Dochter van Zeus
De Griekse legende vertelt dat Athena niet op de gebruikelijke manier geboren werd, maar als volwassene, volledig gevormd uit het hoofd van Zeus tevoorschijn kwam. Zeus was bij Metis geweest en was gewaarschuwd dat elk kind geboren uit Metis (aka wijsheid) machtiger zou worden dan Zeus zelf. Zeus besloot dit te omzeilen en koos ervoor Metis op te slokken voordat zij een kind kon baren. Later begon Zeus last te krijgen van vreselijke hoofdpijnen. De pijn werd zo ondraaglijk dat Zeus Hephaestus, de Griekse god van het vuur en de metaalbewerking, vroeg zijn hoofd open te snijden voor een onderzoek. Toen hij dit deed, kwam Athena uit Zeus’ hoofd, een volgroeide krijger, klaar voor de strijd.
Godin van de Oorlog
Gewapend met kracht, wijsheid en strategie, stond Athena bekend om haar uitmuntendheid op het gebied van oorlogsvoering. Athena’s werk op en buiten het slagveld hielp haar beroemd te worden in het land.
In de Trojaanse oorlog, die plaatsvond tussen 1260-1250 v.Chr., werd er gevochten om handelsroutes die Griekenland en de Trojanen verdeelden. Dankzij Athena’s schoonheid, sluwheid en strategie was zij in staat Odysseus en anderen te inspireren een geheime methode te gebruiken om toegang tot de stad te krijgen. Athena raadde de soldaten aan zich te verbergen en met een groot houten paard als afleiding mee te rijden. Toen de stad diep in slaap was, opende het paard van Troje zich en de soldaten overrompelden de stad.
Stadsgodin van Athene
Haar wijsheid gebruiken om naamgever te worden van de grootste stad van Griekenland was ook een van Athena’s persoonlijkheidstrekken. Volgens de legende was de stichter en eerste koning van Athene, Cecrops, op zoek naar een beschermgod of godin voor de stad. Poseidon was geïnteresseerd in de eer, evenals Athena. De concurrentie werd hevig, en Poseidon en Athena kwamen bijna tot een gevecht. In plaats daarvan kondigde de koning een wedstrijd aan waarbij de twee om de stad konden strijden. De wedstrijd was om te bepalen wie het meest heilzame geschenk naar de stad kon brengen. Poseidon bracht water voort met een stoot van zijn drietand, maar het water was zout, waardoor het slechts beperkt gebruikt kon worden door de inwoners van de stad. Athena begroef ondertussen een zaadje in de grond. Het zaad was voor een olijfboom, die uiteindelijk veel meer nut opleverde dan het zoute water. Zo werd haar naam, Athena (later Athene), gegeven als de naam van de stad.
Godin van de Raad
Athena gebruikte ook haar wijsheid door Perseus te helpen bij de dood van Medusa en door samen te werken met Hercules om zijn moeizame inspanningen te voltooien.