The Star-Spangled Banner: how to sing it right

Een uitvoering van “The Star-Spangled Banner” kan een krachtige muzikale ervaring zijn als het goed wordt gedaan en een nationale schande als het misgaat. Neem dit advies in overweging als je het ooit moet uitvoeren.

“The Star-Spangled Banner” is een berucht moeilijk nummer om te zingen. Het vereist een behoorlijk stembereik, zelfs als je het zingt zonder pyrotechnische opsmuk; het bevat talrijke, onhandige op- en neerwaartse sprongen; en het heeft teksten die beroemd moeilijk te onthouden zijn.

Daar komt nog de druk bij: zangers treden op voor een groot, soms wereldwijd, publiek – een publiek dat snel vijandig wordt, vooral als je de tekst vergeet – en, dit is het internettijdperk, mislukkingen gaan zeker viraal. Fergie, Christina Aguilera, Steven Tyler, en Michael Bolton werden allen vernederd na slecht ontvangen vertolkingen van het lied. Het is zo moeilijk te zingen dat veel professionals weigeren het uit te voeren.

Aan de andere kant, als het goed wordt gedaan, kan het een ongelooflijk krachtige muzikale ervaring zijn. Het publiek dat zo snel uitjouwt, begint vaak te juichen en te joelen tijdens een opzwepend optreden, wat de emotionele impact vergroot en bijdraagt aan een gedenkwaardig moment. Het kan van onbekende zangers sterren maken, en het kan ervoor zorgen dat mensen respect krijgen voor artiesten die ze eerder afwezen.

Als je ooit gevraagd wordt het volkslied te zingen, hoe doe je dat dan goed?

Tijdens de voorbereiding van dit artikel heb ik, zonder overdrijven, 100 versies van dit lied beluisterd. Ik heb geluisterd naar professionele zangers, agenten, soldaten, acteurs, kinderen… noem maar op. Dit is wat ik geleerd heb.

Zorg dat je de tekst goed hebt

Velen beschouwen dit liedje bijna als heilig, dus tenzij je een klein kind bent, kun je een stormloop van boegeroep verwachten op het moment dat je een regel flubt. Je denkt vast dat je de tekst kent, maar laat je niet voor de gek houden, alleen omdat je het de laatste wedstrijd verpletterd hebt. Het zingen in een menigte kan je een vals gevoel van veiligheid geven: we pikken vaak de lyrische signalen op van de mensen om ons heen. Er zijn tientallen video’s van beroemde zangers die de tekst van dit lied flubberen. En het publiek vermoordt ze prompt.

Ik denk dat de meeste mensen de teksten verkeerd hebben omdat we ze nooit echt geleerd hebben, we pikken ze gewoon op door osmose. En dat is een moeilijke manier om de woorden te leren, want dankzij de ouderwetse poëtische manier om de ene na de andere bijzin in te lassen (zie regel drie en vier), is het verwarrend. Ook de prosodie is vrij slecht in “The Star-Spangled Banner.” Prosodie is de kunst om woorden op muziek te zetten op een manier die ons in staat stelt de woorden uit te spreken zoals we dat doen als we spreken. Het Volkslied laat ons de woorden “glimmend”, “stromend” en “gevaarlijk” zingen op een manier die onnatuurlijk is.

Eigenlijk denk ik dat mensen niet zozeer de woorden leren (of de betekenis van die woorden) als wel de klanken van de woorden. Geen wonder dus dat ze de neiging hebben ze te vergeten.

Er zijn vier coupletten voor “The Star-Spangled Banner.” We zingen alleen de eerste, en dat is mooi, want, zoals Laurie Anderson ooit opmerkte, het is gewoon een hoop vragen. In tegenstelling tot andere volksliederen die allemaal, “Wij zijn nummer één!” zijn, is de onze gewoon: “Zie je de vlag? We zagen hem gisteren tijdens die veldslag, en ik kon hem vannacht zien, dankzij het licht van al die explosies. Nu het eindelijk ochtend is, is de vlag er nog steeds?” Dat is het. We zingen nooit het antwoord. (Dat komt in de volgende strofe.)

Hier zijn de teksten. Leer ze uit je hoofd. Pak ze uit zodat je begrijpt wat er gebeurt. Laat je moeder de feiten controleren. Een menigte vergeeft je een paar slechte noten, maar ze roosteren je uit als je de tekst verknoeit.

