Het eeuwige belang van zelfbeheersing

Ik ben een gewoontedier van nagels lakken.

Als ik nerveus ben, speel ik met mijn nagels. Als ik afgeleid ben, speel ik met mijn nagels. Of iets nu mijn aandacht in beslag neemt, of ik heb niets anders te doen, raad eens? Ik speel met mijn nagels. Aan het eind van al mijn gepeuter heb ik mijn vingers bijna tot op het bot versleten – althans zo lijkt het, door hoe bloot en beschaamd ik me meestal voel.

Nu ik je officieel heb laten kronkelen, wil ik de illustratie inlossen: Deze neiging heeft me ertoe gebracht me af te vragen wat de Schrift zegt over zelfbeheersing, waarom het belangrijk is die te cultiveren, en hoe het eruit ziet als we het oefenen. Ik ben klaar om mijn slechte gewoonte met evangelie-kracht te doorbreken, en ik bid dat deze bijbelse verkenning voor jou net zo nuttig is.

(Een korte onthulling voordat we erin duiken: Ik pas persoonlijk de bijbelse deugd van zelfbeheersing toe op mijn gewoonte om nagels te lakken, omdat ik ervan overtuigd ben dat daar de wortel van deze gewoonte ligt.¹ Maar zelfbeheersing kan er voor ons allemaal anders uitzien, en niet elke “slechte gewoonte” heeft daar noodzakelijkerwijs zijn wortels. Alleen de Almachtige God kan ons door zijn onderzoekende Heilige Geest onthullen wat de wortel is van al onze gedachten, woorden en daden. Dus moeten we Zijn waarheid zoeken en Hem om hulp vragen om ons eigen hart te leren kennen en op Zijn Woord te reageren.)

Wat zegt de Schrift over zelfbeheersing

Zelfbeheersing uitoefenen is discipline opbrengen, grenzen stellen, en heersen over onze daden. Een gebrek aan zelfbeheersing leidt dus tot de vrije teugel van vleselijke, wereldse patronen die uiteindelijk de controle over ons uitoefenen. Wat is één gebied in je leven waar je succes hebt met het uitoefenen van zelfbeheersing? Loof God daarvoor! Wat is een gebied waar het je ontbreekt aan zelfbeheersing en waar je naar verlangt om in te groeien? Dank God voor zijn Woord, dat ons overtuigt van de waarheid, en voor zijn goddelijke kracht, die alles is wat we nodig hebben voor leven en godsvrucht.

Hier volgt wat de Bijbel zegt over zelfbeheersing:

Een mens zonder zelfbeheersing is als een stad die wordt opengebroken en zonder muren wordt gelaten. (Spreuken 25:28)

…vrouwen behoren zich te tooien met fatsoenlijke kleding, met bescheidenheid en zelfbeheersing, niet met gevlochten haar en goud of parels of kostbare kledij… (1 Timoteüs 2:9)

Daarom moet een opziener boven alle verdenking verheven zijn, man van één vrouw, nuchter van geest, zelfbeheerst, eerbiedwaardig, gastvrij, bekwaam om te onderwijzen… (1 Timoteüs 3:2)

…want God heeft ons gegeven een geest niet van vrees, maar van kracht en liefde en zelfbeheersing. (2 Timoteüs 1:7)

Zo ook moet u de jongere mannen aansporen tot zelfbeheersing. (Titus 2:6)

Het einde van alle dingen is nabij; weest daarom zelfbeheerst en nuchter, ter wille van uw gebeden. (1 Petrus 4:7)

Daarom moet u alles in het werk stellen om uw geloof aan te vullen met deugd, en deugd met kennis, en kennis met zelfbeheersing… (2 Petrus 1:5-6)

Ik had kunnen stoppen bij Spreuken 25:28, vanwege hoe alarmerend het is: “Een mens zonder zelfbeheersing is als een stad die is opengebroken en zonder muren is achtergelaten.” Dat is geen onbelangrijke beschrijving van het belang van zelfbeheersing. Deze eigenschap is duidelijk van waarde voor God; want de uitoefening van zelfbeheersing is een manier waarop wij Hem aan anderen tonen, een bescherming voor onze ziel, en een groter, eeuwig goed dat wij met “alle inspanning” moeten nastreven.

