Binnen bijna elk kantoor, zit een anoniem persoon waar fluisterend over wordt gesproken: Iemand wiens toiletgedrag zo afschuwelijk is dat hij bijnamen krijgt als “spookpoeper” of “natte bandiet”.
Velen vrezen dat met de invoering van uniseksbadkamers deze walgelijke mensen binnenkort vrij spel krijgen om hun slechte gewoonten op hele bedrijven los te laten. En dat zou wel eens een niet onbelangrijke impact kunnen hebben op het badkamergebruik.
Geslachtsneutrale toiletten hebben de afgelopen jaren een grote vlucht genomen. Google en Facebook behoorden tot de grote techbedrijven in het Verenigd Koninkrijk die zich aansloten bij werkgevers als WeWork, de BBC, Channel 4, Lloyds of London, Barclays, RBS, Wagamama, HSBC en het Britse leger om uniseksbadkamers aan te bieden.
Veel meer bedrijven overwegen of ze hun voorbeeld zullen volgen en hun toiletten in genderneutrale ruimten zullen veranderen, om meer rekening te houden met de transgendergemeenschap en te reageren op het lobbyen. Maar de inzet is hoog: de massale tegenreacties die sommige herontwerpen al hebben gehad, laten zien dat deze inspanningen nieuwe problemen kunnen creëren.
In 2018 weigerden vrouwelijke medewerkers van het ministerie van Binnenlandse Zaken gebruik te maken van gloednieuwe genderneutrale toiletten van £ 36.000 toen ze voor het eerst werden geïntroduceerd, omdat ze maar bleven binnenlopen bij mannelijke collega’s die het toilet gebruikten met de deur open. Er moest een mededeling buiten de unisekstoiletten bij de overheidsdienst worden geplaatst om dit gedrag te stoppen, waarin stond: “
Het Old Vic-theater in Londen kwam vorig jaar onder vuur te liggen omdat het al zijn mannelijke en vrouwelijke toiletten had omgebouwd tot genderneutrale ruimten, waardoor er meer toiletten voor vrouwen zouden komen. In feite waren er blokken met de aanduiding “alleen wc’s” en blokken met urinoirs – en van vrouwen werd verwacht dat ze beide op de een of andere manier gebruikten.
Het fundamentele probleem is het ontwerp van toiletten. Er zijn geen regels over wat een badkamer nu precies genderneutraal maakt, of over hoe de problemen die zich voordoen in een badkamer voor mannen en vrouwen niet op grote schaal voorkomen in een uniseks badkamer. Werkgevers kunnen van discriminerend gedrag worden beschuldigd als zij bepalen dat een toilet specifiek voor mannen of vrouwen bestemd is. Maar als ze alle badkamers genderneutraal maken, kunnen ze te maken krijgen met claims op grond van veiligheid of religieuze discriminatie.
Zelfs super loos – op zichzelf staande toilethokjes met wasgelegenheid – kunnen nog steeds in strijd zijn met andere voorschriften om tegemoet te komen aan religieuze mensen die geen toilet kunnen delen met het andere geslacht, zegt Jane Simpson, een architect en toegangsconsultant.
Gevangen door deze raadsels zijn bedrijven op eigen houtje te werk gegaan en hebben een mengelmoes van ontwerpblunders gecreëerd: van het simpelweg veranderen van bordjes op de deuren, tot het niet de moeite nemen om urinoirs in genderneutrale ruimten te verwijderen of het invalidentoilet als genderneutraal aan te wijzen. Dit kan tot problemen leiden: vrouwen worden gedwongen om om urinoirs heen te lopen, moeten genoegen nemen met onaanvaardbare toiletetiquette en moeten langer in de rij staan – allemaal scenario’s die zich al in openbare ruimten hebben voorgedaan – en die gemakkelijk kunnen doorsijpelen naar de werkplek.
Nieuwe kantoorgebouwen volgen de richtlijnen van de British Council for Offices, waarin niet specifiek wordt gevraagd om genderneutrale toiletten – in plaats daarvan worden de vereisten voor aparte ruimtes voor mannen en vrouwen en de verhoudingen van faciliteiten voor elke sekse gedetailleerd beschreven. Er zijn ook weinig richtlijnen voor hoe de huidige toiletten voor één sekse eruit moeten zien: de architectuur van de toiletten in het VK kan variëren van deuren van vloer tot plafond (of volledig afgesloten) tot toiletten met een grote opening aan de boven- en onderkant. In de VS kan de deur een voet van de grond beginnen. Er zijn ook maar weinig conventionele toiletten die breed genoeg zijn om een rolstoelgebruiker voldoende ruimte te geven om ze te gebruiken. En nu al is er ongelijkheid tussen het aantal toiletten dat aan mannen en vrouwen moet worden toegewezen.
Er zijn “historische veronderstellingen over het aantal toiletten dat mannen en vrouwen nodig hebben, die de diversiteit van het personeelsbestand niet helemaal weerspiegelen”, zegt Hywel Davies, technisch directeur bij het Chartered Institution of Building Services Engineers.
Een rapport uit 2019 van de Royal Society for Public Health toonde aan hoe groot die kloof is: haar oproep voor een eerlijke voorziening van openbare toiletten voor vrouwen, specificeerde de behoefte aan twee per elk mannentoilet.
Maar genderneutrale toiletten zouden de onverwachte oplossing kunnen zijn voor lange rijen voor het vrouwentoilet, betoogt Luc Bovens, een professor aan de Universiteit van Californië. Uit onderzoek dat hij samen met collega-academicus Alexandru Marcoci uitvoerde, bleek dat als een bedrijf 30 werknemers heeft (15 mannen en 15 vrouwen), de toiletwachttijd voor vrouwen ongeveer tweeënhalf keer zo lang is als voor mannen.
