Ons spel is voorbij. We kunnen blijven vechten en knuffelen en huilen en elkaar slaan in de intiemste wonden die we deelden toen vertrouwen de drug was waarmee we elkaar volspoten, maar ik heb geen vertrouwen meer om je te geven. Ik weet niet wie je zo kapot heeft gemaakt dat je niet in staat bent je constant gelukkig te voelen met iemand, namelijk jezelf, voordat het wolfskind in je de behoefte krijgt ze uit elkaar te scheuren, zich tegoed te doen aan de sappige kwetsbaarheden die ze je toevertrouwden, hun ingewanden over de stad uit te strooien en hen vervolgens de schuld te geven van de vleselijke puinhoop die achterblijft. Maar ondanks het bloed dat langs je gezicht druipt, blijft je charmante masker perfect op zijn plaats, ongetwijfeld een leven lang oefenen, en helaas weet ik dat andere vrouwen voorbestemd zijn om de bloedige waarschuwingen te negeren en hetzelfde lot te ondergaan. Ik weet dat ik zeker de vrouwen heb weggewuifd die zo vriendelijk waren me te waarschuwen dat ik van je weg moest rennen, niet lopen.
Naïef hoopte ik dat, met genoeg inspanning en eerlijke communicatie, er op een dag iets zou veranderen. Als ik maar goed genoeg was, je genoeg steunde, de banden verbrak met de vrienden die je verachtte (waaronder mijn zakenpartner), als ik maar creatief genoeg was, mooi genoeg, succesvol genoeg, sexy genoeg, dan zou het PLUR-acroniem of de LOVE HARDER-zin die je zo opportunistisch rondstrooit als onderdeel van je persoonlijke merknaam, tevoorschijn komen uit zijn schuilplaats in al je woede en zou de liefde zijn licht laten schijnen op de wereld. Maar dat gebeurt niet. Het zijn alleen maar slogans – overmatig gebruikte filosofieën die je voor je eigen gewin spuugt, maar niet verder van de belichaming kunt zijn. Het licht waar je zo trots op bent, is slechts een middel om je ego te versterken en meer macht te krijgen. Toen ik eenmaal een van de kwaliteiten beheerste waarvan je me zo vaak vertelde dat ik die miste, veranderden de regels van je spel. Er was plotseling iets nieuws dat je teleurstelde… een relatie die voor altijd uit balans was… onmogelijk om je ooit te meten of stabiele grond te vinden. Je bent verslaafd aan het gevoel dat je de touwtjes in handen hebt, iemand naar binnen lokt, met hem rondparadeert voor je imago, hem helemaal verslindt en hem dan uiteindelijk weer uitspuugt… een wrede straf die hij verdient omdat hij zwak genoeg is om van je te houden.
En mocht een van deze vrouwen na maanden van subtiel misbruik genoeg eigenwaarde hebben om nog steeds een eigen mening te hebben, je daden in twijfel te trekken en genoeg energie om zichzelf en hun behoeften te uiten (dat heb ik lange tijd gedaan), dan is de hel niet woedend. Het is gemakkelijker om in stilte te blijven zitten en de ongerechtvaardigde woede in je op te nemen, dan het beest publiekelijk boos te maken en te maken te krijgen met zulke wrede, kleinzielige, wraakzuchtige vergeldingsacties dat het elke overtuiging over menselijkheid, vriendelijkheid en intimiteit op zijn kop zal zetten. Lastercampagnes gebaseerd op de liefste, intiemste geheimen die ze je toevertrouwde zijn geenszins verboden – vervormde versies worden bewapend en uitgelachen met je vrienden en familie voor maximale diskrediet en vernedering, over-the-top karaktermoord, obsceniteiten schreeuwen in kamers vol mensen, leugens en overdrijvingen verteld om haar beste vrienden tegen haar op te zetten en publieke schoffering zijn een geprefereerde vorm van marteling en uiteindelijk zal ze ze allemaal onder ogen komen. Dan, als ze genoeg geleden heeft, kom je terug alsof er niets gebeurd is met onzinnige sms’jes als “Ik kan de slacentrifuge nog steeds niet vinden. Kom je?” of “Babbbbbbby…wil je rave?” Ze zal te rauw en uitgeput zijn om de pijn opnieuw te laten beginnen door over de ruzie te beginnen en zo opgelucht zijn dat de straf voorbij is, dat het onder het tapijt wordt geveegd…tot de volgende keer.
