De Ariel Atom 4 biedt een sportieve fietservaring op vier wielen

De uitdaging van minimalisme is om niet te overdrijven: alles wat overbodig is verwijderen zonder de belangrijke onderdelen weg te laten. Waar die grens valt, hangt af van iemands liefde voor comfort of waardering voor soberheid. Moet een auto een verwarming hebben? Hoe zit het met een voorruit? Een dak? Een carrosserie die enige weerstand biedt tegen passerende luchtstromen?

De Ariel Atom is een auto voor wie al die vragen met plezier ontkennend beantwoordt. De eerste versie, twee decennia geleden ontworpen door de Britse auto-ontwerper Simon Saunders, was in wezen een vierwielige motorfiets. Het is een voertuig met een metalen buizenframe dat geen andere functie heeft dan het verschaffen van de nodige bevestigingspunten voor de mechanische onderdelen en een beschermde ruimte voor twee inzittenden.

De basisprincipes zijn onveranderd gebleven, en deze Atom is nog steeds absoluut vrij van franje of afleidingen, maar de auto zelf is gestaag meegegroeid met het bedrijf dat hem bouwt. Saunders leidt Ariel nu met zijn twee zonen en het bedrijf heeft 26 mensen in dienst in de fabriek in Crewkerne, Somerset, Engeland, terwijl TMI Autotech in Virginia onder licentie auto’s bouwt voor de Amerikaanse markt. Het bedrijf heeft zijn activiteiten uitgebreid naar andere gebieden, met name de Nomad terreinauto en de Ace motorfiets, maar de Atom blijft het hart van de activiteiten van het bedrijf. Deze laatste versie is de vierde generatie, en het bedrijf zegt dat de enige onderdelen die zijn overgenomen het rempedaal, koppelingspedaal, en de benzinedop zijn.

De grootste verandering zit onder de plastic kap aan de achterkant van de auto: de 2.0-liter vier-in-lijn turbomotor, dezelfde motor die de Honda Civic Type R aandrijft. Ariel gebruikte eerder een natuurlijk aangezogen Honda viercilinder, met een optionele supercharger, maar de nieuwe Atom heeft standaard de Type R-motor. Afgezien van een aangepaste motorcomputer waarmee de motor volgens Ariel 320 pk bij 6.000 t/min levert (tegenover 306 paarden bij 6.500 t/min), is hij in feite identiek aan de motor in de Civic en drijft hij de achterwielen aan via de versnellingsbak van de hatchback met ongewijzigde overbrengingsverhoudingen. Het gewicht is met ongeveer 45 pond toegenomen ten opzichte van de vorige generatie auto, maar met vloeistoffen Ariel zegt dat deze Atom nog steeds weegt net onder 1350 pond.

There Will Be Rain

Zoals gebruikelijk bij onze eerste kennismaking met nieuwe Ariel-producten arriveren we bij de bescheiden fabriek van het bedrijf in Crewkerne onder een grijze hemel en met de dreiging van regen op komst. Beschermende kleding is belangrijk om een Atom te besturen, met lagen die zo zijn gekozen dat ze zowel warmte als waterdichtheid bieden. In de VS zijn straatlegale Atoms uitgerust met een windscherm, maar in Europa hebben de meeste niets meer dan een plexiglas aeroscherm om de luchtstroom te breken. Je hoeft geen integraalhelm te dragen om ermee te rijden, maar als je dat niet doet, is de kans groot dat je een aanzienlijke hoeveelheid insecten en wegvuil binnenkrijgt.

De cockpit is leeg en overzichtelijk genoeg om de meeste raceauto’s barok te doen lijken. De stoelen zijn plastic schelpen; vulling wordt geleverd door kleding en onderhuids vet. Het stuurwiel heeft een met microvezel beklede rand en daarachter bevindt zich een digitaal beeldscherm in een kleine console die alle bedieningselementen bevat behalve de pedalen, de versnellingspook en de handrem. Dit display is duidelijk en gemakkelijk te begrijpen, maar je krijgt een beter beeld als je je ogen naar beneden richt om de verbinding tussen de stuurkolom en het rek te zien dat op de vloer is gemonteerd, evenals het zicht op de voorste controle-armen en fusees. Er is geen achteruitkijkspiegel – de hoog gemonteerde luchtinlaat van de motor zou die blokkeren – en je realiseert je al snel dat het belangrijk is om de kleine zijspiegels te verstellen voordat je de zes-punts gordels vastmaakt, die zo beperkend zijn dat alles buiten bereik is, behalve de primaire bedieningselementen.

