The “Well to Hell” urban legend dateert uit het begin van de jaren negentig.
Volgens de legende boorde een team van Russische geologen een gat van 8,9 mijl in de met permafrost bedekte grond van een afgelegen gebied in Siberië. Toen zij echter het 9-mijlspunt naderden, begon hun boor wild rond te draaien, wat erop wees dat hij in een groter gebied was doorgebroken.
Een man die alleen als Mr. Azzacov wordt geïdentificeerd, zou de manager van het project zijn. Hij besloot een aantal hittebestendige microfoons in het gat te laten zakken, samen met een reeks andere meetinstrumenten.
Tot verbazing van de geologen bleek de temperatuur in het gat een ongelofelijke 2.000 graden Fahrenheit te meten. De microfoons gaven iets wat nog verbazingwekkender was: het geluid van jammerende mensenstemmen.
Dat bracht de wetenschappers tot een ongemakkelijke hypothese: Het middelpunt van de aarde was, althans op dit punt, gedeeltelijk hol – en zij hadden in de hel zelf geboord.
Velen van de wetenschappers verlieten onmiddellijk het werkterrein. Medici ter plekke behandelden de overigen met een licht verdovend middel om hun kortetermijnherinneringen te wissen, wat verklaart waarom dit verhaal niet meteen voorpaginanieuws werd.
Oh, en die geluidsopnamen zijn er blijkbaar.
In 2002 ontving Art Bell van Coast to Coast AM een kopie van de opnamen van een van zijn luisteraars, samen met een bericht dat luidde:
“Ik luister sinds kort naar uw radioshow en kon het niet geloven toen u het vanavond had over de geluiden uit de hel. Mijn oom had me dit verhaal een paar jaar geleden verteld, en ik geloofde hem niet. Net als een van uw luisteraars die het verhaal afdeed als niets meer dan een verzonnen verhaal van een religieuze krant. Het verhaal over het graven, het horen van de geluiden uit de hel, is heel echt. Het deed zich voor in Siberië.”
“Mijn oom verzamelde video’s over het paranormale en bovennatuurlijke. Hij is vrij recent overleden… Hij liet me luisteren naar een van de geluidsbanden die hij had over de geluiden uit de hel in Siberië, en ik heb het gekopieerd. Hij had zijn kopie gekregen van een vriend die bij de BBC werkte… Bijgaand het geluid van de tapes van mijn oom.”
De audio is behoorlijk verontrustend, maar we hebben hem hierboven gelinkt.
Er zijn natuurlijk diverse problemen met het verhaal.
Om te beginnen is er nooit zo’n geologische boorexpeditie in Siberië geweest.
Er was wel een soortgelijk project op het Kola-schiereiland, gelegen in het noordwesten van Rusland. Dat project, dat terecht de naam Kola Superdeep Borehole droeg, was tamelijk tam; wetenschappers boorden wel een diep gat, maar ze vonden niets bovennatuurlijks. In plaats daarvan onderzochten zij minerale hulpbronnen, testten nieuwe soorten boorapparatuur, en wonnen opschepperij voor hun moederland – tenslotte wil elke geoloog werken aan het “diepste gat in de wereld.”
Op een bepaald moment in 1989 of zo, schreef iemand de gefictionaliseerde versie van het “Well to Hell” verhaal, dat snel circuleerde onder christelijke publicaties in de V.S.Het bereikte uiteindelijk Trinity Broadcasting Network (TBN), waar de redacteuren besloten het verhaal uit te zenden onder de titel “Wetenschappers ontdekken de hel.”
Het verhaal was een succes, dus zond het netwerk een vervolguitzending uit met een nieuwe rimpel.
Enkele van de geologen hadden blijkbaar een satanische verschijning uit het gat zien oprijzen. Het netwerk citeerde een man genaamd de heer Nummedal:
“Wat de Sovjets echt verontrustte, afgezien van de stemopnames, was de verschijning diezelfde nacht van een fontein van lichtgevend gas dat omhoog schoot uit de boorlocatie, en uit het midden van deze gloeiende wolkenzuil openbaarde zich een schitterend wezen met vleermuisvleugels met de woorden (in het Russisch): ‘Ik heb overwonnen,’ afgebeeld tegen de donkere Siberische hemel.”
TBN citeerde Ammennusastia, een Finse krant, als hun primaire bron.
Ammennusastia was echter niet echt een krant; het was een Evangelisch Luthers tijdschrift. Een medewerker had het verhaal uit zijn hoofd geschreven nadat hij het had gelezen in een krant die Etela Soumen heette.
Het verhaal stond in een sectie van die krant die opzettelijk ongemodereerd was – lezers konden alles insturen wat ze maar wilden, zonder enige vorm van controle.
Wij weten dit trouwens allemaal dankzij het werk van Rich Buhler, een radiopresentator die het verhaal had gehoord van een aantal van zijn bellers. Buhler heeft al het speurwerk gedaan en het verhaal via verschillende publicaties opgespoord tot hij uiteindelijk Ammennusastia vond.
“Kenmerkend voor veel stadslegendes was dat dit verhaal zich zou hebben afgespeeld in een obscuur deel van de wereld waar het vrijwel onmogelijk zou zijn om de feiten te achterhalen,” schreef Buhler op zijn blog. En toen het verhaal eenmaal begon, begonnen mensen elkaars nieuwsbrieven te citeren om hun eigen nieuwsbrieven te bevestigen. Dit is waar roddelbladen van gemaakt zijn.”
En wat die afschuwelijke geluidsopnamen betreft, die zijn nep. Myth-busting website Skeptoid groef deze YouTube-video op, die effectief laat zien dat de Well to Hell audio-opnames gebruik maken van in een loop gezette delen van schreeuwen.
De geluiden komen waarschijnlijk uit een Italiaanse horrorfilm genaamd Baron Blood.
Eindelijk is de Well to Hell hoax een goed voorbeeld van hoe urban legends zich ontwikkelen; een goed verhaal begint zich te verspreiden, en elke hervertelling van het verhaal voegt een ander element toe. De hel mag dan echt bestaan, maar je zult hem niet kunnen vinden met een team geologen en een heel, heel grote boor.