Ohhhhh, maar mocht ze reageren, mocht ze terecht boos en gekwetst blijven, mocht ze proberen haar gevoelens te bespreken, dan zal ze voor “gek, emotioneel, over-reactief” worden uitgemaakt en zal haar terechte pijn geminimaliseerd en omgepraat worden tot het zinloos is om het zelfs maar te proberen. Mocht je wreedheid haar volledig breken en ze schreeuwt of huilt of schreeuwt terug in je gezicht uit pure frustratie en zelfbehoud, dan is dat plotseling alles wat besproken zal worden. Haar gedrag. Nooit het jouwe. Een gespreksonderwerp dat je herhaaldelijk tegen haar zult gebruiken in alle toekomstige gevechten. En zelfs dan wordt haar reactie zo verdraaid en overdreven dat jij nu de slachtofferrol opeist en zij zich uiteindelijk bij jou verontschuldigt.
(Toen dit eenmaal regelmatig met mij begon te gebeuren, verloor ik zoveel van mezelf dat ik uiteindelijk stopte met terugvechten als de enige manier waarop ik verlichting kon vinden. Ik schaam me om dat toe te geven, maar ik wil dat iedereen die in deze hel verzeild is geraakt, weet dat hij of zij niet alleen is. Als je in een relatie zit met een narcist zul je mijn verhaal waarschijnlijk heel erg vinden lijken op dat van jou. Narcisten zijn pathologisch – als je eenmaal doorhebt welke spelletjes ze spelen, zijn ze volledig voorspelbaar – je zou een horloge kunnen instellen op hun gedrag.
Narcistisch misbruik gebeurt niet plotseling, het is sluipend, sluipt langzaam binnen, totdat je jezelf op een dag niet meer herkent. Het is de belichaming van huiselijk geweld, een langzaam ontmenselijkende en doelbewuste verkrachting van de ziel.
Narcisten installeren een mentaal filter in ons hoofd, waarmee ze onze verwachtingen beetje bij beetje naar beneden bijstellen. Voor we het weten, gaat alles wat we doen, zeggen of denken, door dit filter. “Zal hij boos worden als ik dit doe/zeg/denk? Zal hij dit goedkeuren/afkeuren? Zal hij zich gekwetst voelen door dit?” Onze eigen wensen en verlangens worden zo vaak terzijde geschoven dat we uiteindelijk geconditioneerd zijn om ze niet te hebben. Uiting geven aan onze behoeften leidt alleen maar tot pijn.
Herstellen van dit misbruik is afschuwelijk, niet-lineair en voelt soms eindeloos aan. Ik ben nu een jaar aan het genezen en het gaat nog steeds langzaam.
Ik hield van wie je was toen je aardig was. Ik hield van wie je kon zijn. Maar ik ben tot het besef gekomen dat ik niet weet wie je bent. Misschien heb ik dat nooit geweten. Ik wou dat dit net zo weinig voor mij betekende als voor jou. Ik wou dat ik begreep waarom. Ik wou dat dit logisch was. Ik wou dat ik het uit kon zetten. Dat wens ik al jaren. Ik wou dat ik het puin van deze relatie van mijn schouders kon vegen en kon blijven dansen. Die genade heb ik niet gekregen, al blijf ik het proberen. Hoeveel maanden ik je onophoudelijke sms’jes en e-mails en oprechte verontschuldigingen en al te recente liefdesverklaringen ook heb genegeerd, soms zijn de nachten rauw en komen de woorden binnen. Eerlijk gezegd, verlangde ik er soms naar ze te horen. Ik ben teruggevallen op je beloften, je grandioze kosmische epifanieën van liefde en betraande, aplogetische wroeging, keer op keer en dan weer beschamend, beschamend, keer op keer. Tot het punt dat ik toestemde om met je te trouwen, hoewel ik wist dat het zou eindigen in liefdesverdriet. Zo graag wilde ik je geloven. Ik heb getwijfeld aan mijn geestelijke gezondheid, aan mijn wanhoop om geliefd te worden, om gekend te worden, om een partner te hebben, om jou te bewijzen dat ik niet de duistere, slechte persoon ben, het “waardeloze, stuk stront”, dat je me jarenlang hebt voorgehouden, samen met iedereen die je nog gelooft, dat ik ben.
Mijn hoofd stond zo op hol van het leven in angst voor je volgende woedeaanval of plotselinge verdwijning – de lichtflits die omsloeg van toegewijde liefde naar intense, wraakzuchtige afkeer voor schijnbaar geen enkele reden (maar toch werd me altijd verteld dat het iets was dat mijn gedrag teweegbracht) en het voortdurend op eierschalen moeten lopen, dat ik soms te uitgeput was om uit bed te komen. Ik was te overweldigd om mijn appartement te verlaten. Ik sprong op bij harde geluiden. Ik ontwikkelde een pijnlijke bacteriële infectie. Ik ging naar een PTSD consulent. Op het ergste moment was mijn gevoel van eigenwaarde zo non-existent dat ik het gevoel had dat er niets meer was om voor te leven. Het was op de momenten dat ik het meest kwetsbaar was dat je me kwam afmaken… verdwijnen voor dagen of weken, maar niet voordat je me liet weten dat ik het allemaal verdiende. Dank God voor mijn vrienden.