Sensory Overload

Hoewel de auto op belangrijke punten is geëvolueerd, blijven de fundamenten van de Atom rij-ervaring onaangetast. De motorfiets-analogie geldt voor vrijwel alles wat je met de auto doet, van de bruisende trillingen die door de structuur komen als de motor draait tot het vermogen dat je al snel ontwikkelt om de snelheid te meten door de stijgende luchtdruk op je borst en hoofd.

Deze Atom is gelukkiger om langzaam te rijden dan al zijn voorgangers. De bedieningsgewichten zijn licht, het zicht naar voren is uitstekend (je kunt de afstand van de wielen tot stoepranden eenvoudig afmeten aan een directe zichtlijn), en de tractiele motor bij lage toerentallen en de soepele schakelactie zijn zeer geschikt voor voorzichtig gebruik, waarbij de heerlijk aanvoelende versnellingspook afkomstig is van een Honda S660 uit Japan. Deze Atom heeft ook een sterk verbeterde draaicirkel gekregen. Bij de vorige generaties kwam hij bij krappe manoeuvres gênant gemakkelijk in de knel.

De zintuiglijke overbelasting die de open constructie met zich meebrengt, betekent dat de Atom snel aanvoelt, zelfs als je langzaam rijdt. Maar hij voelt nog veel sneller als hij goed ontketend is. De op maat gemaakte ECU maakt het mogelijk de motor drie selecteerbare vermogens te geven door de turbodruk te beperken. Stand 1 staat gelijk aan 220 pk, 2 ontketent 290 pk en 3 laat de 320 los. Zelfs in stand 1 voelt de Atom razendsnel aan; 2 geeft een acceleratie die niet onderdoet voor die van een supercar; en 3 geeft hem een overtuigende indruk van een sportmotor.

Net als een potente motor verslindt de Atom zijn versnellingen met een woest plezier wanneer er hard wordt gewerkt en vereist scherpe reacties om zijn behoefte aan langere overbrengingsverhoudingen bij te benen. Bij vol gas in de lagere versnellingen zit er minder dan een seconde tussen het eerste led-schakellicht en de motor die hard in zijn toerenbegrenzing draait. Maar terwijl hij rechte stukken kan inkorten als een tweewieler, vereist de Atom een even voorzichtige aanpak bij het afremmen. Er is geen ABS, en het Avon ZZR-rubber dat geschikt is voor circuitgebruik heeft moeite om een nat wegdek te verwerken als er hard wordt geremd. De ophanging van de 4 is geoptimaliseerd om dive en squat te verminderen, en de auto blijft indrukwekkend vlak bij accelereren en vertragen.

Ondanks de vochtige omstandigheden, bleken de banden gelukkiger wanneer ze gevraagd werden om zijdelingse grip te produceren. We reden een route door Somerset en Dorset, waarbij we verschillende door Ariel-medewerkers aanbevolen wegen met elkaar verbonden. De Atom 4 leek ze allemaal leuk te vinden, met een stevige grip en nauwkeurige bochten, en met minder dartele stuurreacties dan auto’s van de vorige generatie. Het rijgedrag is stevig, vooral bij lage snelheden, maar de Ariel kan hobbels en compressies bij hogere snelheden aan zonder de kalmte te verliezen of uit te zakken.

Tractie bleek bij lagere snelheden een groter probleem. In krappe en nattere bochten moest het gaspedaal respectvol worden gehanteerd om te voorkomen dat de achterkant wegschoof, hoewel overstuur bij deze Atom gemakkelijker lijkt te kunnen worden gecorrigeerd dan bij zijn voorgangers. Op een racecircuit, waar we er binnenkort een hopen te nemen, zal het een rel zijn, denken we.

Britannië heeft zich lang gespecialiseerd in gestripte sportauto’s, zelfs voordat Colin Chapman van Lotus de beroemde frase over het toevoegen van lichtheid bedacht. Maar zelfs na twee decennia en bij zijn vierde generatie, voelt de Atom nog steeds echt radicaal, een van de weinige auto’s die bijna volledig anders is dan al het andere. De verkoop in het VK en Europa is al begonnen, hoewel ons is verteld dat de productie van de grotendeels identieke Amerikaanse versie volgend jaar zal beginnen. We kijken ernaar uit om hem in warmere, drogere klimaten te introduceren.