Limp Bizkit kreeg de schuld van de Woodstock ’99 rellen. Maar zo simpel is het niet.

In 1999 werd een muziekfestival in het noorden van New York een sociaal experiment. Er waren rellen, plunderingen en talloze mishandelingen, allemaal op een soundtrack van de meest agressieve rockbands uit die tijd. Ongelooflijk genoeg was dit de derde editie van Woodstock, een festival dat oorspronkelijk bekend stond om vrede, liefde en hippie-idealisme. Maar Woodstock ’99 onthulde een aantal harde waarheden achter de mythen van de jaren 1960 en het gevaar dat nostalgie kan voortbrengen.

Break Stuff, een achtdelige documentaire podcast serie exclusief beschikbaar op Luminary, onderzoekt wat er mis ging op Woodstock ’99 en de erfenis van het evenement als gastheer Steven Hyden promotors, aanwezigen, journalisten en muzikanten interviewt. Aflevering 1 stelt één van de meest gehoorde overtuigingen over het festival ter discussie: dat nu metal bad boys Limp Bizkit de hoofdverantwoordelijke waren voor de rellen en chaos. Het antwoord is niet zo simpel als het lijkt.

Hieronder staat een fragment van de eerste aflevering van Break Stuff. Abonneer je hier en kom elke dinsdag tot 27 augustus terug voor nieuwe afleveringen.

In 1999 was Limp Bizkit niet alleen een populaire rockband, ze waren ook een popband. TRL, de muziekshow voor tieners van MTV, draaide de video van “Nookie” bijna net zo vaak als clips van Britney Spears en de Backstreet Boys. Na Woodstock ’99, ging Limp Bizkit van de slechte jongens van TRL naar de schurken van het festival. Volgens de media dreef Limp Bizkit het publiek tot rellen toen ze het opruiende “Break Stuff” speelden, een opvallend nummer van het tweede album van de band, Significant Other.

Ook nu nog is dit waarschijnlijk het enige dat iedereen denkt te weten over Woodstock ’99 – Limp Bizkit speelde “Break Stuff”, en tienduizenden hooligans werden uitgelokt tot het breken van een heleboel spullen. Dat is het verhaal, toch?

Wel, dat is wat tenminste één van de organisatoren van Woodstock ’99 ons wil doen geloven. Zelfs nu nog windt John Scher, de promotor van het festival, er geen doekjes om als het over Limp Bizkit gaat.

“Je had een cheerleader in Fred Durst, die, als ik dat nog niet vaak genoeg heb gezegd, een complete klootzak is,” zei Scher. “Fred Durst was een idioot. Hij was niet goed bij zijn hoofd. Hij was compleet gestoord.”

Hier gaat het om. De bands de schuld geven van alle rellen, plunderingen en geweldplegingen? Dat is een beetje te gemakkelijk en te kort door de bocht. En voor de mensen die Woodstock ’99 organiseerden? Dat komt goed uit. Hip-hop en metal zijn altijd de makkelijkste genres geweest om te demoniseren. Dus het samengaan van deze genres maakte nu-metal acts extra vatbaar om tot zondebok te worden gemaakt. Jonathan Davis, de leadzanger van Korn, die op het festival optrad, is het daarmee eens.

“Ik denk niet dat de rellen hadden moeten gebeuren, punt uit,” zei Davis. “Dat was echt onzin. Maar ik denk dat Bizkit er de schuld van krijgt omdat zij de heavy band waren. Wij waren de outlaws in die tijd. Ik denk niet dat het hun schuld was.”

Er is nog een reden waarom je niet alleen Limp Bizkit de schuld kunt geven van de gekte op Woodstock ’99: De rellen vonden niet plaats nadat Limp Bizkit speelde. In feite is de demonisering van Fred Durst en Limp Bizkit deels gebaseerd op een foutieve tijdlijn.

De rellen ontstonden op zondag, de laatste dag van het festival, rond de tijd dat de Red Hot Chili Peppers en Megadeth optraden. Limp Bizkit speelde op zaterdagavond. Het is waar dat er andere slechte dingen gebeurden op zaterdagavond. Maar de branden, de plunderingen van verkopers, de ontploffende koelwagen – dat gebeurde allemaal op zondag.

Durst en gitarist Wes Borland probeerden dat onderscheid te maken in een interview uit 2014.

“Om de nieuwsverslagen te zien van de mash-up van onze dag en de volgende dag waar de branden waren – om te zien hoe ze beelden van de branden knipten en dat in onze set knipten op hetzelfde moment, was net, ze hadden net zoiets van, laten we dit erger maken,” zei Borland.

“Vond gelegenheid om met een vinger te wijzen,” zei Durst. “Ik denk dat ze er een goede draai aan hebben gegeven.”

Ik was niet op Woodstock ’99. Maar ik heb de video van het optreden van Limp Bizkit vaak op YouTube bekeken. Uit de video vallen meteen twee dingen op. Ten eerste was het publiek extreem onstuimig en onhandelbaar. Een deel van het wangedrag is typisch dronken hansworst dat uiteindelijk onschuldig is; andere handelingen zijn ronduit misdadig.

