We weten allemaal dat suikerrijke, bruisende drankjes vol calorieën zitten – met het equivalent van ongeveer zeven theelepels suiker in een standaard blikje cola.
Maar is het alleen de suiker in de drank die onze taille doet opzwellen, of kunnen het ook de bubbels zijn?
In een recente studie die vorig jaar aan de Birzeit-universiteit in de Palestijnse gebieden werd verricht, namen onderzoekers een groep mannelijke ratten en gaven hen ofwel een bruisende suikerhoudende drank, ofwel een gewone suikerhoudende drank, ofwel kraanwater te drinken.
Zij ontdekten dat de ratten die regelmatig de bruisende suikerhoudende drank dronken, veel sneller in gewicht toenamen dan ratten die ofwel platte suikerhoudende vloeistoffen ofwel kraanwater kregen.
Toen ze bloed afnamen, ontdekten ze dat de ratten die frisdrank dronken veel hogere niveaus van het hongerhormoon ghreline hadden, wat de gewichtstoename zou kunnen verklaren.
De broodjestest
Het was zo’n interessant onderzoek dat het BBC’s Trust Me I’m a Doctor-team vond dat we een soortgelijk experiment moesten doen, maar dan met een mix van menselijke vrijwilligers.
Met de hulp van Dr James Brown van de Aston University in Birmingham hebben we een groep gezonde vrijwilligers gerekruteerd.
Erger nog, we besloten onze vrijwilligers niet te vertellen waar het experiment eigenlijk over ging, omdat we niet wilden dat die kennis de resultaten zou beïnvloeden.
Dus in plaats van te vertellen dat het vooral om bubbels ging, zeiden we dat het ging om het meten van het effect van suikerhoudende drankjes op de eetlust – wat gedeeltelijk waar was.
Bij het begin van het experiment kwamen onze vrijwilligers in het lab aan nadat ze 10 uur niet hadden gegeten.
Ze kregen vervolgens identieke, caloriegecontroleerde boterhammen met kaas te eten. Het idee hierachter was dat alle vrijwilligers ongeveer hetzelfde ghrelinegehalte in hun bloed zouden hebben.
- Beperk snacks voor kinderen tot 100 calorieën
- Kan prosecco ooit katervrij zijn?
- Hoeveel suiker zit er verborgen in je eten?
Een uur na het eten van hun boterham kreeg elke vrijwilliger een van de verschillende frisdranken, willekeurig toegewezen.
Ze kregen ofwel een glas met een bruisende suikerhoudende drank, een glas met dezelfde drank (maar dan plat), een glas bruisend water of een glas plat water.
Tien minuten nadat ze hun drankje hadden gedronken, nam James een bloedmonster om het ghrelinegehalte van de vrijwilligers te meten.
Toen hij dat had gedaan, werden onze vrijwilligers weggestuurd met een voedseldagboek – zodat we konden beoordelen hoeveel calorieën ze aten in de uren na hun drankje.
Ze moesten de volgende weken nog drie keer terugkomen naar het lab om hetzelfde broodje kaas te eten en bloed te laten prikken, maar elke keer kregen ze een ander drankje.
Dit staat bekend als een kruisproef – het idee is om verschillende dingen bij dezelfde persoon uit te proberen in plaats van alleen bij een groep.
Het betekent dat je statistisch significante resultaten kunt produceren met minder rekruten.
Ghreline is de sleutel
Toen James de cijfers had berekend, verzamelden we onze vrijwilligers om hen het ware doel van ons onderzoek te vertellen, namelijk het effect van niet alleen de suiker, maar ook de bruis op het hongergevoel te beoordelen.
Wat James had gevonden was dat het ghrelineniveau ongeveer 50% hoger was wanneer mensen een bruisende drank dronken.
Dus de bruisende suikerhoudende drank maakt je een uur later een stuk hongeriger dan wanneer je dezelfde drank drinkt, maar dan zonder.
De toename van ghreline werd niet alleen gezien na het drinken van suikerhoudende koolzuurhoudende dranken; er was ook een licht effect toen James en zijn team het effect van niet-koolzuurhoudend water vergeleken met koolzuurhoudend water.
We wilden ook zien welk effect het drinken van koolzuurhoudende frisdrank had op de hoeveelheid voedsel die onze vrijwilligers later op de dag aten. En dat was in sommige opzichten nog veelzeggender.
James zegt: “Als je de koolzuurhoudende dranken en de niet-koolzuurhoudende dranken samenvoegt, aten ze gemiddeld 120 calorieën meer nadat ze een koolzuurhoudende drank hadden gedronken dan nadat ze een niet-koolzuurhoudende drank hadden gedronken, en dat is een heel significante bevinding.”
Dus bovenop de 140 calorieën in de koolzuurhoudende drank, aten ze later op de dag nog eens 120 calorieën als direct gevolg van de extra ghreline die werd geproduceerd door het nuttigen van een drankje met koolzuur erin.
Je vindt het misschien ook leuk:
- Woede over YouTuber’s Japan dode man video
- Virgin Trains verontschuldigt zich voor ‘seksistische’ tweet
- Vrouwen lanceren campagne om seksuele intimidatie te bestrijden
Maar waarom zouden bubbels dit effect hebben op onze hongersignalen?
We weten het niet zeker, maar James denkt dat er twee mogelijke redenen zijn.
“De ene is dat er na het drinken van een koolzuurhoudende drank kooldioxide vrijkomt in je maag. Er zijn chemische receptoren in de maag die kooldioxide detecteren en ervoor zorgen dat de cellen boven in de maag ghreline vrijgeven, waardoor je honger krijgt.
Een andere mogelijkheid is dat het een mechanisch iets is. De maag zwelt op en rekt een beetje uit door dat extra gas en ook dat stimuleert de cellen om ghreline vrij te geven. Dat zijn de twee beste mogelijkheden qua mechanisme.”
Dus is het OK om platte, suikerrijke drankjes te drinken?
Ongelukkigerwijs niet. Volgens James: “De boodschap die we hieruit kunnen trekken is helaas dat de gezondste optie waarschijnlijk nog steeds water is.”
In termen van wetenschappelijk onderzoek is dit nog maar het begin, maar het is nog een goede reden waarom mensen zoete, bruisende drankjes links moeten laten liggen.
De nieuwe serie van Trust Me I’m a Doctor begint op woensdag 3 januari om 20:30 GMT op BBC2 en is daarna beschikbaar op iPlayer.