Moedergodinnen
In de loop van de menselijke geschiedenis hebben mensen mythen en verhalen gebruikt om de wereld om hen heen te begrijpen en om voorbeelden te geven van gepast gedrag. Veel culturen kennen verhalen over een moedergodin, een vrouwelijk figuur die meestal een echtgenote en moeder is. Overal ter wereld vinden we verhalen van moedergodinnen die hielpen het leven te scheppen en de mensheid voedsel en onderdak te verschaffen.
Het oude Babylon
Volgens de Babyloniërs was Tiamat de oermoeder van de wereld. Tiamat en haar man (of vrouw, afhankelijk van het verhaal), Apsu, schiepen vele nieuwe goden. Uit deze goden werden weer nieuwe goden van de hemel, de aarde en de onderwereld geschapen.
Met het toenemende aantal goden dat de wereld bewoonde, werd het zo lawaaierig dat Tiamat en Apsu niet meer de rust konden krijgen die ze nodig hadden. Zij raakten zo geïrriteerd door het voortdurende lawaai van hun kinderen en kleinkinderen, dat zij bespraken hen allemaal te doden. Een van hun kleinkinderen, Ea de Alwetende, kwam achter hun plan en gebruikte zijn magische krachten om Apsu te vangen en te doden. Tiamat was zo woedend dat ze een leger van verschrikkelijke monsters creëerde en ze losliet op de wereld.
Ea en zijn broers en zussen waren vreselijk bang voor Tiamat en haar leger monsters; één van hen, Marduk, stemde er echter mee in om Tiamat te bestrijden als de andere goden zouden toegeven dat hij de machtigste van alle goden was. De andere goden stemden ermee in dat Marduk hun leider zou worden en zij gaven hem een scepter, een troon en een onoverwinnelijk wapen.
Gewapend met zijn onoverwinnelijke wapen, begon Marduk zijn strijd met Tiamat tijdens een razende orkaan. Hij ving haar in zijn net en toen ze haar mond opendeed om te proberen hem op te slokken, leidde Marduk de orkaan in plaats daarvan in haar mond. Toen Tiamat verdoofd en gedesoriënteerd was, schoot Marduk een pijl in haar buik en doodde haar. Marduk ving haar leger van monsters en wierp ze naar de onderwereld.
Marduk sneed het lichaam van Tiamat in tweeën en uit de bovenste helft schiep hij de hemel. Uit de onderste helft van Tiamats lichaam schiep Marduk de aarde, en uit haar bloed schiep Marduk de eerste mensen. Als erkenning voor zijn triomfen maakten de andere goden Marduk tot koning der goden en schonken hem al hun krachten. Voor de Babyloniërs was Tiamat een gecompliceerde moedergodin. Hoewel zij streed tegen Marduk en de andere goden, zorgde haar lichaam voor de schepping en het onderdak van de mensen.
Het oude Griekenland en het oude Rome
In het oude Griekenland vinden we een ander voorbeeld van een moedergodin. Volgens de Griekse mythologie was Demeter de godin van het leven en voedde zij groeiende dingen, vooral gewassen. Demeter gaf voeding aan de gewassen en via hen aan het Griekse volk. Demeter beschermde niet alleen de gewassen, maar hield ook huwelijken in stand en waakte over de levenscyclus van mensen en andere dieren.
Volgens de Griekse mythologie had Demeter een dochter, Persephone genaamd, die haar hielp het land en de mensen van Griekenland gelukkig en gezond te houden. Persephone was een mooie jonge vrouw en zij trok uiteindelijk de aandacht van Hades, de god van de onderwereld. Hades probeerde de jonge Persephone het hof te maken, maar Persephone was bang voor de oudere god. Hades had er uiteindelijk genoeg van haar het hof te maken en ontvoerde Persephone en maakte haar koningin van de onderwereld. Demeter had geen idee waar Persephone was gebleven en zij zocht de wereld af naar haar verloren dochter. Terwijl Demeter tevergeefs zocht, stopten de seizoenen, de oogsten verdorden en stierven, en het volk van Griekenland leed enorm.
Zeus, de leider van de Griekse goden, werd bezorgd en vroeg Hades om Persephone terug te brengen naar haar moeder. Hades stemde ermee in dat Persephone terugkeerde naar de aarde; hij gaf haar echter wel een granaatappel uit de onderwereld om op te eten tijdens haar reis terug naar haar moeder. Voor elk stuk granaatappel dat Persephone at, was zij voor een bepaalde tijd gebonden om naar de onderwereld terug te keren en bij Hades te wonen. Tegen de tijd dat zij naar haar moeder terugkeerde, had Persephone alle granaatappelpitten opgegeten. Omdat Persephone de granaatappelpitten had opgegeten, moest zij elk jaar drie maanden lang naar Hades terugkeren.
Volgens de Grieken liet Demeter tijdens het deel van het jaar dat Persephone bij Hades moest wonen, in haar verdriet alle gewassen en planten verdorren en afsterven. Wanneer Persephone elk jaar terugkeerde, bracht Demeter alle planten en gewassen weer tot bloei om dit te vieren. Voor de oude Grieken hielp het verhaal van hun moedergodin Demeter om de wisseling van de seizoenen te verklaren. De oude Romeinen namen het verhaal van Demeter en Persephone ook op in hun mythologie, maar noemden Demeter Ceres, waar ons moderne woord ‘graan’ vandaan komt.
Op het oude Egypte
De oude Egyptenaren geloofden in een andere moedergodin, Isis. Isis was de godin van de natuur en de magie en werd door de Egyptenaren vereerd als de perfecte echtgenote en moeder. Isis hielp slaven, kunstenaars en onderdrukten, maar ook kinderen en baby’s te beschermen.
Volgens de oude Egyptenaren was Isis getrouwd met haar broer Osiris. De Egyptische farao’s trouwden vaak met hun broers en zussen om Isis en Osiris te evenaren. The couple was very happy together; however, their brother Set became very jealous and wanted Isis for himself.
