Lichaamsmodificaties en verminkingen

Het hoofd

Modificaties van het hoofd omvatten veranderingen aan de schedel, tanden, lippen, tong, neus of oren. De vervorming van de schedel is de best gedocumenteerde vorm, vooral omdat archeologische skeletresten de aanwezigheid ervan duidelijk aantonen. Tabulaire vervormingen ontstaan door de constante druk van kleine plankjes of andere afgeplatte oppervlakken tegen het hoofd van de zuigeling (zie afplatting van het hoofd). Ringvormige vervormingen worden veroorzaakt door een vernauwende band; elke soort wordt onderverdeeld volgens de resulterende vorm van het hoofd, dat vaak opvallend verschilt van de niet-gemodificeerde schedel. Gevallen van schedelmodificatie zijn bekend van alle continenten behalve Australië en Oceanië, hoewel ze eerder zeldzaam waren in Afrika ten zuiden van de Sahara en blijkbaar afwezig in Zuid-India.

Tandmodificaties hebben vaak de vorm van verwijdering, meestal van een of meer snijtanden (het oude Peru, de meeste Australische Aboriginals, sommige groepen in Afrika, Melanesië en elders); het slijpen tot een punt of een ander patroon door middel van afschilfering (Afrika) of vijlen (het oude Mexico en Midden-Amerika); vijlen van het oppervlak, soms met reliëfmotieven (Indonesië); insmeren met edelstenen of metaal (Zuidoost-Azië, India, het oude Mexico en Ecuador); het aanbrengen van een pin tussen de tanden (India); en zwart maken (Zuid-India, bergvolkeren in Myanmar, sommige Maleise groepen).

Perforatie van de onderlip (of minder vaak de bovenlip) voor het inbrengen van een decoratieve plug of ander ornament was ooit wijdverbreid bij Afrikanen, Zuid-Amerikaanse Indianen uit het laagland, de Indianen van de Noordwestelijke Noord-Amerikaanse kust, en de Inuit (Eskimo). Opvallende voorbeelden zijn die van de vrouwen van de Mursi- en Sara-stammen in Afrika (een tijdlang algemeen bekend als Ubangi, naar de naam die abusievelijk werd gebruikt in de publiciteit van P.T. Barnum), wier lippen werden doorboord en dan na verloop van tijd langzaam werden opgerekt om plaats te bieden aan steeds grotere inzetstukken.

Het afsnijden van de tong is door de eeuwen heen een gebruikelijke vorm van offeren geweest. Het werd toegepast door de oude Azteekse en Maya indianen, die een doornenkoord door de tong haalden. Sommige Australische stammen trokken bij inwijdingsrituelen ook bloed uit sneeën onder de tong.

Voor het inbrengen van siervoorwerpen via de neus was perforatie van het neustussenschot of van een of beide vleugels, of alae (of beide procedures gecombineerd), wijdverbreid bij Zuid-Amerikaanse Indianen, Melanesiërs en bewoners van India en Afrika; elders kwam het sporadisch voor (b.v,

Perforatie van de oorlel voor het aanbrengen van een sieraad is wijdverbreid. Soms wordt de opening geleidelijk opgerekt om een groter ornament te kunnen dragen of om een grotere opstaande rand te verkrijgen. In zeldzamere gevallen worden ornamenten aangebracht in gaten in het kraakbeen langs de oorschelprand (oostelijke Noord-Amerikaanse Indianen, sommige Afrikaanse en tropische Zuid-Amerikaanse groepen).

Tegen het einde van de 20e eeuw was het piercen van de oren, tong, neus, lippen en andere delen van het hoofd een sociaal kenmerk geworden binnen sommige westerse culturele groepen, bij wie de praktijk vaak een teken van jeugdigheid of een bereidheid tot sociaal experimenteren was. Hoewel verschillende vormen van piercing vrij gebruikelijk waren, ondernamen enkele individuen radicalere lichaamsaanpassingen, zoals het chirurgisch laten splijten van hun tong of het plaatsen van chirurgische implantaten onder de huid van het gezicht of de schedel.