“Most Americans don’t pronounce the first “d” in Wednesday. But there it is, sitting pretty. So what gives?
Well, that’s a question for the ages. De Middeleeuwen, om precies te zijn.
Advertentie
De Middeleeuwen, ook wel de Middeleeuwen genoemd, is een periode in de Europese geschiedenis die zich uitstrekt van de vijfde tot de vijftiende eeuw na Christus. Het is ook een tijd die grote invloed heeft gehad op de dialecten die uiteindelijk onze moderne Engelse taal zouden vormen.
Het Amerikaans Engels is geworteld in oude Europese talen. Al in de vijfde eeuw werden verschillende verwante Germaanse dialecten geïntroduceerd in de Angelsaksische gebieden in wat nu Schotland is. Door de interactie tussen de mensen smolten de talen samen en ontstond een dialect dat bekend staat als het Oud-Engels. Deze “geleende” taal, die uit vele wortels voortkwam, bleef in de loop der eeuwen veranderen. Later werd het beïnvloed door de Romaanse talen, die voortkwamen uit het Latijn, en door een versie van het Frans dat werd gesproken door Vikingrovers die gebieden van Engeland veroverden. In de 11e eeuw werd deze nieuwe variant van het Engels bekend als het Midden-Engels.
Ook nu nog blijft de taal veranderen en zich aanpassen door de invloeden van allerlei culturen en ontwikkelingen. Het Merriam-Webster Collegiate woordenboek, bijvoorbeeld, heeft onlangs zijn inhoudsopgave met meer dan 1000 woorden verhoogd, door exemplaren toe te voegen als binge-watch, photobomb en truther.
Het woord “Wednesday” is in de loop der tijd ook aangepast. De oorsprong ligt in de Oud-Engelse Germaanse talen, waar het voortkwam uit het woord “Wōdnesdæg.” In het Oudengels en Middel-Engels bleef het een eerbetoon aan de Angelsaksische god Wōden en de Germaanse god Wodan. (U bent wellicht beter bekend met de Noorse equivalent Odin, die onlangs een prominente rol speelde in de verfilmingen van Marvel’s “Thor” strips.)
Wodan was een machtige god, iemand die het menselijk ras schiep. Hij vertegenwoordigde ook de poëzie en de kunsten, maar was de aanstichter van veldslagen en oorlogen. Hij kan in sommige opzichten worden vergeleken met de oude Romeinse godheid Mercurius, die een boodschapper van de goden was. Wodan en Mercurius, hoewel heel verschillend, waren beide verbonden met de dag van de week die wij kennen als woensdag.
Toen Wōdnesdæg van het Oudengels overging in het Middelnederlands, veranderde ook de spelling. Het werd “Wednesdei” en de “d” bleef, zelfs toen het woord veranderde in “Wednesday.”
Wednesday is slechts één voorbeeld van woorden – zoals February en ptarmigan – waar letters voorkomen in de spelling van een woord, maar niet in de uitspraak. Het merkwaardige geval van de stille “d” in Amerika geldt niet voor delen van Engeland, Schotland en India, waar veel mensen de letter wel uitspreken. (Hoewel sommigen dat niet doen. Taal is lastig!)
Hoewel er geen moment is waarop de woensdagse “d” in het gesproken Amerikaans-Engels kan verdwijnen, en geen reden waarom – hoewel een oceaangrens de taalevolutie lijkt te hebben aangewakkerd – is de erosie van een uitgesproken letter in de loop der tijd niet zo ongewoon. Fonologisch gesproken, als dat gebeurt met een letter aan de binnenkant van een woord, heet dat syncope. U kent syncope misschien als een poëtische truc – “over” een rivier gaan in plaats van “over”. En misschien merk je het niet eens in sommige gewone woorden die vreemd zouden klinken als elke letter uitgesproken zou zijn. Chocolade heeft een centrale “o” die niet volledig wordt uitgesproken, en Kerstmis klinkt meer als een viering van iemand die Chris heet, hoewel het een figuur viert die bekend staat als de Christus.
Wil je meer te weten komen over hoe taal verandert? Bekijk dan deze What the Stuff-video:
Advertentie