Oh say, can you see, by the dawn’s early light,
What so proudly we hailed at the twilight’s last gleaming,
Whose broad stripes and bright stars, through the perilous fight,
O’over the ramparts we watched, were so gallantly streaming?
En het rode schijnsel van de raketten, de bommen die in de lucht barstten,
Gaven door de nacht het bewijs dat onze vlag er nog was.
Oh say, does that star-spangled banner yet wave
O’over the land of the free and the home of the brave?

(Hoezeer ik ook houd van het beeld dat je de vlag alleen kunt zien dankzij het licht van de explosies, zou het liedje veel logischer zijn als we de regels 5-8 van de eerste strofe zouden schrappen en vervangen door de regels 5-8 van de tweede:

Nu vangt het het schijnsel van de eerste ochtendstraal,
In volle glorie weerspiegeld schijnt het nu in de stroom,
‘Tis the star-spangled banner – O long may it wave
O’over the land of the free and the home of the brave!

Maar ik dwaal af.)

Kies de juiste beginnoot

Een van de fouten die veel uitvoerenden maken is dat ze het lied te hoog beginnen. Het volkslied heeft een bereik van anderhalve octaaf en vereist dat je een lange “ee” zingt op de hoogste noot. Dit kan elke stem belasten. (De woorden “glare” en “free” worden eigenlijk op dezelfde toon gezongen. Merk op hoeveel makkelijker het is om “glare” te zingen dan “free.”)

Het lied is geschreven in de toonsoort C, maar tegenwoordig wordt het, dankzij het bereik, meestal in Bb gezongen. Dat betekent dat de eerste noot die je zingt een F is, je laagste noot is een kwint lager (Bb), en je hoogste noot zal een F zijn, een octaaf hoger dan je beginnoot.

Bb werkt misschien niet voor jouw stem. Dat is niet erg. Kies er een die dat wel doet. Een goede vuistregel is om je laagste noot te neuriën. Dat is je “say” in de openingszin, en dat geeft je genoeg ruimte om die “free” aan het eind te raken. Het is ook goed om in gedachten te houden als je zonder pitchpijp op pad gaat. Neurie gewoon eerst die lage noot, en je zou goed moeten zijn om te gaan. Als je het niet a capella zingt, zorg er dan voor dat de muzikanten weten in welke toonsoort je moet zitten.

Let op die lastige noten

Eigenlijk zijn de hoogste noten niet het moeilijkst om op toonhoogte te raken. Dit lied bevat een heleboel sprongen. (Een sprong komt voor wanneer de melodie meer dan een hele stap beweegt.) Sprongen zijn moeilijker te zingen dan stappen. De eerste zeven noten van het volkslied zijn allemaal sprongen, en je hoort vaak dat mensen er moeite mee hebben. De passage “dawn’s early light” is vooral een uitdaging omdat het een sprong van een sext naar beneden bevat – van Bb (“dawn’s”) naar D (“ear-“) – en het “ly” deel van “early” wordt gezongen op een E naturel, wat niet in de toonsoort van Bb is (het is eigenlijk de tritonus). Oefen deze regel met een piano.

De meeste zangers hebben de neiging om naar de hogere noten te schuiven (zoals de “by” in “by the dawn’s early light”). Dat is zeker gemakkelijker om te doen en niemand zal het je kwalijk nemen, maar de krachtigste versies zijn die waar de zangers de noten gewoon puur raken.

Oordopjes!

De kans is groot dat je niet met een monitor zingt. Daar komt nog bij dat stadions en evenementenzalen door het echo-effect een vreselijke plek zijn om te zingen. (Als je ooit aan de telefoon hebt gesproken en je hoort je eigen stem een halve seconde terug echoën, dan weet je hoe desoriënterend dat kan zijn). Deze twee factoren hebben al menig zanger in de war gebracht. Doe jezelf een plezier. Koop een paar oordopjes. Oefen het zingen ermee. Probleem opgelost.

Jezelf opnemen

Practice makes perfect, natuurlijk, maar het heeft geen zin om te oefenen als je geen referentie hebt. Gebruik je telefoon of computer.

Accompaniment of a capella?

Als je muziek nodig hebt om je te ondersteunen, is dat helemaal prima, hoewel ik heb gemerkt dat, op een paar zeldzame uitzonderingen na, de beste aanpak is om het a capella te doen. Het is moeilijker op die manier, maar als je het goed doet, is het een home run, elke keer.

Stijl

OK, dus je hebt de woorden en de noten onder de knie. Hoe ga je het nu zingen?

Hoe uitdagend het liedje ook is, het is verbazingwekkend hoeveel artiesten het proberen op te voeren. Soms lukt dat, vaak klinkt het alsof iemand aan het opscheppen is, en soms, natuurlijk, kan het resulteren in een vernederende, virale mislukking.

