Drugscombinatie vertraagt progressie ALS en kan ‘nieuw tijdperk’ in behandeling inluiden

Een combinatie van twee experimentele medicijnen lijkt de achteruitgang te vertragen van patiënten met amyotrofische laterale sclerose, een ziekte die vaak bekend staat als ALS of de ziekte van Lou Gehrig.

Een onderzoek van zes maanden bij 137 patiënten met een snel progressieve vorm van de ziekte toonde aan dat degenen die een dagelijkse dosis van een combinatie van twee medicijnen kregen, AMX0035 genaamd, verscheidene punten hoger scoorden op een standaard maat voor functie, meldt een team in het nummer van 3 september van The New England Journal of Medicine.

Het verschil was bescheiden maar van betekenis voor de patiënten, zei Dr. Sabrina Paganoni. Zij is de hoofdauteur en een onderzoeker aan het Sean Healey & AMG Centrum voor ALS aan Mass General en Harvard Medical School.

“Ze willen hun handen kunnen blijven gebruiken zodat ze hun eigen eten kunnen snijden en e-mails kunnen typen, of ze willen kunnen lopen en traplopen,” zei Paganoni. “En dit is precies wat we in de proef hebben gemeten.”

De resultaten zijn verre van genezend. Toch “ben ik ervan overtuigd dat we aan het begin staan van een nieuw tijdperk in de ontdekking van de behandeling van ALS,” zei Paganoni.

“Er is grote hoop op een ziekte-modificerende behandeling,” voegde Tania Gendron toe, die neurodegeneratieve ziekten bestudeert aan de Mayo Clinic in Jacksonville en niet betrokken was bij de studie. “Ik denk dat er in de komende jaren een aantal grote ontdekkingen zullen worden gedaan.”

ALS vernietigt de zenuwcellen die de spierbeweging controleren. Patiënten worden meestal gehandicapt en sterven binnen vijf jaar na hun diagnose.

Tientallen jaren lang was het enige medicijn dat door de Food and Drug Administration voor ALS was goedgekeurd riluzole, dat sinds 1995 op de markt is en waarvan is aangetoond dat het het leven van patiënten verlengt. Vervolgens keurde de FDA in 2017 edaravone goed, dat sommige patiënten helpt langer te blijven functioneren.

AMX0035 werkt door zenuwcellen te beschermen tegen twee soorten schade die kenmerkend zijn voor ALS. En in de studie leverde het een voordeel op, hoewel veel van de patiënten al riluzole en edaravone gebruikten.

Het lijkt erop dat de nieuwe en oude geneesmiddelen allemaal op verschillende manieren werken om de ziekte te vertragen, zei Paganoni. “We denken dat we uiteindelijk een combinatie van behandelingen nodig zullen hebben om ALS effectief te bestrijden.”

Het is nog niet duidelijk of AMX0035 het leven verlengt of de spierkracht behoudt. En normaal gesproken zou ten minste één grotere studie nodig zijn voordat de FDA zou overwegen het geneesmiddel goed te keuren.

Maar de ALS Association heeft samen met de belangengroep I AM ALS de krachten gebundeld om de FDA te verzoeken een uitzondering te maken.

“Bij ALS zou een proef als deze waarschijnlijk ongeveer drie jaar duren,” zei Neil Thakur, chief mission officer van de ALS Association. “

De ALS-vereniging heeft geholpen het onderzoek naar AMX0035 te financieren en heeft een beperkt financieel belang bij het succes ervan. De grootste zorg van de groep zijn echter de patiënten die niet lang genoeg zullen leven om op een andere studie te wachten, zei Thakur.

“Daarom denken we dat het beste voor de gemeenschap is om dit medicijn eerder beschikbaar te maken en iedereen het zo snel mogelijk als behandelingsoptie te geven,” zei hij.

AMX0035 heeft een hoogst ongebruikelijke weg naar goedkeuring afgelegd.

Het is ontwikkeld door Amylyx, een piepklein bedrijfje dat is opgericht door een paar universiteitsstudenten, Josh Cohen en Justin Klee, die nog steeds in de 20 zijn. Het tweetal was op een avond laat aan het werk in het kantoor van het bedrijf in Cambridge, Massachusetts, toen ze de resultaten van de ALS-studie vernamen.

“Toen de statistici belden, kon je hun hele bedrijf op de achtergrond horen juichen,” zei Cohen. “Dus we wisten al voordat ze de cijfers hadden genoemd dat er iets goeds was gebeurd.”

Maar hun opgetogenheid werd vermengd met een gevoel van verantwoordelijkheid, zei Klee.

“Hoewel deze resultaten geweldig zijn, is het geen genezing, en dus moeten wij en anderen in de hele gemeenschap doorgaan totdat we genezing hebben,” zei hij.

Dat begint er steeds waarschijnlijker uit te zien dan zelfs maar een paar jaar geleden, zei Gendron van de Mayo Kliniek.

Een van de redenen daarvoor is dat wetenschappers nieuwe biologische markers ontdekken die in het bloed of ruggenmergvloeistof van ALS-patiënten worden aangetroffen. Deze markers zullen een vroegere diagnose mogelijk maken wanneer behandelingen meer kans hebben om te werken, zei Gendron. Ze zullen ook helpen bij de selectie van patiënten die een bepaald medicijn moeten krijgen en onderzoekers in staat stellen te weten of het medicijn het beoogde doel bereikt.

Een andere reden voor optimisme is de enorme hoeveelheid onderzoek die gaande is.

“Wat deze tijd zo opwindend maakt, is dat er op dit moment meer dan 50 verschillende klinische onderzoeken zijn waarbij ALS-patiënten worden aangemeld en gerekruteerd,” zei Kuldip Dave, de vice-president van onderzoek van de ALS-vereniging. “En ze zijn allemaal op verschillende doelen gericht.”