Het overkomt iedereen wel eens: je zelfvertrouwen wordt door iets grondig aangetast. Je verliest een baan, maakt er een zooitje van op je werk, krijgt harde feedback of wordt op een andere manier op je tenen getrapt. Als het erg genoeg is, krijgt je zelfbeeld een knauw, en kun je je zelfs gaan afvragen wat je sterke kanten eigenlijk zijn.
Gezien het belang van zelfvertrouwen, als we het verliezen, hoe krijgen we het dan terug?
In hun online boek, Catalyst, leggen de oprichters van G5 Learning (toelichting: de auteur heeft een betaald G5 webinar gegeven) uit hoe zelfvertrouwen en competentie met elkaar verweven zijn om succes te creëren.
Maar zonder vertrouwen kom je met competentie niet ver. Auteurs Smith en Marcum schrijven: “Waarom slagen mensen met diepgaande, duidelijke sterke punten, een onwankelbare motivatie en die zich onvermoeibaar toeleggen op het bereiken van hun potentieel, er niet in aan hun eigen verwachtingen te voldoen? In één woord: vertrouwen.”
Volgens onderzoek hebben vrouwen meer last van een gebrek aan zelfvertrouwen dan mannen. Een onderzoek uit 2011 van het Institute of Leadership and Management peilde bij Britse managers naar het zelfvertrouwen in hun baan. De helft van de vrouwelijke managers uitte een zekere mate van twijfel over hun werkprestaties, terwijl minder dan een derde van de mannelijke respondenten dezelfde twijfel uitte. In een andere studie vroeg Brenda Major, een sociaal psychologe aan de Universiteit van Californië in Santa Barbara, mannen en vrouwen hoe ze dachten dat ze het zouden doen op een verscheidenheid van taken. De resultaten? Ze ontdekte dat “mannen consequent hun capaciteiten en latere prestaties overschatten, en dat de vrouwen beide routinematig onderschatten.”
Zelfs als vrouwen meer twijfelen aan hun zelfvertrouwen, is er nog genoeg onzekerheid om rond te gaan. Zoals Smith en Marcum aangeven, is de sleutel tot meer zelfvertrouwen het overstijgen van het vertekende beeld dat anderen (en jijzelf) van jezelf hebben. Zoals zij zeggen, “wordt het niet geregeld met een aan/uit-knop. In plaats daarvan is het een constante stroom van psychologische kracht die je ofwel in stand houdt, of kortgesloten wordt door gradaties van onoverwinnelijkheid en twijfel.”
Dus hoe kunnen we ons zelfvertrouwen opkrikken wanneer we het het meest nodig hebben? Hier zijn een paar strategieën:
1. Zelfs als het moeilijk is, blijf risico’s nemen.
Wanneer we het gevoel hebben dat we hebben gefaald, willen we onszelf vaak uit het spel halen, onze wonden likken, en risico’s vermijden. Dat is het ergste wat we kunnen doen.
Door niets te doen blijven we steken in de ruimte van het verlies. Het is alleen actie die succes kan creëren en, op zijn beurt, vertrouwen.
Zoals Churchill beroemd zei: “Als je door een hel gaat, ga dan door.” Of als je Joni Mitchell prefereert: “Actie is het tegengif voor wanhoop.”
2. Gun jezelf een aantal kleine overwinningen.
Het lijdt geen twijfel dat succes vertrouwen kweekt, maar het hoeft geen enorm succes te zijn om je te helpen je vertrouwen terug te bouwen.
Plaats jezelf in een positie om incrementele activiteiten te doen die inspelen op je sterke punten. Herhaalde, kleine overwinningen kunnen u langzaam terugbrengen naar het waarderen van uw talenten.
3. Perspectief met een dosis waardering.
Als een mislukking bijzonder pijnlijk is, kan het onze gedachten overnemen en snel buiten proporties worden opgeblazen. Zoek een manier om een stapje terug te doen en het in het grotere geheel te plaatsen. Heb je een promotie verloren? Bedenk hoeveel successen je hebt gehad om op de plek te komen waar je nu bent. Eén verloren promotie in een carrière is geen doodlopende weg.
Op zoek naar vrienden en collega’s die waarderen wat je doet. Als je je mislukkingen in een veilige omgeving kunt delen, kun je het standpunt dat anderen over je hebben, versterken. We zijn altijd onze hardste critici.
4. Stop met jezelf te vergelijken met anderen.
Eén van de redenen dat falen pijn doet, is dat we ons zorgen maken over wat anderen van ons zullen denken. Rationeel weten we misschien dat het er niet toe doet, maar je hoeft maar naar het gedrag op Facebook te kijken om te zien hoe vergelijkend we allemaal zijn.
Als jouw falen resulteert in het succes van iemand anders, probeer er dan geen nulsomspel van te maken. Dat je nu een promotie misloopt, betekent niet dat je er later geen meer krijgt. Kom uit een plaats van overvloed – er zijn meer kansen als deze niet op jouw manier is gegaan.
5. Probeer het verborgen juweel van leren te vinden.
Niemand kan de hele tijd perfect zijn, en we falen allemaal. Maar als we diep graven en de mislukking zien als een kans om te leren, kunnen we die in ons voordeel gebruiken. Als we het kunnen herkaderen, vinden we misschien zelfs een positieve boodschap verborgen in onszelf.
Het gaat echt allemaal om de reis. Falen leert ons de meest blijvende lessen. We worden sterker. We leren meer over onszelf. We krijgen perspectief. En we gaan verder.
Wanneer je je mislukkingen overwint, vergeet ze dan niet te verbergen. Je kwetsbaar opstellen kan je juist invloedrijker en inspirerender maken voor anderen. We voelen ons aangetrokken tot mensen die hebben gefaald en daarna succes hebben geboekt. Dat maakt je menselijk… en net als de rest van ons.