“The Star-Spangled Banner” is een krachtig, dramatisch lied. Je hoeft er niets voor te doen om mensen te laten juichen. En eerlijk gezegd, hoe meer opsmuk je toevoegt, hoe minder krachtig het wordt.

Als je denkt dat mensen geen kippenvel krijgen als je het rechtstreeks zingt, verwijs ik je naar Diana Ross’ meesterwerk uit de Super Bowl van 1982. Zuivere, heldere noten. Geen enkele opsmuk. Geen histrionics. Geen emotievolle ademhaling. Niets dan glorieuze perfectie.

Als je los wilt gaan, wees dan voorzichtig, want dit nummer kan je levend opeten. Maar er is ook nog dit: Na honderd versies van dit nummer te hebben beluisterd, heb ik gemerkt dat alle zangeressen van na Whitney (Ariana Grande, Jennifer Hudson, Demi Lovato, Kelly Clarkson, etc.) in wezen hetzelfde doen. Ze verfraaien allemaal dezelfde woorden (“hailed” is een favoriet), in wezen op dezelfde manier. Bovendien lijken al die versieringen meer over de zangeres te gaan dan over het lied.

Ik zeg niet dat iedereen alleen de noten moet zingen die geschreven zijn, maar als je gaat versieren, kies je momenten dan wijs, en zorg dat ze tellen. Cue Martina McBride:

Oh, en doe niet dat emotievolle ademhalingsding, a la Ariana Grande. Doe het gewoon niet.

Mannelijke zangers die het wel goed doen, doen vaak een werkman-achtige, patriottische vertolking, meestal met een snel tempo (bijv. Mike Rowe). Elk balpark in Amerika heeft zijn favoriete old-school zanger – vaak een politie- of operazanger – die een opzwepende versie doet (bijvoorbeeld Robert Merrill, Yankee Stadium). En als je die kant op wilt, is dat altijd een veilige, zij het onherhaalbare, gok.

Maar als je het een tikje langzamer doet, komt de emotie echt naar boven. Kelsey Grammer deed een grootse, verfraaide versie tijdens de MLB All-Star Game van 1996. Maar ik ga een recente versie plaatsen van Aaron Tveit, die het gewoon doet. Een paar kleine versieringen hier en daar, maar meestal gewoon puur geluid, uit het hart.

Dit advies om het eerlijk te spelen is niet alleen voorbehouden aan soloartiesten.

‘N Sync heeft een van mijn favoriete versies van het nummer gedaan. Ik weet nog dat ik naar deze wedstrijd keek. Ik geloof dat ik zelfs kreunde toen de band werd aangekondigd. Toen begonnen ze te zingen.

Het valt op hoe relatief rechtlijnig hun uitvoering is. De leadzanger doet hier en daar een paar kleine versieringen, maar die worden meestal gemaskeerd door de band, en ze dienen om de harmonie te versterken. In plaats van er tonnen loopjes in te gooien, koos ‘N Sync ervoor om hun stempel op het nummer te drukken door een paar zorgvuldig geplaatste, prachtige substitutieakkoorden te zingen. En hun versie van “free” – ook al gaat de leadzanger voor die extra hoge noot die iedereen denkt te moeten raken – voelt fris aan, dankzij hun arrangement.

Vergelijk dat eens met een uitvoering van de Backstreet Boys twee jaar eerder. Die van hen is zeker competent, maar de versieringen van hun leadzanger ondersteunen de tekst niet, en het arrangement is onsamenhangend en zinloos.

Ik heb eigenlijk heel wat versies van de Backstreet Boys bekeken. Het siert ze dat ze het elke keer anders doen, en sommige zijn best aardig, dus ik ben een beetje gemeen door deze te kiezen als voorbeeld van hoe het niet moet.

Voor een andere geweldige, oprechte groepsinspanning, kijk eens naar de Grateful Dead uit 1993.

Wil je iets nieuws proberen? Buckle your seatbelt

Alle bovenstaande voorbeelden zijn traditionele benaderingen van het lied. Er zijn natuurlijk ook meer “out there” versies, en sommige daarvan zijn fantastisch. Als je een nieuwe versie van het volkslied wilt proberen, wees dan gewaarschuwd: de meeste verschillende versies worden in het begin slecht ontvangen, en je kunt een hoop kritiek te verduren krijgen. Amerikanen haten het als je met hun lied knoeit.

Voorbeeld: Jose Feliciano’s World Series-vertolking uit 1968, de eerste echt afwijkende versie van het nummer, wekte grote verontwaardiging in het land en hij werd in principe op de zwarte lijst van de radio gezet. Als je het vandaag hoort is het moeilijk te geloven dat deze prachtige, soulvolle versie zo’n sterke, negatieve reactie kon uitlokken.

