Een Psalm van het Leven: Over het gedicht
“A Psalm of Life” is een inspirerend gedicht geschreven door de Amerikaanse dichter Henry Wadsworth Longfellow. Het gedicht werd voor het eerst gepubliceerd in het oktobernummer van 1838 van The Knickerbocker of New-York Monthly Magazine, een tijdschrift dat in New York City werd uitgegeven.
Een psalm is een religieus of heilig lied of hymne, in het bijzonder een van de liederen die in het bijbelse Boek der Psalmen staan en die in de christelijke en joodse eredienst worden gebruikt. Maar hier is de betekenis van “een psalm des levens” een levenslied, waarin de dichter het leven en zijn mogelijkheden verheerlijkt. Het is een oproep aan de mensheid om het pad der gerechtigheid te volgen, de juiste manier om dit leven te leiden. Het gedicht is didactisch van toon.
Het gedicht ‘Een psalm van het leven’ krijgt vaak de ondertitel “Wat het hart van de jongeman zei tegen de psalmist”. Dit is heel belangrijk om de context van het schrijven van dit gedicht aan te geven. Hier reageert de spreker (een jonge man) op de Bijbelse leer dat dit menselijk leven niet belangrijk is en dat we van stof gemaakt zijn en uiteindelijk tot stof terugkeren. We kunnen het dus opvatten als een psalm in antwoord op een psalm.
In het gedicht, Een psalm van het leven, ziet de dichter het leven vanuit een optimistische kijk. Voor hem is dit leven vol mogelijkheden, omdat we hogere doelen kunnen bereiken door onze tijd ten volle te benutten en door hard te werken, en natuurlijk door vertrouwen te houden in de kracht en de mogelijkheden van het leven. Hij heeft geen vertrouwen in degenen die een pessimistische kijk op het leven hebben. Door het hele gedicht heen geeft de dichter Longfellow zijn kijk op het leven weer, instrueert hij de lezers om het beste uit dit leven te halen, en inspireert hij ons om deel te nemen aan het werk en de activiteit van het leven.
Het gedicht bestaat uit negen strofen van vier regels. Het gedicht is ook lyrisch van aard. Het gevolgde rijmschema is A B A B, waarbij de laatste woorden van de eerste regel en de derde regel rijmen, en afwisselend de tweede en de vierde regel in elke strofe rijmen.
Een Psalm van het leven: Samenvatting en regel-voor-regel analyse
Vertel mij niet, in treurige getallen,
Het leven is slechts een lege droom!
Voor de ziel is dood die sluimert,
En de dingen zijn niet wat zij schijnen.
Het gedicht begint met een werkwoord ‘Vertel’ op een gebiedende manier. En de allereerste zin treft de positieve grondtoon van het gedicht. Het geeft ook aan dat de dichter ons enkele instructies gaat geven over wat dit leven eigenlijk is en hoe we het moeten opvatten. De dichter vraagt ons om hem niet in treurige verzen te vertellen dat het leven een holle en zinloze droom is. Longfellow haalt hier uit naar de pessimisten die melancholieke liederen zingen, droevige gedichten schrijven, of denken dat er in dit leven niets bereikt kan worden. Volgens de dichter is iemand die al zijn tijd slapend doorbrengt al dood. Zulke waardeloze voorbeelden van het leven misleiden vaak anderen. En hij verzekert dat het leven niet zo schimmig of waardeloos is als het lijkt, en dat het veel meer potentie heeft dan we denken.
Het leven is echt! Het leven is ernstig!
En het graf is niet zijn doel;
Stof zijt gij, tot stof keert gij terug,
Werd niet over de ziel gesproken.
De tweede strofe begint met de regel, ‘Het leven is echt! Het leven is echt!’ Ook hieruit spreekt de positieve levenshouding van de dichter. Volgens hem is het leven echt en ernstig, niet ongegrond of nutteloos. We moeten dit leven dus niet te licht opvatten. Het graf is voor hem niet het einddoel van het leven; het leven eindigt niet met de dood. Hij wil aangeven dat onze werken ook na onze dood in deze wereld blijven. Hij denkt dat, “Stof zijt gij, tot stof zult gij wederkeren” (U bent van stof gemaakt, en tot stof zult gij wederkeren na de dood) alleen over het lichaam wordt gesproken en niet van toepassing is op de ziel. De dichter maakt dus duidelijk dat hij gelooft in het bestaan van de ziel na onze dood.
Niet genieten, en niet treuren,
Is ons voorbestemd einde of weg;
Maar handelen, opdat elke morgen
Ver ons vindt dan de dag.
De derde strofe van Een Psalm van het Leven gaat over de ideale manier van leven. De dichter suggereert dat noch genot, noch verdriet ons uiteindelijke doel of onze manier van leven zou moeten zijn. Hij bedoelt te zeggen dat er in een ideaal leven zowel genot als verdriet moeten zijn op een evenwichtige manier. Maar dat is niet van cruciaal belang. Het belangrijkste is om te werken, en ijverig te werken, zodat we met elke dag die voorbijgaat een beter geleerd, beter geschoold en beter gemanierd mens kunnen worden. De dichter in De Psalm van het Leven wil niet dat we ook maar één dag verspillen. We moeten ernaar verlangen om elke dag van onze levensreis verder te gaan.