Bij 300 werknemers (150 mannen en 150 vrouwen) is het ongeveer negen keer zo lang. Door mannen en vrouwen toe te staan toiletruimte te delen, zou de wachttijd voor vrouwen drastisch zijn afgenomen. Als alle hokjes genderneutraal zouden zijn, dan zou de gemiddelde wachttijd voor elke persoon (man of vrouw) dalen tot één minuut, wat een toename is van 20 seconden voor mannen en een afname van één minuut, 20 seconden voor vrouwen.
“Het is maar een kleine kostenpost voor mannen en vrouwen krijgen een enorm voordeel,” zegt Bovens. Maar weinig bedrijven houden rekening met dit punt, betoogt hij. “Wat we zien in ontwerpvoorstellen is dat ze de hele zaak retrofitten, en in principe geen veranderingen aanbrengen. Of ze houden de genderspecifieke badkamers en voegen er een genderneutrale badkamer aan toe.”
Beide ontwerpen zijn problematisch omdat ze de veiligheidsproblemen voor vrouwen niet aanpakken, en mensen die moeite hebben om naar het toilet te gaan in openbare ruimtes ongemakkelijker kunnen maken.
Daarom stellen ontwerpers een alternatief voor dat tegelijkertijd privacy-, toegankelijkheids- en gelijkheidskwesties zou kunnen aanpakken. Stalled!, een groep academici, kwam met een ontwerp dat bestaat uit rijen super wc’s en grotere cabines voor gehandicapten – die in dezelfde ruimte passen als gesegregeerde badkamers.
“Wij noemen onszelf binaire abolitionisten. En wij geloven dat het kernprobleem de bestaande configuratie van seksesegregeerde toiletten is, die mensen in twee problematische categorieën sorteert, mannelijk en vrouwelijk,” legt Joel Sanders uit, een academicus aan de Yale School of Architecture.
“Wij pleiten er zelfs voor om de gang te elimineren, en van een toilet niet langer een afgezonderde ruimte van een gang te maken, maar er een poreus verlengstuk van de gang van te maken, wat ons in feite meer ruimte geeft,” zegt hij. Om dit te laten werken, zouden bedrijven ervoor moeten zorgen dat de toiletten zich op een zichtbare gang of open ruimte bevinden, in plaats van weggestopt.
Natuurlijk lost dit ontwerp niet alle problemen op – het houdt niet noodzakelijkerwijs rekening met religieuze beperkingen, of mensen die op geslacht gescheiden willen worden. Maar het kan mensen met een handicap of verzorgers helpen, aan wie in dit debat zelden aandacht wordt besteed.
Edward Warner, chief executive van de toegankelijke ontwerpspecialist Motionspot, zegt dat als super loos allemaal groot genoeg konden worden gemaakt om te werken voor gehandicapten en hen in staat te stellen zelf-segregatie te vermijden, het “een utopie” zou zijn.
“Bedrijven moeten hun personeel leren wanneer ze gebruik moeten maken van invalidentoiletten,” zegt hij. “Maar ik denk altijd dat als je het ontwerp verbetert, mensen er eerder voor zullen zorgen.”
Hij wijst erop dat niet alleen mensen met een lichamelijke handicap toegang moeten hebben tot speciale toiletten – bedrijven als Barclays proberen voorzieningen te treffen voor werknemers met zintuiglijke ontwikkelingsproblemen, zoals autisme. Totdat mensen te horen krijgen dat ze moeten ophouden de toiletten te bezetten, is het enige andere alternatief dat gehandicapten zich proberen te redden in de slecht ontworpen ruimten die voor iedereen beschikbaar zijn.
“Veel invalidentoiletten zijn niet voor niets op slot. Blijkbaar zijn het plaatsen waar mensen naar toe gaan om drugs te gebruiken en sex te hebben,” zei barones Tanni Grey-Thompson tijdens het House of Lords debat over gender neutrale toiletten op woensdag. “Als er iemand in een toegankelijk toilet is die daar voor langere tijd moet zijn, is de enige andere optie die ik heb het vrouwentoilet te gebruiken. In dat geval moet ik gaan met de deur open.”
Het was echter een interventie van Lord Lucas in het Hogerhuis die de aandacht trok van trans-activisten, nadat hij betoogde dat eenpersoonsvoorzieningen veiliger zijn voor vrouwen en de unisekstoiletten in de kantoren van het ministerie van Onderwijs in Westminster omschreef als “zeer onaangenaam”.
Dit ontwerp, waarbij toiletten minder zijn weggestopt en dus minder kans lopen om te worden misbruikt, kan helpen mensen ervan te overtuigen om van gedachten te veranderen, zegt Sanders. “Dit is niet alleen voor de transgenderkwestie, wat belangrijk is, maar om allerlei mensen met verschillende behoeften te faciliteren – en iedereen probeert dit op zijn eigen manier uit te zoeken.”
Natasha Bernal is WIRED’s business editor. Ze tweet vanaf @TashaBernal
Meer leuke verhalen van WIRED
🏙️ Een enorme Airbnb-zwendel neemt Londen over
🚙 Denk je erover om een elektrische auto te kopen? Lees dit eerst
🍅 Waarom smaken moderne tomaten zo slecht?
📢 Hoe Slack werk verpestte
👉 Volg WIRED op Twitter, Instagram, Facebook en LinkedIn