Als landschapsfotograaf hebt u ongetwijfeld situaties meegemaakt waarin uw camera gewoon niet in staat was om het volledige toonbereik van een scène vast te leggen. Van de donkere schaduwen op de voorgrond tot de heldere witte wolken in de lucht, de camera kon gewoon niet alle details vasthouden, dus ofwel de heldere hooglichten ofwel de donkere schaduwen werden geclipt. Het resultaat zou minder detail zijn dan je had gehoopt in je foto te zien. Gelukkig biedt HDR-fotografie (hoog dynamisch bereik) hiervoor een oplossing.
Inhoudsopgave
Wat is HDR-fotografie?
HDR-fotografie (hoog dynamisch bereik) is een techniek waarbij meerdere foto’s van dezelfde scène worden gemaakt met verschillende belichtingswaarden, en deze foto’s vervolgens worden gecombineerd tot één enkele foto die het volledige scala aan tonale waarden binnen de gefotografeerde scène weergeeft.
Wanneer u in een situatie komt waarin het tonale bereik in een scène voor uw lens gewoon te groot is om in één enkele foto te vatten, biedt HDR-fotografie een oplossing. Meerdere opnamen met verschillende belichtingswaarden zorgen ervoor dat je details hebt voor alle toonwaarden in de scène. Vervolgens kunt u speciale software gebruiken om die beelden te verwerken, waarbij het resultaat wordt geïnterpreteerd om een beeld te creëren dat veel meer details bevat dan mogelijk is met een normale fotografische opname.
De sequentie vastleggen
Als landschapsfotograaf maakt u ongetwijfeld al gebruik van een statief, dat een onmisbaar accessoire kan zijn voor HDR-fotografie. Als je een compositie hebt gevonden die je mooi vindt, maar waarvan het toonbereik groter is dan wat je met één foto kunt vastleggen, kun je een reeks foto’s maken die later kunnen worden samengevoegd tot een HDR-foto met alle details, van de donkerste schaduwen tot de helderste hooglichten.
Voor een HDR-sequentie wilt u een foto maken die alle details van de hoge lichten bevat, evenals een foto die alle details van de schaduwen bevat. Natuurlijk heb je in de meeste gevallen ook extra foto’s nodig met belichtingen die tussen deze twee uitersten in liggen. Als algemene regel geldt dat u een reeks foto’s moet maken die elk worden gescheiden door een belichtingswaarde van twee stops.
Op enkele uitzonderingen na zult u in het algemeen het diafragma van de lens en de ISO-instelling vast willen houden en de sluitertijd van het ene beeld naar het volgende willen wijzigen. Je kunt beginnen met het maken van een foto die alle details in de hoge lichten bevat, zonder clipping aan de rechterkant van het histogram wanneer je de foto bekijkt.
Verder lezen: Histogrammen begrijpen en gebruiken
U kunt vervolgens de sluitertijd voor de volgende foto aanpassen om een belichting te krijgen die twee stops lichter is. Laten we bijvoorbeeld eens aannemen dat de belichtingsinstellingen voor de eerste foto in de reeks een sluitertijd van 1/500e seconde bevatten. Met het diafragma en de ISO-instelling van de lens vast, kunt u de sluitertijd met twee stops aanpassen tot 1/125e seconde.
U kunt dan een opname maken met een sluitertijd van 1/30e seconde, en doorgaan met dit proces totdat u een opname hebt gemaakt die alle details in de donkerste schaduwgebieden behoudt, waarbij u het resultaat op de achterkant van uw camera bekijkt om er zeker van te zijn dat er geen clipping is aan de linkerkant van het histogram voor die uiteindelijke opname.
Automatische bracket gebruiken voor HDR-fotografie
Wanneer u een reeks foto’s maakt die later worden samengevoegd tot een HDR-resultaat, maakt u in feite een zogeheten set gebrackette belichtingen. Naast het handmatig vastleggen van deze gebrackette belichtingen, kunt u uw workflow stroomlijnen door gebruik te maken van de automatische belichtingsbracketfunctie op uw camera.
Het basisproces voor het toepassen van automatische belichtingsseries omvat in het algemeen eerst het configureren van de bracket-instellingen en vervolgens het gebruik van een goed getimede sluiterontspanner zodat alle foto’s in de bracket-reeks zo snel mogelijk worden vastgelegd. Natuurlijk kunt u de handleiding van uw specifieke cameramodel raadplegen om te bepalen hoe u van deze functie gebruik kunt maken.
Zoals hierboven is opgemerkt, kunt u de foto’s in uw HDR-opname met twee stops van elkaar scheiden. Met de meeste nieuwere cameramodellen kunt u over het algemeen vijf, zeven of zelfs negen opnamen maken als onderdeel van een automatische belichtingsserie. Met oudere camera’s kunt u slechts drie foto’s maken met automatische belichtingsseries, maar zelfs die beperking biedt over het algemeen voldoende belichtingsbereik als u elke opname met twee stops scheidt.
Met de meeste camera’s kunt u het beste een timer gebruiken om de automatische belichtingsserie automatisch te activeren. Als u de timeroptie gebruikt (de meeste camera’s bieden een timerinstelling van twee seconden of tien seconden), start de timer wanneer u een opname start, waarna de volledige reeks belichtingen zo snel mogelijk wordt vastgelegd.
