UPDATE VAN HET ONDERZOEK
Migrainepatiënten die in 2019 minder alcohol willen drinken, kunnen extra motivatie voor hun nieuwjaarsvoornemen vinden in een onderzoek dat onlangs is gepubliceerd in het European Journal of Neurology.1
Het onderzoek werd uitgevoerd in Nederland en toonde aan dat veel migrainepatiënten het drinken van alcoholische dranken vermijden of sterk beperken, vanwege de veronderstelde mogelijkheid dat ze hoofdpijn kunnen uitlokken. In het bijzonder wezen de respondenten in het onderzoek rode wijn aan als de meest voorkomende boosdoener.
“ur studie toont het effect dat deze trigger heeft op patiënten, met meer dan 25% van de patiënten met migraine die geen alcohol consumeren vanwege het (veronderstelde) triggerende effect,” schreef senior auteur Gisela Terwindt, MD, PhD, van het Leids Universitair Medisch Centrum, Nederland.
De onvoorspelbaarheid van wanneer en hoe vaak migraineaanvallen optreden kan veel patiënten het gevoel geven dat ze geen controle hebben over hun leven. Hoewel genetica en biologische factoren zoals hormonale schommelingen een rol kunnen spelen, worden aanvallen vaak uitgelokt door externe factoren. Deze omvatten gebrek aan slaap, voedingspatronen, en vooral alcoholische dranken. Om een beter inzicht te krijgen in de opvattingen en het gedrag van migrainepatiënten rond alcoholische dranken, voerden onderzoekers een webgebaseerde vragenlijststudie uit. De studie omvatte antwoorden van personen die deelnamen aan de Leiden University Migraine Neuro-Analysis (LUMINA) studie tussen februari 2008 en januari 2013. LUMINA is een studie van Nederlandse volwassenen met migraine met of zonder aura, gerekruteerd via advertentie, openbare aankondiging, of website.
In de vragenlijst werd gevraagd naar het aantal geconsumeerde alcoholische dranken, triggers voor migraine, redenen voor onthouding, en de tijd tussen alcoholconsumptie en het begin van migraine.
Van de 2197 respondenten meldde 70,4% alcoholische dranken te hebben gedronken in de afgelopen drie maanden.
Onder degenen die geen alcoholische dranken dronken, was ongeveer 25% gestopt met drinken omdat ze migraine zouden kunnen uitlokken.
Een grote meerderheid van de respondenten (77,8%) beschouwde wijn, vooral rode wijn, als de meest voorkomende alcoholische trigger voor migraine. Toch meldde slechts 8,8% van de deelnemers dat het drinken van wijn consequent leidde tot een aanval.
Deze inconsistentie tussen het drinken van wijn en migraineaanvallen suggereert dat alcohol alleen misschien niet genoeg is om aanvallen uit te lokken, aldus de auteurs. In plaats daarvan kan individuele variatie in de triggerdrempel een rol spelen, suggereerden zij.
Interessant is dat ongeveer een derde van de deelnemers een snel begin van de aanval meldde, binnen de drie uur na het drinken. De auteurs wezen erop dat dit snelle begin in contrast staat met katerhoofdpijn, die zich gewoonlijk enkele uren later of de volgende dag ontwikkelt, omdat het ethanolgehalte in het bloed na verloop van tijd daalt. Het kortere begin suggereert een ander mechanisme voor door alcohol veroorzaakte migraine, en dat er andere stoffen dan ethanol bij betrokken kunnen zijn, zo veronderstelden zij.
De studie had verschillende mogelijke beperkingen. De retrospectieve, transversale opzet en de afhankelijkheid van zelfrapportage kunnen de resultaten vertekend hebben. Bovendien waren de meeste respondenten blank Nederlands en hadden ze een hogere migrainelast dan de niet-respondenten. Het is dus mogelijk dat de resultaten niet generaliseerbaar zijn naar een meer diverse populatie, of over een reeks van migrainetypes en intensiteiten.
Take Home Points
– Uit Nederlands onderzoek onder migrainepatiënten bleek dat meer dan 25% van de migrainepatiënten geen alcohol drinkt omdat dit tot aanvallen zou kunnen leiden
– Onder de alcoholische dranken werd rode wijn als de meest voorkomende trigger voor aanvallen gemeld
– Alcohol werd inconsistent in verband gebracht met aanvallen, wat wijst op individuele variatie in de migrainedrempel voor alcoholgebruik
– Het begin van de aanval was snel, binnen drie uur na een drankje