Wat ik nu eindelijk leer is dat ik je niets schuldig ben. Wat ik wel moet leren is om mezelf de liefde te geven die ik zo hard heb opgezwommen om te winnen van iemand die het niet te geven heeft. Het is een strijd die ik elke dag voer.
Tot op de dag van vandaag wens ik jou, op onverklaarbare wijze, geen pijn toe. De liefde die ik voelde, kan ik niet zomaar wreed afsluiten, zoals jij dat keer op keer zo gemakkelijk hebt gedaan. Een deel van mij voelt nog steeds veel voor het verdrietige jongetje in jou, dat driftbuien heeft en mensen pijn doet voordat ze hem pijn kunnen doen. Maar er is niets wat iemand kan doen om dat jongetje te helpen en ik kan hem niet meer bij me houden.
Ik wil je spelletje niet langer meespelen. Ik geloof niet in de tranenverhalen die je vertelt over berouw en zelfreflectie, terwijl de enige veranderingen het grijs in je haar en de maanden op de kalender zijn. Vrijheid begint met het onder ogen zien van de realiteit, het accepteren van mijn verantwoordelijkheid, het toegeven van de waarheid over wie je voor me bent geweest en je te laten gaan.
Foto door Micah Weiss Photography
Veronica Christina is medeoprichter van het literaire tijdschrift Red Light Lit en oprichter van Sex+Design Magazine. Haar schrijfsels verschenen in Elle, SF Weekly, The Guardian en Care 2.
What to Expect When You Live with a Narcissist
Door Sharie Stines, Psy.D
Hoewel je misschien niet fysiek geslagen of mishandeld wordt in deze relatie, zal je hart wel 10.000 keer gebroken worden. Zelfs als je denkt dat je een “sterk” persoon bent en het aankunt; je kracht is niet echt kracht, maar eerder ontkenning. De volgende lijst is niet uitputtend, maar wel informatief:
- Hij zal altijd de termen definiëren.
- Je zult leven volgens een set van dubbele standaarden.
- Er zal niet echt naar je geluisterd worden.
- Hij zal nooit een conflict oplossen, met als gevolg dat ze zich zullen blijven herhalen.
- Hij zal zelden rekening houden met je gevoelens; en zal dat alleen doen als het hem op een of andere manier dient.
- Hij zal zich nooit verontschuldigen op een authentieke manier die zijn gedrag of jouw lijden erkent.
- Wat voor hem het belangrijkste zal zijn, is hoe hij overkomt op anderen.
- Hij zal al je verjaardagen en feestdagen verpesten (tenzij hij het op een of andere manier over hem kan laten gaan, d.w.z., Zijn favoriete band zal spelen op uw verjaardagsfeest, een reis gepland “met/voor” je zal naar een locatie die hij wil / moet bezoeken, etc….).
- Hij zal nors zijn tijdens (of ruzie veroorzaken voor) gebeurtenissen die belangrijk voor je zijn omdat ze niet over hem gaan.
- Hij zal NIET voor je komen opdagen op momenten dat je een partner het hardst nodig hebt en zal woedend zijn als je daar boos over bent. (Hoe meer overstuur je bent, hoe meer vreugde in het verlaten van je).
- Hij zal vergeving eisen voor zijn slechte gedrag, maar toch niets doen om je vertrouwen terug te verdienen of zijn gedrag te veranderen.
- Je verwachtingen zullen worden gemanaged tot louter kruimels; tot het punt waar je gelukkig zult zijn, alleen maar omdat hij je niet de silent treatment geeft, tegen je schreeuwt, of je bedriegt.
- Je zult nooit winnen.
- Hij zal afwijzend en soms wreed zijn tegen je huisdieren.
- Na de eerste stadia van het daten, zal hij GEEN moeite doen om bevriend te raken met je vrienden of familie, tenzij het kennen van hen hem op een of andere manier ten goede komt.
- Jouw waarde zal worden verminderd tot het punt van niets in zijn ogen. In feite zullen vreemden meer gewicht in zijn ogen hebben dan jij.
- Hij zal de neiging hebben om van jou zijn zondebok te maken.
- Hij zal zijn schaamte en woede op jou storten.
- Eenvoudige gesprekken zullen gekmakende inspanningen worden.
- Je zult merken dat je op eierschalen loopt.
- Je zult jezelf verliezen omdat je getraind bent om je alleen op zijn gevoelens en reacties te richten; laat staan op de jouwe.
- Je zult de stille behandeling ervaren.
- Je zult cognitieve dissonantie, confabulatie en gasverlichting ervaren.
- Je zult merken dat je een volwassene vertelt hoe je normale interacties met anderen moet hebben.
- Je relatie zal draaien op een cyclus: wachten – hopen – pijn doen – boos zijn – gestraft worden – vergeven – vergeten – opnieuw.
