Waarom voel ik me vreselijk zonder goede reden?

Het engste hieraan is hoe snel het gevoel volledig los kan komen te staan van de realiteit van je levenssituatie.

Er kunnen verschillende objectieve redenen zijn om te denken dat je het goed doet in het leven. Misschien komt persoon X zelfs wel over het probleem heen dat hij met je had (mijn basketbalteamgenoot verontschuldigde zich bijvoorbeeld onmiddellijk voor zijn overijverige gedrag, en stuurde later een sms om zich nogmaals te verontschuldigen). Maar in een echte langzaam draaiende schaamte-spiraal, doet dit er allemaal niet toe. Om wat voor reden dan ook, soms blijft de modder gewoon kleven.

Je wakkere gedachten worden omlijst door die ene vreselijke mogelijkheid waarvan je nu in je botten weet dat ze waar is:

De goede dingen in je leven betekenen niets, omdat ze niet meetellen. Because you don’t count.

(Oooouch.)

The Slow-Twisting Shame Spiral is a full body experience

Here’s what it feels like for me (for days on end).

That whatever problems I have in life are suddenly written on my body for all to see.

That my tender heart is bruised, and my lungs, chest, and gut all form a tight fist grip to protect it from further harm.

That my whole body is straining against the present tense, like I’m trying to throw my body weight against the rotation of the earth.

And above all I feel like I could cry at any moment (if only I hadn’t been thoroughly socialised not to.)

The Slow-Twisting Shame Spiral creeps up on you

The slow-moving nature of this shame spiral means not only does it last longer, but also that it creeps up on you.

Je weet niet per se dat je in een Lange Langzaam-Draaiende Schaamte Spiraal zit totdat je er ver in zit. Dat kan de schaamte echt vergroten, omdat het dagelijks leven net dat beetje moeilijker wordt, maar je hebt nog niet door waarom dat zo is. Je denkt ‘waarom kan ik niet gewoon die e-mails beantwoorden die ik zou moeten beantwoorden? Waarom zeg ik steeds nee als mensen me vragen dingen te doen? Wat is er mis met mij??’

Het betekent ook dat, wanneer je je realiseert wat er gebeurt, het heel moeilijk is om je voor te stellen dat er ooit een einde aan komt.

Wanneer je je vreselijk voelt zonder goede reden, geef je vaak jezelf de schuld

Wanneer er geen voor de hand liggend iets de schuld geeft van hoe je je voelt, geef je jezelf de schuld. Ik ben zo’n fragiel bloempje. Ik kan het leven van alledag niet aan zoals iedereen dat kan.’

Dat is een eenzame plek om te zijn.

Er valt iets voor te zeggen dat het zonder goede reden heel moeilijk hebben met het leven, een eigen soort trauma is.

We leven in een cultuur die wil weten waarom je je voelt zoals je je voelt. We leven in een cultuur die betekenis en schuld wil toekennen om je pijn te kunnen oplossen.

Wanneer er geen duidelijke oorzaak is, houden we het gevoel over dat onze pijn er niet toe doet. Zelfs in ons eigen hoofd negeren we de grootsheid van onze gevoelens. We verwijten onszelf dat we er niet beter mee omgaan. En dat doet pijn.

Wat gebeurt er als je stopt met je af te vragen waarom?

Mark Epstein, auteur van het magnifiek getitelde boek The Trauma of Everyday Life stelt voor dat we ophouden met uitzoeken waarom we ons vreselijk voelen, en dat we een andere aanpak proberen. Hij zegt het zo:

“Het is niet zo belangrijk om de oorzaak van onze getraumatiseerde gevoelens te vinden als wel om te leren hoe we ons ermee moeten verhouden. Omdat het dagelijks leven zo uitdagend is, is er een grote behoefte om te doen alsof. Onze meest intieme gevoelens worden naar de zijkant geschoven.

Oof.

Maar ook, wow?

Waarom is het zo troostend om iemand te lezen die beschrijft dat we in essentie allemaal de lul zijn?

Ik denk dat het komt omdat Epsteins woorden een gezonde dosis bevatten van wat ik maar ‘realistische hoop’ zal noemen. Het is niet ‘Kop op, het komt wel goed’. Het is iets veel realistischer, maar daarom bruikbaarder. Je bent nu niet in orde, en dat mijn vriend is een zeer menselijke ervaring.’

Dus misschien ben ik een fragiele bloem, maar wat als dat nu juist de bedoeling is? Worden bloemen niet verondersteld breekbaar te zijn?

De traag kronkelende Schaamte Spiraal is moeilijk uit te leggen. Dus leg het niet uit.

Dus als je vastzit in zo’n langzaam draaiende spiraal, hoe leg je dat dan uit aan je vrienden en familie?

Wat ik het handigst heb gevonden is het helemaal niet uit te leggen, maar er gewoon op te wijzen.

Omdat het geen duidelijke oorzaak heeft, wil ik eigenlijk niet dat de mensen om me heen in de ‘fix it’-modus gaan. Ik wil alleen dat ze weten wat er aan de hand is, zodat ze het niet persoonlijk opvatten als ik hun berichten niet meer beantwoord.

Mijn beste strategie hiervoor bestaat uit twee delen. 1. Het kiezen van de juiste mensen om het mee te delen, en dan 2. Het creëren van een gedeelde taal met hen om de situatie te beschrijven met zo weinig mogelijk poespas. Die gedeelde taal kan zijn wat je maar wilt. Zoals, bijvoorbeeld, gekwelde metaforen over emotionele weerpatronen. (Ahem.)

For what it’s worth, here are the emoji me and my girlfriend use to signal oncoming shame spirals.

‘I’m having a Short Sharp Shame Spiral’: