Wat betekenen de namen van de VLT Unit Telescopen?
Het was al lang de bedoeling van ESO om “echte” namen te geven aan de vier VLT Unit Telescopen, ter vervanging van de oorspronkelijke, enigszins droge en technische benamingen als UT1 tot UT4. In maart 1999, ten tijde van de inwijding van het Paranal, werden vier betekenisvolle namen van objecten aan de hemel in de Mapuche-taal (Mapudungun) gekozen. Deze inheemse bevolkingsgroep woont hoofdzakelijk in het gebied ten zuiden van de Bio-Bio rivier, zo’n 500 km ten zuiden van Santiago de Chile.
Een opstelwedstrijd werd in dit verband georganiseerd onder schoolkinderen van de Chileense II Regio, waarvan Antofagasta de hoofdstad is, om te schrijven over de implicaties van deze namen. De wedstrijd leverde veel uitstekende inzendingen op over het rijke culturele erfgoed van het gastland van het BVE.
De jury was unaniem in haar keuze van het winnende opstel. Dit werd ingezonden door de 17-jarige Jorssy Albanez Castilla uit Chuquicamata bij de stad Calama. Zij ontving de prijs, een amateurtelescoop, tijdens de Paranal Inhuldiging.
Dus de vier Eenheidstelescopen staan nu bekend als:
- Antu (UT1; De Zon ),
- Kueyen (UT2; De Maan ),
- Melipal (UT3; Het Zuiderkruis ), en
- Yepun (UT4; Venus – als avondster).
Orspronkelijk vertaald als “Sirius”, lijkt het er nu op dat “YEPUN” eigenlijk “Venus” betekent. Voor meer details, lees Over de betekenis van “Yepun”.
Een audio-sequentie met deze namen uitgesproken in de Mapuche (Mapudungun) taal door een native speaker is hieronder beschikbaar:
De spreker is Domingo Carilao van “Centro de Estudios y Documentación Mapuche (CEDM) Liwen” in Temuco (Chili) (email: [email protected]).