Het is tijd om de zin “borst is het beste” voor eens en voor altijd met pensioen te laten

Het was 3 uur ’s nachts en we waren aan het eind van ons Latijn met onze huilende pasgeborene. Ze had steeds meer last van lange, ontroostbare huilbuien en hoewel ik haar constant borstvoeding gaf, kon ik haar nooit kalmeren. Uiteindelijk, midden in de nacht op haar vijfde dag, pakten we de telefoon en belden de verpleegster.

De verpleegster was kort en bondig met haar diagnose – de baby was uitgedroogd – en ze stelde voor dat we naar de eerste hulp zouden gaan. Na wat snikken van mijn kant, besloot mijn man naar de 24-uurs apotheek te gaan voor flesvoeding en een flesje. Mijn dochter kon het niet snel genoeg opdrinken en viel in de eerste diepe slaap die ze ooit gekend had. Ik huilde mezelf in slaap.

Ter zeggen dat ik het gevoel had dat ik haar in de steek had gelaten, is een understatement. In de dagen voorafgaand aan dat moment, wist ik, diep van binnen, dat ik haar niet te eten gaf, ondanks het aandringen van mijn zorgverleners op het tegendeel. Het was zowel hun rotsvaste geloof in “borst is het beste” als het mijne dat ons ervan weerhield toe te geven dat ze honger had, en ik realiseerde me toen dat borst misschien niet altijd het beste is.

Voordat we verder gaan, moet je dit weten: Ik denk dat moedermelk de ideale voeding is voor baby’s en in de meeste gevallen is borstvoeding het beste. Dat gezegd hebbende, denk ik ook dat het tijd is om de uitdrukking met pensioen te laten gaan, omdat het elke moeder verplettert die niet in staat is om haar baby te geven wat “het beste” is.

“Borst is het beste,” de alomtegenwoordige campagne voor de volksgezondheid die er bij vrouwen op aandringt om hun baby’s de eerste zes maanden niets anders dan moedermelk te geven, gaf mij het gevoel dat ik faalde. Het volgde me van het ziekenhuis naar huis, in pamfletten die me werden aangereikt door verpleegsters die het te druk hadden om me echt te laten zien hoe ik borstvoeding moest geven. Het galmde door mijn hoofd toen ik om de twee uur op verzoek voedde en tussen de voedingen door kolfde; toen ik in de borstvoedingskliniek van mijn ziekenhuis zat te snikken en me overweldigd voelde; toen ik worstelde met een ingewikkeld slangsysteem voor bijvoeding waardoor mijn baby flesvoeding kon drinken terwijl hij borstvoeding gaf; en toen ik mijn lichaam vulde met supplementen en medicijnen. Ik kon het nog steeds in mijn hoofd horen toen ik alles opgaf en met de witte vlag zwaaide.

“Borst is het beste” liet me gebroken, beschaamd, overweldigd en uitgeput achter. Deze gevoelens, die worden gedeeld door duizenden andere vrouwen die worstelen met borstvoeding, verklaren de groeiende weerstand tegen de beweging van exclusieve borstvoeding, zelfs onder mensen die het er in principe mee eens zijn.

De positieve invloed van “borst is het beste”

Hoewel de precieze oorsprong niet duidelijk is – zelfs niet voor de lactatiekundigen met wie ik voor dit verhaal sprak – kan het borstvoedingsinitiatief, zoals we dat nu kennen, worden teruggevoerd tot ten minste de jaren zestig en zeventig, in een tijd waarin veel vrouwen in westerse landen vaker naar flesvoeding grepen dan naar borstvoeding.

In het midden van de jaren zestig deed volgens Statistics Canada slechts 25 procent van de Canadese vrouwen zelfs maar een poging om borstvoeding te geven. Toen ik werd geboren, in 1979, schakelde mijn moeder over op flesvoeding toen de verpleegsters haar niet konden volgen in haar strijd om mij aan de borst te krijgen. In feite kregen de meeste van mijn vrienden flesvoeding. Begin jaren negentig was het aantal Canadese vrouwen dat borstvoeding begon echter gestegen tot 75 procent, deels dankzij het Baby-Friendly Hospital Initiative, dat in 1991 door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het Internationale Kindernoodfonds van de Verenigde Naties (UNICEF) werd gelanceerd om borstvoeding wereldwijd te bevorderen en te ondersteunen. En in 2012, het meest recente jaar waarvoor Statistics Canada over gegevens beschikt, gaf 89 procent van de nieuwe moeders hun baby borstvoeding. Als deze trends een indicatie zijn, liggen de huidige percentages waarschijnlijk hoger.