Het mooie van automatische belichtingsseries is dat u de instellingen met uw camera kunt configureren en vervolgens met één druk op de ontspanknop een volledige reeks belichtingen voor een HDR-opname kunt vastleggen. Deze aanpak maakt het opmerkelijk eenvoudig om HDR in je landschapsfotografie op te nemen.
Overweeg de zon erbij te betrekken
Ik denk dat het eerlijk is om te zeggen dat landschapsfotografen meer dan de meeste andere fotografen bij zonsopgang op pad zijn, en natuurlijk ook bij het “gouden uur” aan het eind van de dag. Deze tijden bieden een perfecte gelegenheid om de zon op te nemen in een compositie die je vastlegt als een HDR-foto.
Als je de zon opneemt in een landschapsfoto en HDR-technieken gebruikt, kun je een tafereel produceren dat met het blote oog onmogelijk volledig te beleven is. Omdat de zon zo fel is en het omringende landschap waarschijnlijk relatief donker, moet je een relatief groot aantal opnamen maken om een optimaal HDR-resultaat te krijgen. In de meeste gevallen, wanneer u de zon in het kader opneemt en gebruik maakt van twee stops belichtingsvariatie tussen de opnamen, hebt u nog steeds ongeveer zeven (of meer) foto’s nodig om een volledig toonbereik voor de scène in de uiteindelijke afbeelding weer te geven.
Het is belangrijk om aandacht te besteden aan elk detail wanneer u de zon in het kader opneemt voor een HDR-afbeelding. Zorg er bijvoorbeeld voor dat het voorste lenselement volledig stofvrij is, om heldere artefacten in de foto te helpen voorkomen. Je zult ook extra aandacht willen besteden aan de algehele compositie, aangezien het moeilijk kan zijn om de algehele scène te beoordelen met het overweldigend felle licht van de zon. En natuurlijk moet je ervoor zorgen dat je niet recht in de zon kijkt bij het maken van je opname.
Verwerk met terughoudendheid
Als je eenmaal terug bent achter je computer en klaar bent om de opnamen die je in het veld hebt gemaakt te verwerken tot het uiteindelijke HDR-resultaat, is er een workflow die je moet gebruiken. In het algemeen bestaat die workflow uit het samenvoegen van een reeks foto’s tot een speciaal beeld dat het volledige bereik aan toonwaarden bevat dat door die reeks wordt vertegenwoordigd, en vervolgens het uitvoeren van een “toonmapping”-stap die dat enorme bereik aan tonale informatie vertaalt in een eindbeeld.
Een van de tools die ik vaak gebruik voor HDR-beeldbewerking is bijvoorbeeld Aurora HDR van MacPhun Software. Dit type software stroomlijnt het proces van het maken van een HDR-afbeelding, doordat je de volledige workflow in één totaalproces kunt uitvoeren.
Het eerste deel van dit proces is relatief eenvoudig, in die zin dat je in principe de afbeeldingen selecteert die je wilt verwerken en vervolgens dat proces in gang zet. In dit stadium kunt u kiezen uit een groot aantal opties. U zult zeker gebruik willen maken van de optie om de afzonderlijke opnamen uit te lijnen, zelfs als u een statief hebt gebruikt bij het fotograferen. U zult ook over het algemeen de optie hebben om de verschijning van kleurfringing (chromatische aberraties) te verminderen, waarvan ik aanraad gebruik te maken. Bovendien helpt de optie om “ghost reduction” toe te passen bij het compenseren van bewegingen binnen de scène van de ene opname naar de volgende.
Als de eerste verwerking is voltooid, kun je een verscheidenheid aan aanpassingen toepassen tijdens de “tone mapping” fase van de workflow voor HDR beelden. De meeste HDR-softwaretoepassingen, waaronder Aurora HDR, bieden de mogelijkheid om voorinstellingen te gebruiken als onderdeel van dit proces. Deze aanpak kan je workflow zeker versnellen, maar misschien nog belangrijker is dat het gebruik van presets je ook een zekere mate van creatieve inspiratie kan bieden voor de manier waarop je je foto wilt interpreteren.
Terwijl je met HDR-beeldvorming een extreme hoeveelheid detail in een scène kunt presenteren, en veel van de beschikbare aanpassingen voor het verwerken van je HDR-foto’s beelden kunnen opleveren met een aanzienlijke impact, is een beetje terughoudendheid over het algemeen het beste. Ik raad je ten zeerste aan je te concentreren op het maken van HDR-beelden die er niet onmiddellijk uitspringen als zijnde iets anders dan een geweldige foto. Met andere woorden, begin met een geweldige scène en compositie, en verwerk het resultaat vervolgens met een zekere mate van terughoudendheid, waarbij je een unieke kijk op de wereld presenteert zonder te veel te doen.
Ga aan de slag: Download Aurora HDR om uw HDR-foto’s te verwerken
Het gebruik van HDR-technieken kan een hele nieuwe wereld van mogelijkheden voor uw landschapsfotografie openen. Om zeker te zijn, het creëren van geweldige resultaten kan wat oefening vergen. Als je de basisbeginselen van HDR-fotografie begrijpt, kun je de mogelijkheden verkennen en experimenteren met verschillende scènes. Gaandeweg zul je zeker prachtige foto’s maken, er plezier aan beleven en leren hoe je echt alles uit HDR kunt halen wat erin zit.