De kunst is lang, en de tijd is vluchtig,
En onze harten, hoewel kloek en dapper,
slaan nog steeds, als gedempte trommels
Begrafen marsen naar het graf.
De vierde strofe van het gedicht Een psalm van het leven gaat over onze verantwoordelijkheden in dit leven, over het werk dat ons is opgedragen. “Art is long, and Time is fleeting” betekent dat het werk dat ons is opgedragen omvangrijk is en veel tijd vergt, maar dat de tijd elk moment snel verstrijkt. De dichter zegt dan dat, hoewel ons hart op andere momenten dapper en stout is, wij bang zijn voor de dood en ons hart slaat over als wij beseffen dat de Dood zeker stukje bij beetje op ons afkomt. Longfellow vergelijkt deze toestand van ons hart met het slaan van de geklede trommels bij de begrafenismarsen naar het graf. Hier bedoelt hij te zeggen dat we onze beperkte tijdspanne ten volle moeten benutten in plaats van haar te verspillen in de gedachte aan de dood of iets dergelijks.
Op ’s werelds brede slagveld,
In het bivak van het Leven,
Ben niet als dom, gedreven vee!
Ben een held in de strijd!
In de bovenstaande strofe van Een Psalm van het Leven vergelijkt de dichter deze wereld met een uitgestrekt slagveld waar wij, de mensen, tijdelijk in de kampen komen om de strijd van ons leven uit te vechten. De menselijke wezens worden dus vergeleken met troepen. De dichter spoort ons aan om een held te zijn in deze strijd van het leven, om deze dapper uit te vechten en uiteindelijk te winnen. Met andere woorden, hij wenst dat we succesvol zijn in het leven door de juiste levenswijze te volgen. Hij ziet ons niet graag als het domme vee dat door anderen wordt voortgedreven, zonder een bepaald doel of richting.
Trouw geen Toekomst, hoe aangenaam ook!
Laat het dode Verleden zijn doden begraven!
Act,- act in the living Present!
Heart within, and God o’erhead!
In de zesde strofe van het gedicht Een Psalm van het leven, herinnert de dichter ons aan een zeer populair citaat: “Leer van het verleden, leef in het heden, en hoop voor de toekomst.” Maar hier instrueert de dichter ons niet te vertrouwen op de toekomst, hoe aangenaam die ook mag lijken, omdat we ons vaak laten meeslepen door de gelukkige dromen over onze toekomst en vergeten te handelen in het heden. Hij zegt ons ook de gebeurtenissen uit het verleden te vergeten, want ze zijn dood en ze mogen ons niet meer achtervolgen en ons huidige handelen beïnvloeden. En wat cruciaal is, is om in het heden te handelen, ‘in het levende Heden!’ We moeten ons hart volgen, en vertrouwen houden in de God boven ons hoofd.
De levens van grote mannen herinneren ons eraan
Wij kunnen ons leven subliem maken,
en bij ons vertrek
voetafdrukken achterlaten op het zand van de tijd;
In de zevende strofe van het gedicht zegt de dichter dat de levens van zoveel grote en succesvolle mannen ons eraan herinneren dat wij ook die hoogten kunnen bereiken als we dat willen en nastreven. En als we dat kunnen, dan zouden we voor eeuwig leven in onze werken, in de harten van de mensen. Longfellow vergelijkt deze onsterfelijkheid met het achterlaten van voetafdrukken op het zand van de tijd. Met andere woorden, wij zullen hier niet eeuwig leven, maar wij kunnen door ons goede werk onze sporen nalaten in de oneindige stroom van de tijd. Dat zou latere generaties inspireren om onze weg te volgen.
Voetafdrukken, die misschien een ander,
zeilend over ’s levens plechtige hoofdstroom,
een eenzame en schipbreuk lijdende broeder,
ziend, weer moed zullen vatten.
In de voorlaatste strofe van Een psalm van het leven zet de dichter hetzelfde thema voort van het achterlaten van een ‘voetafdruk’ om anderen te inspireren tot navolging. Hij vergelijkt een neerslachtig of beklagenswaardig persoon met een hopeloos schipbreukeling die over de grote zee van het leven vaart (‘life’s solemn main’). Die persoon kan de door ons gegeven voorbeelden vinden, en moed en hoop opdoen om verder te gaan.
Laat ons dan opstaan en doen,
Met een hart voor elk lot;
Toenemend streven,oenend streven,
Leren te arbeiden en te wachten.
In de laatste vier regels van A Psalm of Life vraagt de dichter Longfellow ons om meteen op te staan en te gaan werken. De dichter spoort ons echter aan om niet op de consequenties te letten, of om onze geest op elk noodlot voor te bereiden. We moeten doorgaan, grote hoogten bereiken, en toch niet weggaan. We moeten leren te werken, hard te werken, verstandig te handelen, en geduldig op de beloning te wachten.
Dus, als we dit gedicht doornemen, beseffen we nu hoe inspirerend en motiverend dit gedicht is geweest. De dichter brengt zijn boodschap overal in het gedicht over. Maar ik denk dat de eerste twee regels, en de allerlaatste regel van het gedicht genoeg zijn om een indruk te geven van waar dit gedicht over gaat: we moeten onze onbetaalbare momenten niet nutteloos doorbrengen, maar we moeten hard werken om ons doel te bereiken en het beste uit dit korte leven te halen.
-
Lees ook: Opgeloste vragen over dit gedicht.