Terug in 1983 veranderde Marvin Gaye het volkslied in een smoooove R&B ballad. Hij liet het werken, hoewel het makkelijk slecht had kunnen aflopen. Het verdeelde het publiek in die tijd. Traditionalisten haatten het en beschouwden het als een schande. Als er ooit een “make love, not war”-versie van het volkslied is geweest, dan is het deze wel:

Fergie

Dat brengt ons bij de recente mislukking van Fergie’s volkslied, want ik denk dat haar versie wel geïnspireerd moet zijn geweest door die van Gaye.

Voor al het verdriet dat ze erover krijgt, had haar uitvoering eigenlijk prima kunnen zijn, wat het naar mijn mening des te cringe-worthy maakt. Ze heeft de tekst en de meeste noten goed. Het is gewoon dat ze er van die rare jazzy dingen ingooit die gewoon niet werken. En ze blijft haar accent veranderen. Of zoiets. Eerlijk gezegd is het grootste probleem met haar optreden dat het niet duidelijk is waar ze voor gaat, of wie ze probeert te zijn. Gaye’s versie, daarentegen, is coherent. Het is meteen duidelijk wat hij doet en hij blijft de hele tijd bij dat concept.

Fergie is trouwens prima in staat om het volkslied te zingen. Ze deed een fatsoenlijke versie op een Miami Dolphins wedstrijd terug in 2011. Ze kan zingen. (Hoewel zelfs in dat optreden probeerde ze iets te zijn wat ze niet is. Ze is geen belter. Dat moet ze ook niet proberen te zijn.)

Dus, als je gevraagd wordt om het volkslied te zingen, hou dit dan in gedachten: Je hoeft technisch niet perfect te zijn om een winnaar te zijn. Zing de woorden goed, zing vanuit je hart, en je zult het verpletteren.

Play ball!

The Star-Spangled Banner
O say can you see, by the dawn’s early light,
What so proudly we hailed at the twilight’s last gleaming,
Whose broad stripes and bright stars through the perilous fight,
O’over the ramparts we watched, were so gallantly streaming?
En het rode schijnsel van de raketten, de bommen die in de lucht barstten,
Gaven door de nacht het bewijs dat onze vlag er nog was;
Zwaait die met sterren bezaaide banier nog steeds
Over het land van de vrijheid en het huis van de dapperen?

Op de oever, schemerig gezien door de nevelen van de diepte,
waar de hooghartige legerscharen van de vijand in angstige stilte liggen,
Wat is dat, wat de bries, over de torenhoge steile helling,
als hij grillig waait, half verbergt, half onthult?
Nu vangt het de glans van de eerste ochtendstraal,
In volle glorie weerspiegeld nu schijnt in de stroom:
‘T is de met sterren bezaaide banier, O lang moge het wapperen
Over het land van de vrijen en het huis van de dapperen.

En waar is de bende die zo hoogdravend zwoer
Dat de ravage van de oorlog en de verwarring van de strijd,
een thuis en een land, ons niet meer zouden verlaten?
Hun bloed heeft de vervuiling van hun smerige voetstappen uitgewassen.een toevluchtsoord kan de huurling en slaaf redden van de angst van de vlucht, of de somberheid van het graf. En de met sterren bezaaide vlag wappert in triomf over het land van de vrijen en het huis van de dapperen.

Zo zal het altijd zijn, wanneer vrijen zullen staan tussen hun geliefde huizen en de woestenij van de oorlog.
Gezegend met zege en vrede, moge de hemel het land redden
Prezen de macht die ons tot een natie heeft gemaakt en bewaard.
Dan moeten we overwinnen, als onze zaak rechtvaardig is.
En dit moet ons motto zijn: ‘In God is ons vertrouwen.
En de met sterren bezaaide vlag zal in triomf wapperen
Over het land van de vrijen en het thuis van de dapperen!
Terug naar de tekst.

Scott McCormick is muzikant en de auteur van de Mr. Pants serie stripverhalen voor kinderen. Hij runt ook Storybook Editing, dat auteurs ontwikkelingsredactie biedt.

Hoe schrijf je een goede melodie, deel 1: Wat maakt een melodie goed?
Hoe schrijf je een goede melodie, deel 2: De regels aan het werk zetten
Ga weg van de kriebels voor een optreden
Drie sleutels tot een meeslepend muziekoptreden
Meer optreedtips voor zangers: Q&A met Cari Cole
Spice up your musical arrangements with substitution chords