Alle heil aan het IUD, een van de beste opties iedereen met een baarmoeder heeft in de weg van betrouwbare lange termijn anticonceptie. Het kleine T-vormige spiraaltje past in de baarmoeder en is er in hormonale en niet-hormonale vorm. De hormonale spiraaltjes – Mirena, die vijf jaar blijven zitten, en Skyla en Liletta, die drie jaar blijven zitten – maken het baarmoederhalsslijm dikker, waardoor sperma zich moeilijker een weg kan banen naar een eicel. Ze maken ook het baarmoederslijmvlies dunner, zodat als een eitje wordt bevrucht, het moeite heeft zich in de baarmoeder vast te hechten om voedingsstoffen te ontvangen. Het niet-hormonale spiraaltje, ParaGard, gaat maar liefst 10 jaar mee en maakt gebruik van koper om een giftige omgeving voor sperma te creëren.
Spiraaltjes mogen dan wel klein zijn, maar ze zijn zeker effectief en bieden meer dan 99 procent bescherming tegen zwangerschap, volgens het Centers for Disease Control and Prevention (centrum voor ziektecontrole en preventie). Maar zoals de naam al zegt, moeten intra-uteriene hulpmiddelen in de baarmoeder worden geïmplanteerd. Net als elke andere medische procedure brengt dat mogelijke complicaties met zich mee, zij het kleine. Namelijk, er is een kleine kans dat het spiraaltje zichzelf uitdrijft (oftewel eruit valt) of je baarmoeder perforeert (een van de wanden van de baarmoeder doorboort).
Ob/gyns willen je laten weten dat de kans dat dit gebeurt zo klein is, dat het je absoluut niet moet afschrikken als je geïntrigeerd bent door alles wat een spiraaltje te bieden heeft. Maar als je een spiraaltje neemt, kun je er maar beter goed op voorbereid zijn.
- Het is heel begrijpelijk dat je je zorgen maakt dat er iets in je baarmoeder (via je vagina) uit je baarmoeder komt, maar deskundigen willen je geruststellen: Expulsies komen helemaal niet vaak voor.
- Een geperforeerd spiraaltje ervaren komt nog minder vaak voor dan te maken krijgen met een uitgeworpen spiraaltje.
- Expulsie en perforatie zijn de weinige dingen die een spiraaltje minder effectief kunnen maken.
- Er is een handige manier om een idee te krijgen of je spiraaltje zich gedraagt.
- Maar als je de slierten niet voelt, raak dan niet in paniek! Er kan een heel normale verklaring voor zijn.
Het is heel begrijpelijk dat je je zorgen maakt dat er iets in je baarmoeder (via je vagina) uit je baarmoeder komt, maar deskundigen willen je geruststellen: Expulsies komen helemaal niet vaak voor.
“Het komt wel voor, maar zeer zelden,” vertelt Mary Jane Minkin, M.D., een klinisch professor in de verloskunde en gynaecologie aan de Yale Medical School, aan SELF. Jamil Abdur-Rahman, arts en voorzitter van verloskunde en gynaecologie in Vista East Medical Center in Waukegan, Illinois, is het daarmee eens. “In 15 jaar in mijn praktijk, denk ik dat ik het misschien drie keer heb gezien,” vertelt hij aan SELF. Volgens het American College of Obstetricians and Gynecologists ligt het aantal gerapporteerde uitdrijvingen rond de 3 tot 5 procent.
Deskundigen zijn nog steeds niet zeker van de medische reden achter uitdrijving. Het komt vaker voor tijdens de menstruatie en het gebeurt ook vaker in de eerste maanden na het inbrengen. Minkin heeft zelfs gehoord dat het gebeurt terwijl mensen “een geweldige stoelgang” hebben. Maar zoals ze uitlegt, “zegt je baarmoeder om wat voor reden dan ook: ‘Ik ben het zat om dit hier te hebben’ en spuugt het uit.” Het kan gewoon een factor zijn van het hebben van een vreemd lichaam daar, zegt Abdur-Rahman.
Het belangrijkste teken dat je spiraaltje zichzelf uitdrijft is een voor de hand liggende: Je ziet het daadwerkelijk ergens buiten je lichaam. Je kunt van tevoren een beetje kramp ervaren als de baarmoeder werkt om het uit te drijven, zegt Minkin, maar anders is je spiraaltje dat in je ondergoed opduikt als, “verrassing!!!” de enige echte manier om het zeker te weten zonder de hulp van een arts. En soms gebeurt dat niet eens, omdat het spiraaltje zichzelf gedeeltelijk in de vagina uitwerpt, maar niet volledig naar buiten komt.
Een geperforeerd spiraaltje ervaren komt nog minder vaak voor dan te maken krijgen met een uitgeworpen spiraaltje.
