De economische context van Japan

Economische indicatoren

Voor de meest recente updates over de belangrijkste economische reacties van regeringen om de economische gevolgen van de COVID-19-pandemie aan te pakken, kunt u het beleidstrackingplatform Policy Responses to COVID-19 van het IMF raadplegen.

Japan, ’s werelds op twee na grootste economie, is door zijn sterke afhankelijkheid van de export sterk blootgesteld aan externe effecten. Deze kwetsbaarheid is de afgelopen jaren tot uiting gekomen, toen de economie van Japan tegelijk met de wereldwijde economische vertraging perioden van recessie doormaakte. Ook de wereldwijde economische crisis als gevolg van de Covid-19-pandemie heeft een aanzienlijke impact gehad, waardoor het bbp van het land is gedaald tot -5,3% in 2020. Een van de belangrijkste factoren achter de ineenstorting was een scherpe daling van de binnenlandse consumptie, die goed is voor meer dan de helft van de Japanse economie. Ook de uitvoer is sterk gedaald omdat de wereldhandel door de pandemie wordt getroffen. De Japanse beleidsmakers hebben snel een economisch stimuleringspakket van ongeveer 1 biljoen dollar uitgevaardigd, wat neerkomt op meer dan 20 procent van het Japanse bbp en het dubbele is van het stimuleringspakket dat tijdens de financiële crisis van 2008 werd gelanceerd. Volgens de prognoses van oktober 2020 van het IMF zal de bbp-groei in 2021 aantrekken tot 2,3% en zich in 2022 stabiliseren op 1,7%, afhankelijk van het herstel van de wereldeconomie na de pandemie. In zijn meest recente update van de World Economic Outlook van januari 2021 heeft het IMF zijn bbp-groeiprognoses voor Japan bijgesteld tot 3,1% in 2021 en 2,4% in 2022 (wat een verschil betekent met de WEO-prognoses van oktober 2020 van respectievelijk +0,8% en +0,7%).

De grenzen van ‘Abenomics’ – de economische hervormingen onder leiding van premier Shinzo Abe – zijn duidelijker geworden. Ondanks een budgettair stimuleringsplan, monetaire versoepeling en structurele hervormingen bleef de groei zwak en bleef de overheidsschuld zeer hoog (238% van het Japanse bbp in 2019). Naast de reeds ernstige economische problemen van Japan leidde de Covid-19 pandemie tot een aanzienlijke inkrimping van de economische activiteit van het land, waardoor de overheidsfinanciën verzwakten. Volgens de geactualiseerde ramingen van oktober 2020 van het IMF bedroeg de overheidsschuld in 2020 266,3%. Zij zal naar verwachting licht dalen tot 264% in 2021 en tot 263% in 2022. Daarnaast is het overheidstekort onevenredig toegenomen door maatregelen om de gevolgen van de crisis op te vangen, waarbij de sociale uitgaven zijn gestegen. Het begrotingstekort van Japan bedroeg -12,7% in 2020 en zal naar verwachting dalen tot -5,6% in 2021 en -2,8% in 2022. Het inflatiecijfer daalde in 2020 tot -0,1% als gevolg van het uitbreken van COVID-19. Verwacht wordt dat het zal stijgen tot 0,3% in 2021 en licht zal toenemen tot 0,7% in 2022. Naast de reeds gemelde noodmaatregelen heeft de Japanse premier Yoshihide Suga in december 2020 een nieuwe stimuleringsronde voor de Japanse economie aangekondigd. Het pakket van 73,6 biljoen yen (708 miljard dollar) zal naar verwachting een fonds van 19,2 miljard dollar omvatten om koolstofneutraliteit tegen 2050 te bevorderen, 9,6 miljard dollar om de digitale transformatie te versnellen, en 14,4 miljard dollar aan subsidies om restaurants te steunen die schade hebben geleden door de kortere handelsuren tijdens de pandemie.

Vooruitlopend zal begrotingsconsolidatie een belangrijk punt blijven voor het land in zijn pogingen om zijn schuldniveaus onder controle te krijgen. De demografische problemen waarmee Japan te kampen heeft, worden steeds ernstiger. De vergrijzing van de samenleving vormt een grote uitdaging voor het land, aangezien de verwachte uitgaven van de overheid voor pensioenen en gezondheidszorg zullen blijven stijgen. Bovendien leidt een dalend geboortecijfer tot een aanzienlijke daling van de bevolking, en als gevolg daarvan een daling van het aantal belastingbetalers. De Japanse beroepsbevolking neemt al enkele decennia af, maar dat wordt gecompenseerd door een stijgende arbeidsparticipatie, wat bijdraagt tot de groei van de werkgelegenheid en het behoud van een laag werkloosheidscijfer. However, business hiring is likely to slow down due to weak investment and exports as a result of the negative economic impact of the Covid-19 pandemic. Unemployment reached 3.3% in 2020, up from 2.4% in 2019. But it is expected to decrease to 2.8% in 2021, and to reach pre-crisis levels in 2022.