Het Primacy/Recency Effect
In een vorig artikel hebben we de manier besproken waarop de hersenen nieuwe informatie verwerken, en hoe dit kan worden gebruikt om de prestaties van leerlingen in de klas te verbeteren. In het artikel van vandaag gaan we hier verder op in door te onderzoeken hoe we het onthouden van informatie door leerlingen kunnen maximaliseren door ons bewust te zijn van de ideale timing van nieuwe informatie die tijdens een leerperiode, of les, wordt gepresenteerd.
Retentie
Retentie kan worden gedefinieerd als het aanhouden van aangeleerd gedrag of aangeleerde informatie na een periode waarin geen herhaling heeft plaatsgevonden. In essentie is Retentie het doel van een leerperiode. We willen dat de student de informatie internaliseert zodat het kan
toegankelijk is na afloop van het leerproces.
Primacy/Recency Effect
Het Primacy/Recency Effect is de observatie dat informatie die aan het begin (Primacy) en aan het eind (Recency) van een leerproces wordt gepresenteerd, beter wordt onthouden dan informatie die in het midden wordt gepresenteerd. Dr. David Sousa geeft in zijn boek How the Brain Learns een duidelijke visuele voorstelling (figuur 1) van dit fenomeen gedurende een leerperiode van 40 minuten.
Figuur 1
Managing Prime-Times and Down-Times
Merk op dat de grafiek kan worden opgesplitst in drie componenten: Prime-time-1, Down-time, en Prime-time-2. Het Primacy Effect is duidelijk te zien aan de piek in Prime-time-1, en het Recency Effect in Prime-time-2, met daartussen een Down-time van ongeveer 10 minuten.
Prime-time-1
Het grootste deel van de nieuwe informatie in een les moet tijdens de eerste Prime-time worden aangeboden, om te profiteren van het vermogen van leerlingen om informatie gemakkelijk te onthouden. Leerlingen kunnen in deze tijd worden vergeleken met een spons, die gemakkelijk kennis kan opnemen.
Down-time
Een leerepisode komt niet tot stilstand als gevolg van de down-time in het midden. In feite kan nieuwe informatie nog steeds worden onthouden tijdens de down-time, alleen lang niet zo gemakkelijk als tijdens de prime-time. Om de efficiëntie van een leerperiode te maximaliseren, is de dalende tijd het geschikte moment voor de leerlingen om de nieuwe informatie te oefenen die hen tijdens prime-time-1 werd gepresenteerd. Deze oefentijd geeft leerlingen de kans om de nieuwe informatie te herhalen, waardoor de kans groter wordt dat deze in hun langetermijngeheugen wordt opgeslagen.
Prime-time-2
De tweede prime-time duurt niet zo lang als de eerste, maar is nog steeds belangrijk in de leerepisode. Leerlingen zijn weer klaar om informatie tot zich te nemen, waardoor dit het ideale moment is om de les af te sluiten, en leerlingen de kans te geven om de eerder in de episode gepresenteerde informatie te begrijpen.
Leerperiodes van verschillende lengte
Het is interessant om te zien dat de lengte van een leerperiode een merkbaar effect heeft op de verhouding tussen de lengte van de leerepisode en de lengte van de leerepisode. Naarmate de duur van een leerepisode toeneemt, neemt het percentage tijd in de prime-time af (figuur 2). Omgekeerd neemt het percentage prime-time’s toe naarmate de duur van een leerepisode afneemt (figuur 3). Dit ondersteunt het idee dat, indien mogelijk, het introduceren van onderwerpen in verschillende korte leerperiodes effectiever kan zijn dan één episode van lange duur.
Figuur 2
Figuur 3
Toepassingen in de klas
Time Management
Als docent is het misschien niet mogelijk om de planning en timing van de lessen aan te passen. Wat wel mogelijk is, is om het meeste te halen uit de tijd die je krijgt, door de informatie zo te presenteren dat je optimaal gebruik maakt van de prime-time van de leerlingen. Zoals hierboven vermeld, zijn er ideale momenten om bepaalde inhoud tijdens een les te presenteren. Maar het belangrijkste is misschien wel dat je snel nadat je de aandacht van de leerlingen hebt getrokken met een duidelijk geformuleerd leerdoel, begint met het presenteren van nieuwe stof als de leerlingen klaar zijn en in staat zijn om nieuwe informatie op te nemen.
Roosterblokken
In het middelbaar en voortgezet onderwijs zijn roosterblokken niet ongebruikelijk. Dit betekent niet dat men zich moet neerleggen bij een minder dan ideale lengte van de leertijd. In plaats van te proberen een hele blokperiode te vullen met één leerperiode, kan een blok worden verdeeld in meerdere leerperiodes (met korte pauzes ertussen) om de verhouding tussen de prime-time en de down-time te maximaliseren (zoals in figuur 4 hieronder).
Figuur 4
Les schrijven
Ten slotte is het belangrijk om bij het opstellen van een lesplan rekening te houden met de volgorde en timing waarin informatie in de les wordt gepresenteerd. Het structureren van materiaal op een manier die gebruik maakt van zowel prime-time (met nieuwe informatie en lesafsluiting) en down-time (inoefenen van nieuwe informatie) is van cruciaal belang in een goed ontworpen les. Met dit in gedachten zijn de zeven onderdelen van een les Expliciete Directe Instructie georganiseerd.
Citaten
David A. Sousa, How the Brain Learns