Het gebeurt slechts bij 1 op de 1.000 inbrengingen, volgens ACOG, en het komt het meest voor rond het tijdstip van inbrengen. Dat komt omdat perforatie vaak optreedt als gevolg van onjuiste plaatsing, zegt Abdur-Rahman. Het inbrengen is een “blinde procedure”, legt hij uit, wat betekent dat artsen niet kunnen zien wat ze doen.
“Als je een spiraaltje inbrengt, duw je het door een buisje dat net een smal rietje is. Het spuit eruit in de baarmoeder en de armpjes springen open,” zegt Minkin. Het probleem is dat ongeveer één op vier of één op vijf vrouwen een omgekeerde, of gekantelde, baarmoeder heeft, zegt Abdur-Rahman. Dat is wanneer de baarmoeder naar achteren is gekanteld in plaats van naar voren, wat betekent dat de vleugels van een spiraaltje gemakkelijker terecht kunnen komen waar ze niet thuishoren.
In tegenstelling tot een uitdrijving, veroorzaakt een perforatie meestal belangrijke tekenen dat er iets mis is. Omdat de baarmoeder voornamelijk uit spieren bestaat, reageert deze snel als er iets misgaat. “De baarmoeder zal onwillekeurig samentrekken, dus je kunt veel krampachtige pijn en pijn bij het vrijen merken,” zegt Abdur-Rahman. Houd in gedachten dat kramp normaal is tijdens en na het inbrengen, dus hij bedoelt ernstige kramp die wekenlang aanhoudt. Je kunt ook last krijgen van spotting. En als het spiraaltje de baarmoeder voldoende doorboort, kan het ook de blaas of het rectum aantasten (die beide aan de baarmoeder grenzen en dus in een extreme situatie doorboord kunnen worden door een op hol geslagen spiraaltje). In dat uiterst zeldzame geval kun je pijn of bloed merken als je naar het toilet gaat, legt Abdur-Rahman uit.
Expulsie en perforatie zijn de weinige dingen die een spiraaltje minder effectief kunnen maken.
Twee van de drie patiënten die Abdur-Rahman zag met een geëxpandeerd spiraaltje realiseerden zich wat er gebeurde omdat ze zwanger werden (ja, eng, maar onthoud: hoogst onwaarschijnlijk!). Je vruchtbaarheid keert terug zodra het spiraaltje weg is, dus een verwijderd spiraaltje is vrij nutteloos om je baby-vrij te houden. Bij perforaties is het minder zwart-wit – soms bieden ze nog een zekere mate van bescherming, maar dat hangt af van de specifieke situatie, zegt Abdur-Rahman. Hoe dan ook, expulsie en perforatie rechtvaardigen beide een bezoek aan de dokter.
Er is een handige manier om een idee te krijgen of je spiraaltje zich gedraagt.
Twee weken tot een maand na het inbrengen zal je arts je terug laten komen om de plaatsing van het spiraaltje te controleren, hetzij met een lichamelijk onderzoek of een echografie. Dan zullen ze je aanraden om dat zelf eens per maand te doen door een vinger of twee in je vagina te steken en te voelen of de slierten van het spiraaltje uit je baarmoederhals hangen (die, volgens Minkin, veel aanvoelt als een neus). “Stel je voor dat je je neus aanraakt en dat er draden uit komen – zo voelt je spiraaltje aan. Als iemand zijn draden niet kan voelen, laat ik ze komen,” zegt ze.
Je baarmoederhals beweegt een beetje op basis van je cyclus, dus het is belangrijk om dit elke maand op hetzelfde moment te doen, zodat je daar rekening mee houdt, zegt Abdur-Rahman. “Vaak als het spiraaltje naar beneden beweegt en bijna wordt uitgeworpen, zul je merken dat de draadjes langer zijn,” zegt Abdur-Rahman. “Als het naar boven beweegt en dichter bij een baarmoederperforatie komt, lijken de draadjes korter,” zegt hij. Dat is niet altijd het geval, maar het is goed om in gedachten te houden.
Maar als je de slierten niet voelt, raak dan niet in paniek! Er kan een heel normale verklaring voor zijn.
Hoe langer je je spiraaltje hebt, hoe waarschijnlijker het is dat de draadjes zachter worden of achter je baarmoedermond opkrullen, dus het kan zijn dat je ze niet altijd voelt, en meestal is dat geen teken dat er iets mis is. Maar als je je zorgen maakt, kan je arts je lichamelijk onderzoeken en indien nodig een echo-apparaat tevoorschijn halen.
En als blijkt dat je een uitstoting of perforatie hebt gehad, kun je waarschijnlijk nog steeds een ander spiraaltje krijgen als je dat wilt. Meestal is er geen reden om het na een perforatie niet nog een keer te proberen, maar bij een eerdere perforatie kan het nodig zijn om het spiraaltje met een echo in te brengen, zodat artsen kunnen zien waar ze het dit keer precies plaatsen, zegt Abdur-Rahman.
Je vindt het misschien ook leuk: Hoeveel weten mannen over geboortebeperking?
Photo Credit: BSIP / UIG / Getty Images