Griekse onderwereld

HadesEdit

Hades (Aides, Aidoneus, of Haidês), de oudste zoon van de Titanen Cronus en Rhea; broer van Zeus, Poseidon, Hera, Demeter, en Hestia, is de Griekse god van de onderwereld. Toen de drie broers de wereld onder elkaar verdeelden, kreeg Zeus de hemelen, Poseidon de zee en Hades de onderwereld; de aarde zelf werd onder de drie verdeeld. Hoewel de verantwoordelijkheid van Hades dus in de onderwereld lag, mocht hij ook op aarde macht hebben. Hades zelf wordt echter zelden buiten zijn domein gezien, en voor de mensen op aarde zijn zijn bedoelingen en persoonlijkheid een mysterie. In kunst en literatuur wordt Hades afgebeeld als streng en waardig, maar niet als een woeste beul of duivelachtig. Hades werd echter beschouwd als de vijand van alle leven en werd gehaat door zowel de goden als de mensen; offers en gebeden konden hem niet gunstig stemmen, zodat stervelingen het zelden probeerden. Hij was ook geen kwelgeest van de doden, en werd soms beschouwd als de “Zeus van de doden” omdat hij hen gastvrij ontving. Vanwege zijn rol als heer van de onderwereld en heerser over de doden werd hij ook wel Zeus Khthonios (“de helse Zeus” of “Zeus van de onderwereld”) genoemd. Degenen die straf kregen in de Tartarus, werden door de andere goden aangewezen om wraak te nemen. In de Griekse samenleving beschouwden velen Hades als de minst geliefde god en veel goden hadden zelfs een afkeer van hem, en als mensen aan Hades offerden, dan was dat als zij wraak wilden nemen op een vijand of als hen iets vreselijks wilde overkomen.

Hades werd soms Pluton genoemd en werd op een lichtere manier voorgesteld – hier werd hij beschouwd als de gever van rijkdom, aangezien de gewassen en de zegen van de oogst van onder de aarde komen.

PersephoneEdit

Persephone (ook bekend als Kore) was de dochter van Demeter, de godin van de oogst, en Zeus. Persephone werd ontvoerd door Hades, die een echtgenote wenste. Toen Persephone bloemen aan het plukken was, werd zij betoverd door een narcisbloem die door Gaia was geplant (om haar naar de onderwereld te lokken als gunst aan Hades), en toen zij die plukte, opende zich plotseling de aarde. Hades, die in een gouden strijdwagen verscheen, verleidde Persephone en voerde haar mee naar de onderwereld. Toen Demeter ontdekte dat Zeus Hades toestemming had gegeven Persephone te ontvoeren en haar tot vrouw te nemen, werd Demeter woedend op Zeus en stopte met het telen van oogsten voor de aarde. Om haar te kalmeren zond Zeus Hermes naar de onderwereld om Persephone naar haar moeder terug te brengen. Zij had echter in de onderwereld zes granaatappelpitten gegeten en was daardoor voor eeuwig aan de onderwereld verbonden, omdat het granaatappelzaad daar heilig was.

Persephone kon de onderwereld dan alleen verlaten als de aarde in bloei stond, oftewel elk seizoen behalve de winter. De Homerische Hymnen beschrijven de ontvoering van Persephone door Hades:

Ik zing nu van de grote Demeter
Over het mooie haar,
En van haar dochter Persephone
Over de mooie voeten,
Die door Zeus door Hades werd weggerukt
Van de oogst van haar moeder
En van vrienden en bloemen,
vooral de Narcis,
Gekweekt door Gaia om het meisje te verleiden
Als gunst aan Hades, de sombere.
Dit was de bloem die
alles verbaasde,
Welke honderd knoppen deden
de hemel zelf glimlachen.
Toen het meisje haar hand uitstak
om zulke schoonheid te plukken,
Overdeed de aarde zich
en barstte Hades uit…
De zoon van Kronos,
die haar met geweld meenam
op zijn wagen van goud,
naar de plaats waar zovelen
lang niet heen wilden.
Persephone schreeuwde,
ze riep haar vader aan,
heel machtig en hoog, …
Maar Zeus had dit toegestaan.
He sat in a temple
Hearing nothing at all,
Receiving the sacrifices of
Supplicating men.

Persephone herself is considered a fitting other half to Hades because of the meaning of her name which bears the Greek root for “killing” and the -phone in her name means “putting to death”.

HecateEdit

The ErinyesEdit

The Erinyes (also known as the Furies) were the three goddesses associated with the souls of the dead and the avenged crimes against the natural order of the world. Zij bestonden uit Alecto, Megaera, en Tisiphone.

Zij hielden zich vooral bezig met misdaden van kinderen tegen hun ouders, zoals vadermoord, vadermoord, en onzedelijk gedrag. Zij zouden de levende moordenaar waanzin toebrengen, of als een land zo’n misdadiger herbergde, zouden de Erinyen het volk uithongeren en ziek maken. De Erinyen werden door de levenden gevreesd omdat zij de wraak belichaamden van degene die onrecht was aangedaan op degene die het onrecht had aangedaan. De Grieken brachten vaak “verzachtende plengoffers” aan de Erinyen om hen te kalmeren en hun toorn niet op te roepen, en over het algemeen ontvingen de Erinyen veel meer plengoffers en offers dan andere goden van de onderwereld. De Erinyen werden afgebeeld als lelijke en gevleugelde vrouwen met hun lichamen verstrengeld met slangen.

