Dit portret werd besteld als geschenk voor Filips V van Spanje. Het was echter zo’n succes aan het hof dat het nooit naar Spanje is gestuurd. Elk detail van het werk is erop gericht een beeld te geven van de absolute macht: de adel van het antieke decor, het karmozijnrode gordijn, en de plechtigheid van de Zonnekoning in zijn kroningsgewaad, geborduurd met de koninklijke fleur de lys.
Louis XIV
Louis XIV (1638-1715), zoon van Lodewijk XIII en Anne van Oostenrijk, was een van de belangrijkste monarchen van Frankrijk. Hij regeerde van 1643 tot 1715 en stond bekend als de Zonnekoning. Zijn jeugd werd gekenmerkt door de politieke problemen van de Fronde, dus tijdens zijn regeerperiode streefde hij ernaar de eenheid van het koninkrijk tot elke prijs te bewaren en verpletterde hij elke poging van de aristocratie om extra macht te verkrijgen. In 1660 trouwde hij met Maria Theresia van Oostenrijk. In 1661, na de dood van kardinaal Mazarin, was Lodewijk XIV eindelijk vrij van zijn invloed en had hij de absolute macht, maar hij was slim genoeg om zich te omringen met toegewijde en getalenteerde ministers, zoals Colbert, Louvois en Vauban. De koninklijke schatkist, het leger, de industrie en de administratie werden hervormd en de handel bloeide op. Lodewijk XIV moedigde ook de kunst enorm aan. Het kasteel van Versailles is de mooiste verwezenlijking van zijn bewind.
De kroningsgewaden van de koning
Op het moment van het portret was Lodewijk XIV 63 jaar oud. Hij draagt zijn kroningsgewaad, het koninklijke zwaard aan zijn zijde en de koninklijke scepter in zijn hand. De kroon staat op een kruk naast hem. De beschildering van de gewaden is bijzonder gedetailleerd en verfijnd, zij het ietwat overdreven, en herinnert de toeschouwer aan de grootheid van de koning. Andere kunstenaars uit Rigaud’s atelier moeten aan sommige delen van het schilderij hebben gewerkt, maar het gezicht van de koning – geschilderd op papier dat op het voltooide doek was bevestigd – was het werk van Rigaud zelf, die een levensecht en toch nobel portret heeft gemaakt.
Een opdracht voor de koning van Spanje
Louis XIV gaf de opdracht voor het portret als geschenk voor zijn kleinzoon Filips V van Spanje. Het schilderij werd tentoongesteld op de Salon van 1704 en kwam daarna terecht in de verzameling van Lodewijk XIV. Het bleef in de koninklijke collecties tot na de Revolutie, toen het in 1793 werd overgedragen aan het Muséum Central des Arts de la République, later bekend als het Musée du Louvre.