Wat deze statistieken betekenen, is dat de borst-is-best-campagne een positieve invloed heeft gehad op borstvoeding, zowel thuis als elders. Vrouwen geven vaker en langer borstvoeding aan hun baby’s. De campagne heeft ook geholpen om borstvoeding in het openbaar te normaliseren en vrouwen in staat gesteld om op het werk te kolven.

De keerzijde van de beweging

De borst-is-het-beste-beweging heeft echter ook een verwoestende keerzijde, waar we niet genoeg over praten. Voor moeders die worstelen met pijn, een lage melktoevoer, blessures, vermoeidheid, werkdruk en ziekte, kan de druk om uitsluitend borstvoeding te geven een ingrijpende invloed hebben op hun geestelijke gezondheid.

Voor mij maakte de moeite die het kostte om mijn melktoevoer op peil te houden de eerste zes maanden van het moederschap bijna ondraaglijk. De constante borstvoeding, het afkolven, de medicijnen en de stress maakten me uitgeput en depressief. Ik schaamde me er ook voor dat ik mijn dochter voedsel gaf dat veel mensen als ondermaats beschouwen. Ik gaf haar trots borstvoeding in het openbaar en ging dan naar mijn auto om haar met flesvoeding bij te vullen, uit angst voor een oordeel.

Toen mijn tweede dochter werd geboren en mijn verloskundige vroeg of ik een borstkolf wilde en een recept voor Domperidone om mijn melkvoorraad te verhogen, zei ik nee. Ze glimlachte, zei me dat wat het beste was voor mijn geestelijke gezondheid ook het beste was voor mijn baby en gaf me een knuffel. Het was een van de meest bevrijdende momenten van mijn leven, en ik leerde gewoon te genieten van het voeden van mijn baby.

Maternale geestelijke gezondheid is niets om je schouders over op te halen. Volgens de WHO krijgt ongeveer 13 procent van de jonge moeders te maken met een psychische stoornis, voornamelijk depressie, en onderzoek heeft aangetoond dat depressie kan worden verergerd door extra stress en angst. In sommige gevallen is de uitkomst tragisch.

De schreeuwen om hulp

In 2016 beroofde een vrouw uit Vancouver genaamd Florence Leung zichzelf van het leven nadat ze worstelde met een postpartum depressie. Haar rouwende echtgenoot wendde zich tot de sociale media en smeekte zorgverleners om het rustiger aan te doen voor nieuwe moeders als het gaat om borstvoeding. “Voel je NOOIT slecht of schuldig over het feit dat je niet in staat bent om ‘uitsluitend borstvoeding te geven’,” schreef hij in een Facebook-post kort na haar dood, “ook al voel je misschien de druk om dat te doen op basis van posters in kraamafdelingen, brochures in prenatale klassen en lessen bij borstvoedingslessen.”

In 2017, nieuwe moeder Mandy Dukovan’s verontrustende foto en viraal verhaal over het per ongeluk uithongeren van haar pasgeborene omdat ze zich onder druk gezet voelde om uitsluitend borstvoeding te geven ondanks het feit dat ze een lage melkvoorraad had, zette het debat verder in brand. “Mij werd verteld dat borstvoeding het beste was wat ik voor mijn baby kon doen, dus ik bleef doorgaan ten koste van de gezondheid van mijn baby en mijn welzijn,” schreef ze in een vervolgessay voor The Fed Is Best Foundation (fedisbest.org). “Ik hoorde alleen maar verhalen over hoe geweldig en natuurlijk borstvoeding was en dat elke moeder borstvoeding kon geven als ze maar hard genoeg haar best deed.”