HermesEdit

Hoewel Hermes niet in de eerste plaats in de onderwereld verbleef en er gewoonlijk ook niet mee wordt geassocieerd, was hij wel degene die de zielen van de doden naar de onderwereld leidde. In die zin stond hij bekend als Hermes Psychopompos en met zijn mooie gouden staf was hij in staat de doden naar hun nieuwe thuis te leiden. Hij werd ook aangeroepen door de stervenden om hen te helpen bij hun heengaan – sommigen riepen hem aan om een pijnloze dood te hebben of om te kunnen sterven wanneer en waar zij dachten dat zij moesten sterven.

Rechters van de onderwereldEdit

Minos, Rhadamanthus, en Aeacus zijn de rechters van de doden. Zij oordeelden over de daden van de overledenen en maakten de wetten die de onderwereld bestuurden. Geen van de wetten bood echter echte gerechtigheid aan de zielen van de doden, en de doden ontvingen geen beloning voor het volgen van de wetten of straf voor slechte daden.

Aeacus was de bewaker van de sleutels van de onderwereld en de rechter van de mannen van Europa. Rhadamanthus was heer van Elysium en rechter over de mensen van Azië. Minos was de rechter van de eindstemming.

CharonEdit

Charon is de veerman die, nadat hij een ziel van Hermes had ontvangen, deze over de rivieren Styx en/of Acheron naar de onderwereld zou leiden. Bij begrafenissen werd bij de overledene traditioneel een obol over het oog of onder de tong geplaatst, zodat men Charon kon betalen om hem naar de overkant te brengen. Zo niet, dan zouden zij honderd jaar lang aan de oevers blijven vliegen, totdat zij de rivier mochten oversteken. Voor de Etrusken was Charon een angstaanjagend wezen – hij droeg een hamer, had een haakneus, een baard en dierlijke oren met tanden. In andere vroege Griekse voorstellingen werd Charon slechts beschouwd als een lelijke bebaarde man met een kegelvormige hoed en tuniek. Later, in meer moderne Griekse folklore, werd hij meer engelachtig beschouwd, zoals de aartsengel Michaël. Niettemin werd Charon beschouwd als een angstaanjagend wezen, aangezien het zijn taak was de zielen naar de onderwereld te brengen en niemand hem ervan kon overtuigen iets anders te doen.

CerberusEdit

Cerberus (Kerberos), of de “Hellehond”, is de enorme meerkoppige (meestal driekoppige) hond van Hades. Volgens sommige beschrijvingen heeft hij ook een slangenhoofdige staart en slangenkoppen op zijn rug en als manen. Cerberus, geboren uit Echidna en Typhon, bewaakt de poort die dient als ingang van de onderwereld. Cerberus’ taak is te voorkomen dat doden de onderwereld verlaten.

Herakles leende Cerberus eens als het laatste onderdeel van de Labeur van Herakles. Orpheus suste het eens in slaap met zijn muziek.

Volgens de Suda legden de oude Grieken een honingkoek (μελιτοῦττα) bij de doden om die (voor de doden) aan Cerberus te geven.

ThanatosEdit

Thanatos is de personificatie van de dood. Hij vertegenwoordigt de geweldloze dood in tegenstelling tot zijn zusters de Keres, de geesten van ziekten en slachtingen.

MelinoëEdit

Melinoe is een chthonische nimf, dochter van Persephone, aangeroepen in een van de Orfische Hymnen en bezworen als brenger van nachtmerries en waanzin. Mogelijk wordt zij ook genoemd in enkele inscripties uit Anatolië, en verschijnt zij op een bronzen tablet in verband met Persephone. De hymnen, van onzekere datum maar waarschijnlijk gecomponeerd in de 2e of 3e eeuw AD, zijn liturgische teksten voor de mysteriegodsdienst die bekend staat als het Orphisme. In de hymne heeft Melinoë kenmerken die lijken op die van Hecate en de Erinyen, en soms wordt gedacht dat de naam een epitheton van Hecate is. De termen waarin Melinoë wordt beschreven zijn typerend voor maangodinnen in de Griekse poëzie.

NyxEdit

Nyx is de godin van de Nacht.

TartarusEdit

Een diepe afgrond die werd gebruikt als kerker van kwelling en lijden voor de goddelozen en als gevangenis voor de Titanen, Tartarus werd ook beschouwd als een oergodheid.

AchlysEdit

Achlys is de personificatie van ellende en droefheid, soms voorgesteld als een dochter van Nyx.

StyxEdit

Styx is de godin van de gelijknamige rivier. Er is niet veel over haar bekend, maar ze is een bondgenoot van Zeus en leeft in de onderwereld.

EurynomosEdit

Eurynomos is een van de daemonen van de onderwereld, die al het vlees van de lijken opeet, zodat alleen hun botten overblijven.