Waarom zelfbeheersing belangrijk is

Wij tonen onze God en zijn evangelie wanneer we zelfbeheersend zijn.

Zelfbeheersing is een onderdeel van de vrucht van de Heilige Geest (Galaten 5:22-23), dus het uitoefenen ervan betekent het weerspiegelen van de Geest van God. Door de hele Bijbel heen zijn er lijsten met eigenschappen die godvruchtige mannen en vrouwen beschrijven, en de meeste daarvan bevatten de geloofsvolle eigenschap van zelfbeheersing (zoals je hierboven ziet). Wanneer we zelfbeheersing uitoefenen, streven we een heilig leven na, dat de Heer verheerlijkt, die ons naar zijn beeld heeft gemaakt, ons door zijn evangelie heeft verlost en zijn inwonende Geest heeft gegeven om in ons te wonen.

Zelfbeheersing toont onze God omdat onze God zelfbeheersend is. Dit is niet duidelijker dan in het evangelie! Hij is geduldig jegens zondaars, niet willende dat iemand verloren ga, maar dat allen tot bekering komen (2 Petrus 3:9). Al zijn woorden zijn volmaakt, zeker, juist, zuiver, rein en waarachtig (Psalm 19:7-9); de Here heeft geen wachter nodig over zijn mond om de deur van zijn lippen in het oog te houden (Psalm 141:3). Gods hart neigt nooit tot enig kwaad, om zich met boze daden bezig te houden (v. 4); integendeel, er is geen ongerechtigheid in Hem (Psalm 92:15). De onrechtvaardige mens moet zijn gedachten verzaken, maar God doet dat nooit, want zijn gedachten zijn niet onze gedachten (Jesaja 55:9). Evenzo is God nooit bezorgd over iets, zodat we bij Hem kunnen komen voor zijn vrede, die alle verstand te boven gaat en onze harten en gedachten bewaart in Christus Jezus (Filippenzen 4:7).

God is een God van zelfbeheersing, en we dragen zijn beeld en vergroten zijn evangelie-werk wanneer we ernaar streven dit aspect van godsvrucht te beoefenen.

We beschermen onze ziel als we zelfbeheersing hebben.

Jerry Bridges geeft commentaar op Spreuken 25:28 en hoe zelfbeheersing een noodzakelijke bescherming is tegen zonde en verleiding:

Zelfbeheersing is nodig omdat we in oorlog zijn met onze eigen zondige begeerten. Jakobus beschrijft dat deze verlangens ons meeslepen en ons tot zonde verleiden (zie 1:14). Petrus zegt dat ze oorlog voeren tegen onze ziel (zie 1 Petrus 2:11). Paulus spreekt erover als bedrieglijk (zie Efeziërs 4:22). Wat deze zondige verlangens zo gevaarlijk maakt, is dat ze in ons eigen hart wonen. Verleidingen van buitenaf zouden lang niet zo gevaarlijk zijn, ware het niet dat ze deze bondgenoot van begeerte in onze eigen borstkas vinden.²

Het uitoefenen van zelfbeheersing weerhoudt onze vijand ervan om voet aan de grond te krijgen, en weerhoudt de zonde ervan om de overhand te krijgen in onze gedachten, woorden en daden. Als we onszelf niet in toom houden en niet over onze eigen daden heersen, laten we onszelf kwetsbaar achter voor verleidingen, de invloed van de wereld en de vijand, en dus ook voor zonde.

We streven een groter, eeuwig goed na als we zelfbeheersing hebben.

Ik ben vooral getroffen door 1 Petrus 4:7, waarin staat: “Het einde van alle dingen is nabij; weest daarom zelfbeheersing en nuchterheid, omwille van uw gebeden.” Wat heeft het einde van alle dingen te maken met zelfbeheersing? Als gelovigen in de Here Jezus wachten wij op de dag waarop onze Heiland en Rechter naar de aarde zal terugkeren, om degenen die de Zijnen zijn op te eisen en een nieuwe schepping in te luiden. Dit zal onze eeuwige bestemming zijn, en dat is waar we nu naar uitkijken en ons op voorbereiden, vooral omdat we de dag of het uur van de wederkomst van onze Heer niet kennen.

