed te hebben op de wereld om je heen. Dingen die voorheen alleen in je cirkel van zorg lagen, zullen nu worden toegevoegd aan je cirkel van invloed. Door je te richten op je cirkel van invloed vergroot je je cirkel van invloed.
De cirkels van zorg en invloed bieden een krachtig mentaal model omdat het in een eenvoudig diagram een waarheid vat waar de stoïcijnse filosofen duizenden jaren geleden over schreven en die cognitief psychologen de afgelopen decennia in laboratoria en klinieken hebben getest.
Voor de stoïcijnen werd het leven beheerst door een dichotomie van controle. Er zijn dingen waar je geen controle over hebt (Cirkel van Zorg), en dingen waar je enige of volledige controle over hebt (Cirkel van Invloed). Om een goed, rustig en bloeiend leven te leiden, streeft de Stoïcijnse aanhanger ernaar de realiteit van het eerste te accepteren, terwijl hij zijn aandacht richt op het tweede.
Moderne cognitieve psychologen hebben bevestigd wat de Stoïcijnen en Dr. Covey predikten. Wanneer we ons richten op dingen waar we geen controle over hebben, geeft dat ons stress. Een beetje stress in onzekere tijden kan werken als een positieve manier om je geest en lichaam voor te bereiden op prestaties. Maar als je de hele tijd gestrest bent over onzekerheid, dan beginnen er niet-zo-goede veranderingen in je hersenen te gebeuren die een vicieuze cirkel van reactieve angst creëren. Chronische stress kan ervoor zorgen dat je amygdala – het alarmsysteem van je hersenen – groter wordt, wat er weer voor zorgt dat je gevoeliger en reactiever bent op je omgeving, waardoor je kwetsbaarder wordt voor angst, woede en angst. Bovendien kan chronische stress de executieve functie aantasten, waardoor het moeilijker voor je wordt om nauwkeurig onderscheid te maken tussen echte en nepbedreigingen. En als klap op de vuurpijl vermindert chronische stress de dopamineproductie, die onze hersenen nodig hebben om gemotiveerd te blijven om actie te ondernemen.
Dus in letterlijke zin zorgt het focussen op je cirkel van zorg ervoor dat deze groter wordt en je cirkel van invloed kleiner. De stress die ontstaat als je je energie en aandacht besteedt aan je cirkel van zorgen, zorgt ervoor dat je hersenen meer problemen dan oplossingen zien, vermindert je vermogen om uit te zoeken wat je wel en niet in de hand hebt, en vermindert je motivatie om actie te ondernemen op de dingen waar je wel invloed op hebt. Het is een vicieuze cirkel.
Hoe word ik meer pro-actief
Als iemand die de neiging heeft zich te richten op zijn Cirkel van Bezorgdheid, wil ik zeggen dat het hard werken is om die neiging te overwinnen en je te richten op de Cirkel van Invloed. Een groot deel daarvan is waarschijnlijk genetisch bepaald. Ik ben van nature een beetje neurotisch en somber. Dat zijn andere mensen in mijn familie ook. Wij zijn piekeraars die vaak zwaarmoedig zijn en in het ergste geval denken.
Hoewel ik niet veel kan doen aan het temperament waarmee ik ben geboren, betekent dat niet dat ik geen controle heb over hoe ik reageer op de wereld om me heen; er zit nog steeds een ruimte tussen de prikkels en de reactie. Het kost me misschien meer werk om dat gat te zien en proactief te zijn dan voor iemand die minder neurotisch is, maar het kan wel.
Hier zijn een paar dingen die me hebben geholpen een meer proactieve levenshouding aan te nemen:
Ontdek wat er in je kringen van zorg en invloed zit. Ga zitten en maak een lijst van alle dingen die je zorgen baren. Zet al je angsten 30 minuten lang mentaal op papier. Deze lijst vertegenwoordigt uw Cirkel van Bezorgdheid.
