Wat zijn de verschillende soorten griepvirussen?

• Griepfeiten

Wat zijn de verschillende soorten griepvirussen?

Sommige mensen denken misschien dat griep gewoon een standaard virus is dat elk jaar de kop opsteekt. Maar er zijn eigenlijk vier verschillende soorten griepvirussen, waaronder A, B, C en D.

Influenza A: Influenza A-virussen komen voor bij veel verschillende dieren, waaronder vogels en zoogdieren, maar ook bij mensen. Deze virussen worden gekenmerkt door oppervlakte-eiwitten, waaronder hemagglutinine (“H”) en neuraminidase (“N”). Deze virussen worden verder onderverdeeld in subtypes op basis van hun aantal. Er zijn 18 verschillende H-subtypes en 11 verschillende N-subtypes, en in de natuur zijn 131 subtypecombinaties gedetecteerd. Voorbeelden van griepvirussen in deze categorie zijn H1N1 en H3N2.

Influenza B: deze virussen treffen alleen mensen en worden gekarakteriseerd aan de hand van de plaats waar het virus oorspronkelijk werd geïsoleerd. De twee hoofdcategorieën (stammen) van influenza B zijn B/Yamagata en B/Victoria.

Influenza C: dit type griep kan mensen treffen, maar veroorzaakt meestal slechts een milde ziekte. Influenza C-infecties worden niet geacht griepepidemieën bij mensen te veroorzaken, die worden gedefinieerd als wijdverbreide griepziekte in een plaatselijk gebied.

Influenza D: dit type griep treft vooral vee en komt niet bij mensen voor.

Hoe kunnen griepvirussen veranderen?

Griepvirussen veranderen voortdurend. Daarom wordt de samenstelling van griepvaccins elk jaar aangepast aan de in omloop zijnde stammen. Griepvirussen kunnen licht veranderen (bekend als “antigene drift”) of snel (bekend als “antigene shift”). Antigene drift verwijst naar kleine veranderingen in de genetische opmaak van griepvirussen die kunnen leiden tot veranderingen in de oppervlakte-eiwitten (hemagglutinine en neuraminidase). Antigene verschuiving verwijst naar een abrupte, grote verandering in een influenza A-virus, die resulteert in nieuwe oppervlakte-eiwitten die mensen kunnen infecteren.

Griepvirussen veranderen voortdurend, en daarom verandert de samenstelling van griepvaccins elk jaar om ze aan te passen aan de circulerende stammen.

Wat is het verschil tussen “seizoensgriep” en “pandemische griep”?

Influenza A- en B-virussen treffen mensen en veroorzaken wat gewoonlijk “seizoensgriep” wordt genoemd, die elk jaar voorkomt. Influenza A heeft ook een pandemisch potentieel, wat betekent dat nieuwe (nieuwe) influenza A-virussen kunnen opduiken en een pandemie kunnen veroorzaken, gedefinieerd als een wereldwijde uitbraak. Er kan pas sprake zijn van een pandemie als het nieuwe virus in staat is mensen gemakkelijk te besmetten en zich efficiënt van mens tot mens te verspreiden. In de afgelopen 100 jaar zijn er vier grieppandemieën geweest.

Hoe worden de griepstammen voor de jaarlijkse griepvaccins geselecteerd?

Er zijn meer dan 100 centra in de wereld die het hele jaar door wereldwijd toezicht houden op circulerende griepstammen. Deze laboratoria sturen representatieve griepvirusmonsters naar vijf samenwerkende centra van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Japan en China. Op basis van deze informatie beveelt de WHO vervolgens aan om twee keer per jaar een griepvaccin samen te stellen: een keer in februari voor het komende seizoen op het noordelijk halfrond en een tweede keer in september voor het komende seizoen op het zuidelijk halfrond. Op basis van de aanbevelingen van de WHO beslist elk land vervolgens zelf welke griepstammen in het jaarlijkse vaccin worden opgenomen. In de VS wordt deze beslissing genomen door de Food and Drug Administration (FDA). Jaarlijkse griepvaccins zijn ontworpen om bescherming te bieden tegen drie of vier verschillende griepstammen, waaronder de typen influenza A en B.

Sources:

https://www.cdc.gov/flu/about/viruses/types.htm

https://www.cdc.gov/flu/prevent/vaccine-selection.htm