Waakzaamheid is de ogen van ons hart gericht houden op eeuwige zaken; schatten opslaan in de hemel in plaats van op aarde; en door ons geestelijk zuchten blijk geven van een diep verlangen om eens en voor altijd bij Jezus te zijn. Zelfbeheersing over onze impulsen en daden is één manier om waakzaam, nuchter en klaar voor Christus te blijven. Door zelfbeheersing te betrachten, stellen wij het grotere, eeuwige goed boven onmiddellijke bevrediging. Over de discipline van het vasten in het bijzonder schrijft John Piper dat we zeggen: “Here Jezus, ik wil U meer dan deze onmiddellijke behoefte!”³ Door zelfbeheersing nemen we elke gedachte gevangen en maken die gehoorzaam aan Christus; we richten onze gedachten op de dingen die boven ons zijn; we vluchten voor de zonde; en we strijden ertegen door gebed.

Naar een groter, eeuwig goed door zelfbeheersing, want Jezus komt terug!

Zes stappen naar het oefenen van zelfbeheersing

Het evangelie is de motivatie die we nodig hebben om alles te overwinnen wat ons dreigt te overwinnen. Christus wordt verheerlijkt als we zelfbeheersing oefenen, omdat we een onvergankelijke prijs zoeken die alleen Hij ons kan geven, in plaats van een vergankelijke, die we onszelf geven door vleselijke verwennerij en onmiddellijke bevrediging. Deze suggesties zijn niet uitputtend, maar hier zijn een paar praktische ideeën voor het uitoefenen van godvruchtige zelfbeheersing, zoals gezien in de Schrift:

Stap 1. Vernieuw uw geest door Gods Woord. “Wordt niet gelijkvormig aan deze wereld, maar wordt hervormd door de vernieuwing van uw denken, opdat gij al toetsende moogt onderscheiden wat de wil van God is, namelijk wat goed, welgevallig en volkomen is” (Romeinen 12:2).

Stap 2. Bid om de hulp van de Heilige Geest. “Ik houd niet op u te danken en u te gedenken in mijn gebeden, opdat de God van onze Here Jezus Christus, de Vader der heerlijkheid, u geve de Geest der wijsheid en der openbaring in de kennis van Hem … en hoe onmetelijk groot zijn kracht is jegens ons, die geloven” (Efeziërs 1:16,17-19).

Stap 3. Belijd je gewoonten aan God en anderen. “Maar indien wij in het licht wandelen, gelijk Hij in het licht is, hebben wij gemeenschap met elkander, en het bloed van Jezus, zijn Zoon, reinigt ons van alle zonde” (1 Johannes 1:7).

Stap 4. Identificeer en verwijder uw triggers. “… doe uw oude ik af, die behoort tot uw vroegere levenswijze en verdorven is door bedrieglijke begeerten, en laat u vernieuwen in de geest van uw denken, en doe de nieuwe ik aan, die naar het evenbeeld van God geschapen is in ware gerechtigheid en heiligheid” (Efeziërs 4:22-24).

Step 5. Denk aan het evangelie als je faalt. “Laten wij dan vol vertrouwen toegaan tot de troon der genade, opdat wij barmhartigheid ontvangen en genade vinden om hulp te verkrijgen te gelegener tijd” (Hebreeën 4:16).

Prezen we God voor de vergroting van Zijn genade in onze zwakheid, als we de belangrijke oefening van zelfbeheersing nastreven, die Hem en het wonder van Zijn eeuwige evangelie in hoge mate verheerlijkt!

Het korte boek van John Piper, The Marks of a Spiritual Leader, heeft me geholpen te begrijpen hoe zelfbeheersing in verband staat met mijn nagelgewoonte. Ik zou het ten zeerste aanbevelen, om vele verschillende redenen! Jerry Bridges, De praktijk van godsvrucht, p. 134. John Piper, Een honger naar God.