Sherman Alexie, voluit Sherman Joseph Alexie, Jr, (geboren 7 oktober 1966, Wellpinit, Spokane Indian Reservation, nabij Spokane, Washington, VS), Indiaanse schrijver die met zijn poëzie, korte verhalen, romans en films over het leven van Amerikaanse Indianen een internationale aanhang verwierf.
Alexie werd geboren als zoon van Salish Indianen – een Coeur d’Alene vader en een Spokane moeder. Hij leed aan een aangeboren hydrocefalie en werd geopereerd toen hij zes maanden oud was. Hoewel de ingreep geen invloed had op zijn leervermogen, kreeg hij in zijn jeugd te maken met ernstige bijwerkingen, waaronder epileptische aanvallen. Als jongen werd hij sterk beïnvloed door zijn grootmoeder van moeders kant, een spirituele leider van de Spokane, die overleed toen hij acht jaar oud was. Vanwege zijn gezondheid was hij niet in staat om aan fysieke wedstrijden deel te nemen, dus werd hij een fervent lezer. Hij verliet het reservaat om naar een geheel blanke middelbare school te gaan, waar hij een eervol student en klassenvoorzitter was. Zijn ervaringen daar vormden later de basis voor een roman voor jongeren, The Absolutely True Diary of a Part-Time Indian (2007), die een National Book Award for Young People’s Literature won. Hij kreeg een beurs voor Spokane’s Gonzaga University, waar hij twee jaar studeerde (1985-87) en zwaar begon te drinken. Later studeerde hij af aan de Washington State University (B.A., 1991) en gaf een poëziecursus die hij daar volgde de schuld voor het vinden van zijn stem als schrijver.
Alexie’s eerste boek was een dichtbundel, I Would Steal Horses (1992). Kort na de publicatie ervan stopte hij met drinken. Hetzelfde jaar publiceerde hij The Business of Fancydancing, een boek waarin proza en poëzie werden gecombineerd. Als productief schrijver publiceerde hij in 1993 nog twee dichtbundels – First Indian on the Moon en Old Shirts & New Skins – en The Lone Ranger and Tonto Fistfight in Heaven, een verzameling in elkaar verweven verhalen die de PEN/Hemingway Award won voor beste eerste fictiebundel.
Reservation Blues (1995) was Alexie’s eerste roman. Daarin poneerde hij een bezoek van blueslegende Robert Johnson aan Big Mom (een personage gebaseerd op Alexie’s eigen grootmoeder) als een middel om het leven in het reservaat en de problemen van Indianen te onderzoeken – een term die Alexie verkoos boven “Native Americans”, die hij beschouwde als een oxymoronische term die voortkwam uit schuldgevoelens van blanken.
Alexie volgde in 1996 met een andere dichtbundel, De zomer van zwarte weduwen, en de thriller Indian Killer. Het essay “Superman en ik” verscheen in de Los Angeles Times in 1998. Met zijn verhalen in The Toughest Indian in the World (2000) won hij de PEN/Malamud Award for excellence in short-story writing, en ook het verhaal “What You Pawn I Will Redeem”- eerst gepubliceerd in The New Yorker in 2003 en later in de bundel Ten Little Indians (2003)-won prijzen. In de roman Flight (2007) staat een tienerwees centraal die door de tijd reist en momenten van historische en persoonlijke betekenis bekijkt door de ogen van anderen. Blasphemy (2012) verzamelde nieuwe en eerder gepubliceerde korte verhalen. Alexie schreef ook over uiteenlopende onderwerpen mee aan het weekblad The Stranger in Seattle.
In 2017 bracht Alexie de memoires You Don’t Have to Say You Love Me uit, waarin hij zijn gecompliceerde relatie met zijn moeder chroniqueerde. Het boek werd goed ontvangen, en in februari 2018 werd het uitgeroepen tot de winnaar van de Carnegie Medal voor non-fictie van de American Library Association. Kort daarna werden echter beschuldigingen van seksueel wangedrag tegen Alexie openbaar gemaakt, en hij weigerde de prijs. Hij gaf een verklaring uit waarin hij toegaf dingen te hebben gedaan die mensen hadden gekwetst en hij verontschuldigde zich bij degenen die hij had gekwetst.
Naast het schrijven van boeken hield Alexie zich ook bezig met filmmaken. Hij schreef het scenario voor en produceerde Smoke Signals (1998), gebaseerd op het verhaal “This Is What It Means to Say Phoenix, Arizona” uit The Lone Ranger and Tonto Fistfight in Heaven. Hij schreef ook een scenario voor en regisseerde The Business of Fancydancing, dat losjes gebaseerd is op zijn boek met dezelfde naam. Alexie werkte ook samen met anderen om muziek voor zijn films te schrijven. Hij stond bekend om zijn openhartigheid, snelle gevatheid en scherpe gevoel voor humor, en was een populaire spreker en performer, en hij verscheen in televisieprogramma’s als The Colbert Report.
In 2010 won Alexie een aantal literaire prijzen, waaronder de PEN/Faulkner Award voor War Dances (2009; ook een mix van proza en poëzie) en de 2010 Lifetime Achievement Award van de Native Writers’ Circle of the Americas.