Twee willekeurige cutaways naar het publiek tonen topless vrouwen wier borsten werden betast door mannen in de buurt – mannen die, voor zover ik kan zien, geen toestemming hadden om deze vrouwen aan te raken. Dit gebeurt in opnamen die elk misschien een seconde of twee duren. Als het al zo makkelijk was om beelden te maken van seksueel misbruik van vrouwen, dan kan ik me alleen maar voorstellen hoe wijdverbreid het was.

Ten tweede haalde Limp Bizkit alles uit de kast om het publiek op te zwepen. In de eerste helft van de show is er een bekend patroon: Limp Bizkit speelt een opzwepend en opzwepend nummer, en het publiek gaat uit zijn dak. Daarna moedigt Durst iedereen aan om nog gekker te worden.

Maar het wildste moment van de show is niet “Break Stuff.” Dat is ongeveer 20 minuten eerder, als Limp Bizkit een cover speelt van “Thieves” van de industrial-rockband Ministry uit de jaren ’80. De reactie van het publiek is ontzagwekkend en ik bedoel dat zowel als een compliment als een veroordeling. Ken je die berserker menigte scènes in Mad Max: Fury Road? Dat is hoe gek het was. Het is angstaanjagend, en ook wel opwindend om te zien.

Het optreden van Limp Bizkit stuurde honderden kinderen van de mosh pits naar de medische tenten. Brian Hiatt was erbij en deed verslag van Woodstock ’99 voor een website genaamd Sonicnet. Later onderzocht hij het festival voor een jaar.

“Ik keek naar de set van Limp Bizkit,” zei Hiatt. “Fred Durst, op een niet zo’n goed moment, zei tegen de menigte dat ze de boel moesten vernielen, wat ze ook deden, en ze scheurden stukken van een geluidstoren en surften erop. Ik ging toen naar de medische tent en zag huilende kinderen die gewond waren geraakt in de mosh pit en sprak met medisch personeel dat gewoon overweldigd was met kinderen die gewond waren geraakt in een van de gekste mosh pits ooit. Er gingen kinderen de medische tent in die tegen de doktoren zeiden: ‘Ze moeten de show stoppen, dit is het engste wat ik ooit heb gezien.'”

Ten slotte begon Limp Bizkit een paar langzamere nummers te spelen. De camera’s van Woodstock ’99 vinden nu de surfers die Brian zag, hangend aan hout dat uit een van de centrale torens was gehaald. Als je de video bekijkt, lijkt het erop dat Durst dit ziet, hoewel hij het in eerste instantie niet erkent.

Hier is wat ik niet zeker weet: was Durst zich ervan bewust hoe gek het publiek was en was hij actief bezig om de boel in een meer beheersbare richting te sturen? Of stond hij te ver van de menigte af om het te weten? Helaas wilde noch Durst, noch iemand anders van Limp Bizkit met me praten.

Maar Rob Sheffield, een journalist die voor Rolling Stone verslag deed van het festival, herinnert zich dat Durst het publiek aanmoedigde elkaar te helpen.

“Van waar ik in de menigte stond – diep in de menigte – was er een gevoel dat hij probeerde een soort van leuke en rumoerige omgeving aan te moedigen,” zei Sheffield. “Maar niet probeerde om een rel uit te lokken. Hij bleef benadrukken, als iemand valt, raap hem op. Op een gegeven moment tijdens de set zei hij: ‘OK, we laten wat negatieve energie los.’ Dit is nadat ze ‘Break Stuff’ gespeeld hadden. En hij zei, ‘Nu willen we de positiviteit brengen,’ en toen deden ze ‘Nookie. En ze deden George Michael’s ‘Faith,’ wat ook een geweldige festival jam was; iedereen kende de woorden daarvan.”

Limp Bizkit speelt uiteindelijk “Break Stuff” ongeveer tweederde van de set. Het is een intens optreden dat het publiek weer op de been brengt. Terwijl de energie opbouwt en opbouwt, zie je steeds meer planken van de centrale toren verwijderd worden. Uiteindelijk zal Durst zelf op een van die planken gaan crowd-surfen.

Als iemand die veel Woodstock ’99-optredens heeft gezien, kan ik niet beweren dat Limp Bizkit zijn werk niet goed heeft gedaan. Fred Durst de schuld geven lijkt op een afleidingsmanoeuvre. Het is geen eerlijke poging om de fouten aan te pakken die op het festival zijn gemaakt.

Achteraf gezien denkt Maureen Callahan, die het festival voor Spin versloeg, er net zo over.

“Iemand vroeg me onlangs: ‘Zou je een van de acts de schuld geven van wat er is gebeurd?’ En ik denk dat dat echt oneerlijk is,” zei Callahan. “Dit zijn acts die met parachutes binnenkomen en met parachutes uitgaan. Again, that’s sort of my reluctance to ascribe it to a particular act. Because then you’re also taking away any culpability on the part of the kids who were, you know, going too far. And I don’t think that’s necessarily fair.”