Toen haar baby twee maanden oud was, schakelde Dukovan over op flesvoeding, en ze zegt dat hij eindelijk begon aan te komen. “Als ik nu naar mijn gezonde, gelukkige, bloeiende zoontje kijk, weet ik dat ik als moeder niet gefaald heb,” zegt ze. “Ik weet dat mijn waarde als moeder geen weerspiegeling is van hoe hij werd gevoed.”

Ottawa moeder Ashleigh Lewis nam onlangs ook naar Instagram om de trend te veroordelen van het aan de schandpaal nagelen van moeders voor hoe ze hun baby voeden. “Ik werd meer dan eens door vreemden aan de schandpaal genageld omdat ik mijn dochter flesvoeding gaf,” schreef Lewis, die bij haar eerste dochter worstelde met een lage melktoevoer. “Ik kreeg te horen dat ik een vreselijke moeder was op moedergroepen. Aan alle melkmakers daarbuiten die de handdoek in de ring gooien en overschakelen op flesvoeding, ik was jou en ik heb er geen enkele spijt van. Doe wat het beste voor je is.”

Ook beroemdheden hebben zich uitgesproken over de meedogenloze druk om borstvoeding te geven. Actrice Whitney Port plaatste een week na de geboorte van haar zoon een emotioneel filmpje op YouTube over haar moeilijkheden met borstvoeding en haar schuldgevoel omdat ze ermee wilde stoppen. “Ik heb mensen horen praten over deze druk, en ik had nooit gedacht dat ik het me zou laten aangrijpen,” zegt ze in de video, terwijl ze tranen wegveegt. “Ik denk omdat het zo pijnlijk is, heb ik het in mijn hoofd als het ware gedemoniseerd, en nu is de gedachte om het te doen vreselijk. Ik verwijt mezelf niet dat het pijn doet. Ik verwijt mezelf dat ik er mogelijk mee stop.” In een recente podcastaflevering deelde de komiek Amy Schumer dat ook zij ervoor koos om op flesvoeding over te stappen. “Er is zoveel druk om borstvoeding te geven, maar eigenlijk zit het allemaal in je hoofd,” zei ze. “Je doet er toe, en het is beter voor je baby dat het goed met je gaat.”

Het recente fed-is-best-initiatief probeert wat van de schade ongedaan te maken die is aangericht door de intense druk die op vrouwen wordt uitgeoefend om koste wat kost borstvoeding te geven. Maar “borst is het beste” is nog steeds overal te vinden, vooral in hand-outs voor nieuwe ouders en wordt vaak besproken bij de controle van pasgeborenen.

Ook de regering van Canada is onwrikbaar. “Moedermelk is de beste voeding die je je baby kunt geven,” aldus de website van het Canadese Public Health Agency. “Health Canada en de WHO bevelen aan dat het de eerste zes maanden van het leven de enige voeding of drank zou moeten zijn… Er zijn zelden redenen om geen borstvoeding te geven… dus geef het niet op – het is belangrijk voor je baby.”

De boodschap aan moeders is: “Geef niet op.” Maar wat als je dat wel moet doen?

Missie volbracht

De borst-is-het-beste-beweging heeft gedaan wat ze wilde doen: Flesvoeding is niet langer de standaardoptie voor nieuwe moeders, en de meesten van ons zijn zich er terdege van bewust dat moedermelk de ideale voedingsbron is voor onze baby’s. Nu is het tijd om de megafoon te laten zakken en ons in plaats daarvan te richten op betere ondersteuning voor nieuwe moeders, zonder oordeel.

Het is pijnlijk om terug te denken aan die overweldigende nacht, bijna zes jaar geleden, toen we mijn dochter niet konden laten ophouden met huilen. Het is belachelijk dat nieuwe ouders om 3 uur ’s nachts gratis gezondheidslijnen moeten bellen om te horen dat hun pasgeborene honger heeft. Ik schaam me ervoor te moeten toegeven dat een flesje flesvoeding het enige was dat mijn baby die nacht uit de eerste hulp heeft gehouden, omdat ik het haar eerder had moeten geven.

Mijn verhaal is niet uniek. Overal in dit land worstelen vrouwen met schuldgevoelens, verwarring en verdriet omdat ze niet goed borstvoeding kunnen geven, dus laten we “borst is het beste” maar achterwege laten.