Neem een pauze en kom terug naar uw lijst. Vraag jezelf één voor één af “Heb ik er enige invloed op?” De invloed kan klein zijn. Het kan zijn “stuur een e-mail met een verzoek om advies over X zorg”. Je krijgt misschien geen reactie, maar het is een actie die je kunt ondernemen om de uitkomst te beïnvloeden. Als je de uitkomst van iets kunt beïnvloeden (zelfs op een kleine manier), zet het dan op je cirkel van invloed lijst. Als je moeite hebt om items op deze lijst te zetten, vraag dan een vriend om hun input. Als je de neiging hebt om je op het negatieve te richten, kan het nuttig zijn om iemand met een meer proactieve kijk op het leven je te laten laten zien hoe je wel degelijk controle hebt over dingen in je Cirkel van Invloed.
Wat deze oefening je hopelijk laat zien, is dat je meer controle over je leven hebt dan je denkt.
Let op je taalgebruik. Een van de dingen die Covey voorstelt om een meer proactieve en minder reactieve levenshouding aan te nemen, is je taalgebruik te controleren op reactieve of proactieve zinnen. Hoe je spreekt, bepaalt hoe je de wereld ziet. Als het grootste deel van je taalgebruik reactief is, zul je waarschijnlijk meer reactief zijn. Als het proactief is, zul je proactiever zijn.
Enkele reactieve zinnen om op te letten:
- Er is niets wat ik kan doen.
- Dat is gewoon zoals ik ben.
- He makes me so mad.
- They won’t allow that.
- I have to do that.
- I can’t.
- I must.
- If only.
Whenever you catch yourself using one of these reactive phrases, replace it with a proactive one:
- Let’s look at our alternatives.
- I can choose a different approach.
- I control how I respond to this.
- I choose.
- I prefer.
- I will.
What Covey is suggesting here is a form of cognitive behavioral therapy. This particular practice is similar to an exercise in modifying your “explanatory style” that we wrote about in our series on resilience. It takes some work, but changing your words helps change your mindset.
Meditate. This has been a game changer for me during the past year. I follow a series of guided meditations from The Foundations of Wellbeing and try to do it every day. When I’m on top of my meditation, I’m just a lot calmer and positive. Het stelt me in staat om de kloof tussen stimulus en reactie beter te zien. In plaats van beperkingen te zien, richt ik me op dingen die ik kan doen om mijn problemen op te lossen en vooruit te komen. Ik word proactiever. Als ik van de meditatie wagen val, word ik meer reactief. Het verschil is dag en nacht. Kate weet zonder dat ik het zeg wanneer ik wel of niet heb gemediteerd. Als ik dat niet heb gedaan, word ik pisnijdiger en humeuriger; als ik dat wel heb gedaan, veranderen volgens haar mijn hele aura en energie volledig op een dramatische, voelbare manier.
Hier volgt een handleiding om met meditatie te beginnen.
Neem actie (hoe klein ook). De meeste suggesties die ik tot nu toe heb gegeven, gingen over het veranderen van je mindset. Maar het krachtigste wat je kunt doen om een meer proactieve houding aan te nemen, is gewoon actie ondernemen. Als je actie onderneemt, begin je jezelf te laten zien dat je invloed kunt uitoefenen op de wereld, wat een positieve spiraal van proactiviteit in gang zet.
Kijk eens naar je cirkel van invloed. Wat is een actie die je kunt ondernemen om een van de items in een positieve richting te bewegen? Uw acties hoeven niet groot te zijn. Sterker nog, ze zouden niet groot moeten zijn. Wanneer je voor een probleem staat, verdeel het dan in zo klein mogelijke onderdelen en pak elk onderdeel één voor één aan. Het maakt het probleem minder afschrikwekkend en concreter.
Dit zijn een paar dingen die voor mij hebben gewerkt. Maybe they’ll work for you, too.
Play the ball before it plays you.
Act; don’t be acted upon.
Be proactive; not reactive.
Be sure to listen to my podcast with Stephen’s son about his father’s famous principles:
Read the Whole Series
- Be Proactive, Not Reactive
- Begin With the End in Mind
- Put First Things First
- Think Win/Win
- Seek First to Understand, Then to Be Understood
- Synergy (Beyond the Eye-Rolling Buzzword)
- Sharpen the Saw
Concepts and figures from The 7 Habits of Highly Effective People
Tags: 7 habits