Studie en verkenning
De legendarische karavaanroute die China met Centraal-Azië en Europa verbond, liep langs de noordelijke en westelijke rand van de Takla Makan. Het boeddhisme bereikte Oost-Azië in de eerste eeuwen via deze grote trans-Aziatische weg, en het grootste deel van China’s buitenlandse handel en andere contacten met het buitenland kwamen ook langs deze weg. In de 15e en 16e eeuw echter hadden de zeeroutes naar Oost-Azië de oude routes over land vervangen. Gedurende verscheidene eeuwen werden de woestijn en zijn oasesteden een mysterieus achterland voor de Europeanen. De torenhoge bergketens die de Takla Makan aan drie kanten omringen en de afschrikwekkende Gobi aan de andere kant, beperkten de toegang tot een regio die toch al uiterst gevaarlijk was om te doorkruisen.
Bob Thomason/Tony Stone Worldwide
De succesvolle wetenschappelijke verkenning van de woestijn zelf begon dus pas aan het eind van de 19e eeuw. De eerste Europeaan die een opmerkelijke studie van het gebied maakte, was de Zweedse ontdekkingsreiziger Sven Anders Hedin, die terugkeerde van zijn eerste tocht (1893-98) met artefacten van een volledig vergeten boeddhistische beschaving die daar gedurende een groot deel van het 1e millennium ce had gefloreerd. Hedin’s ontdekkingen en kaarten stimuleerden en hielpen vele anderen, waaronder de Duitser Albert von Le Coq, de Amerikaan Langdon Warner, en de grootste archeologische ontdekkingsreiziger van de Takla Makan, Sir Aurel Stein. Tijdens zijn eerste expeditie, die in 1900 van start ging, groef Stein verschillende in het zand begraven steden op en vond hij een grote hoeveelheid monumentale boeddhistische kunst. Deze expeditie heeft een internationale wedloop op gang gebracht om de Takla Makan van zijn oude schatten te beroven, die pas in het midden van de jaren twintig werd stopgezet toen de Chinezen verdere exploratie verboden. Het grootste deel van de latere studie van het gebied werd ondernomen door onderzoekers uit China en de Sovjet-Unie (tot 1992), hoewel ook enkele Europeanen en Amerikanen het gebied hebben bezocht.
Michail Platonovitsj PetrovGuy S. Alitto