- Hij zal je isoleren van je vrienden, familie of financiële steun en je vervolgens verwijten dat je van hem afhankelijk bent.
- Hij zal wrede en veroordelende dingen zeggen over de vrienden die het dichtst bij hem staan, terwijl hij aardig in hun gezicht is.
- Hij zal jou de schuld geven van alle problemen in de relatie.
- U zult uzelf de schuld geven.
- Hij zal uw zwakheden, trauma’s en intieme geheimen tegen u gebruiken.
- U zult veel dramatische uittredingen ervaren, gevolgd door een wederverschijning van de N die doet alsof er nooit iets ongewoons is gebeurd.
- Hij zal zich gedragen als Dr. Jekyll/Mr. Hyde.
- Hij zal niet zijn deel van de huishoudelijke taken op zich nemen en uw inspanningen bekritiseren.
- Hij zal komen en gaan wanneer hij wil.
- Wanneer u probeert hem ter verantwoording te roepen, zal hij in woede uitbarsten.
- Hij zal niet direct vragen beantwoorden.
- Hij zal u nooit naar uw dag vragen en u een “prettige dag” wensen. Hij zal nooit oprechte zorg tonen voor dingen waar je om geeft (tenzij het iets is waar hij om geeft.)
- Je zult je vast voelen zitten en niet in staat om hem te verlaten.
- Je zult hem missen en de hele tijd op hem wachten.
- Hij zal zijn slechte gedrag op jou projecteren en jij zal jouw goede bedoelingen op hem projecteren – geen van beide is accuraat.
- Wanneer je uiteindelijk breekt vanwege zijn gekmakende gedrag en de waanzin van de relatie, zal hij je een gek noemen, anderen zullen denken dat je een gek bent, en jij, zelf, zal geloven dat je net zo slecht bent als hij (realiseer je, er is geen morele gelijkwaardigheid tussen het uiten van frustratie en opzettelijk misbruik.)
- Niemand anders zal het zien. Dit zal ertoe leiden dat je je realiteit in twijfel trekt.
- De hele ervaring zal resulteren in een trauma voor jou, omdat het interpersoonlijk geweld is.
- Hij zal je ongunstig vergelijken met andere vrouwen, vooral zijn ex.
- Je zult je gek beginnen te voelen; dan, na verloop van tijd, zul je je verdoofd gaan voelen.
- Als je naar relatietherapie gaat, zal het niet werken, en hoogstwaarschijnlijk weer op je terugslaan. (Realiseer je alsjeblieft dat je geen huwelijksprobleem hebt, je partner heeft een psychische aandoening.)
- Hij zal je trianguleren met de andere vrouwen in zijn leven, waardoor er spanning en drama ontstaat tussen hen en jou, terwijl hij ongedeerd blijft.
- Als je eenmaal verstandig begint te worden en je terugtrekt, zal hij beginnen je karakter achter je rug om te besmeuren in een poging mensen tegen je op te zetten. In feite deed hij dit waarschijnlijk al gedurende jullie hele relatie.
- De negativiteit en wreedheid waarmee hij over zijn vroegere relaties spreekt, zal ook jou overkomen als je de kracht vindt om hem te verlaten. Zet je schrap.
- De meeste mensen zullen je relaas over de relatie nooit helemaal geloven en het psychologische trauma kan jaren duren om te begrijpen en ervan te herstellen.
Geen mens is een partij voor deze tactieken, en als je toch probeert om het spel van de narcist te evenaren met een van de tactieken van de narcist – de narcist springt onmiddellijk op uw gebrek aan integriteit, die je in de wanhoop gooit: De narcist gelooft niet dat ik een fatsoenlijk mens ben (dit vernietigt je ziel en missie om de narcist te ‘veranderen’ …) of je zult de woedende geestverruimende woede voelen van: Wie ben jij om mij te beschuldigen van gebrek aan integriteit?
Hoe het ook gaat, je eindigt gehavend en radeloos, en de narcist verkregen narcistische aanbod en de omniponent te weten dat hij of zij dit effect op je kan hebben …
Je kunt beschuldigingen niet afschudden zoals de narcist kan. De narcist, eenmaal veiligstellen u in hun leven, eigenlijk niet schelen of je denkt dat de narcist is een goed mens of niet. De narcist is gewoon in het spel voor de twee redenen dat narcisten omgaan met iedereen:
1) Om narcistische aanbod veilig te stellen, en
2) Het hebben van een persoon te kwetsen om hun gekwelde innerlijke zelf te ontladen.
Je moet accepteren dat de narcist gewoon niet vast te houden of zelfs de zorg over het model van de liefde en relaties die je doet. Zijn of haar waarden, behoeften en neuron hersenbanen zijn mijlenver verwijderd van de jouwe.