Faramir

Ten artykuł dotyczy syna Denethora. For other namesakes, see Faramir (disambiguation).

„Here was one with an air of high nobility such as Aragorn at times revealed, less high perhaps, yet also less incalculable and remote: one of the Kings of Men born into a later time, but touched with the wisdom and sadness of the Eldar. Wiedział teraz, dlaczego Beregond wypowiadał jego imię z miłością. Był kapitanem, za którym ludzie podążali, za którym on sam podążał, nawet w cieniu czarnych skrzydeł.” -pierwsze wrażenie Peregrina Took’a na Faramirze

Faramir był drugim synem Denethora II i młodszym bratem Boromira. Był kapitanem Strażników Ithilien i kapitanem Białej Wieży po śmierci brata.

Po Wojnie o Pierścień Faramir został pierwszym księciem Ithilien i ożenił się z Éowyn z Rohanu.

Biografia

Wczesne życie

Faramir urodził się w roku TA 2983 jako syn Denethora II i Finduilas, córki Adrahila z Dol Amroth. W następnym roku zmarł jego dziadek Ecthelion II, a jego ojciec, Denethor, został jego następcą jako Rządzący Steward Gondoru.

Kiedy Faramir miał pięć lat, Finduilas zmarła. Jej śmierć spowodowała, że Denethor odciął się od rodziny. Relacje między Faramirem a Boromirem, starszym o pięć lat z braci, stały się znacznie bliższe i bardziej miłosne. Mimo oczywistego sposobu, w jaki Denethor faworyzował Boromira nad Faramirem, nie było między nimi zazdrości ani rywalizacji. Boromir chronił go i pomagał mu, a Faramir podziwiał swojego starszego brata. Chociaż rodzeństwo było bardzo podobne z wyglądu, z ciemnymi włosami i szarymi oczami, nie było tak w osobowości. Boromir był określany jako ten bardziej odważny, jak również bardziej nieustraszony i silny wojownik. Śmiałość Faramira niesłusznie oceniano jako mniejszą ze względu na jego łagodną naturę i zamiłowanie do wiedzy i muzyki.

To właśnie te zainteresowania ukształtowały przyjaźń między Faramirem a Gandalfem Szarym. Najmłodszy syn Denethora nauczył się od Gandalfa mądrości i mentorstwa, czego tylko mógł. Denethor nie pochwalał Faramira jako „ucznia czarnoksiężnika”, gdyż ani nie ufał, ani nie lubił Istara.

Przywództwo Faramira, jego zręczność w broni i szybki, lecz twardy osąd okazały się przydatne na polu bitwy. Podczas Wojny o Pierścień był kapitanem Strażników z Ithilien, którzy często potykali się z sojusznikami Saurona w tej prowincji. Faramir dzielnie bronił Gondoru przed wrogiem, ale nie lubił walczyć dla samej wojny.

Wojna o Pierścień

Obrona Osgiliath

W czerwcu 3018 r, Siły Saurona zaatakowały Osgiliath pod dowództwem Wiedźmy-Królowej, której obecność spowodowała wycofanie się żołnierzy przez Anduinę. Po zniszczeniu ostatniego mostu, na którym pozostały kompanie Boromira i Faramira, dwaj bracia wraz z dwoma innymi dopłynęli do brzegu i zdołali utrzymać cały zachodni brzeg Anduiny.

Ogromny sen

W noc przed szturmem Faramir miał proroczy sen, w którym głos wypowiedział następującą zagadkę:

– Sen Faramira

Przyszło to do Faramira jeszcze dwa razy i raz do jego brata, a bracia opowiedzieli swój sen Denethorowi, który powiedział im tylko, że Imladris to elficka nazwa Rivendell, domu Elronda. Choć Faramir chciał wyruszyć w podróż dla dobra Gondoru i został wybrany przez Radę Starszych Gondoru, Boromir, za namową ojca, wystąpił i zażądał prawa do wyprawy, uznając ją za niebezpieczną i wątpliwą. Gondorczyk podróżował prawie cztery miesiące do Rivendell, tracąc przy tym konia w pobliżu Tharbadu, i dotarł na miejsce tuż przed Radą Elronda.

Dnia 29. lutego, 3019 roku o północy Faramir, który pełnił wartę na zachodnim brzegu w Osgiliath, podpłynął do łodzi płynącej rzeką Anduin. Ku jego smutkowi, znajdowało się w niej martwe ciało jego brata, które było przeszyte wieloma ranami. Leżał w niej jego miecz, złamany, ale nie było śladu Wielkiego Rogu, który on i jego ojciec słyszeli, jak dmuchano w niego daleko na Północy trzy dni wcześniej.

Odkrycie Jedynego Pierścienia

„Lecz nie lękajcie się więcej! Nie wziąłbym tej rzeczy, nawet gdyby leżała przy drodze. Nie gdyby Minas Tirith popadało w ruinę i tylko ja mógłbym ją uratować, więc używając broni Mrocznego Pana dla jej dobra i mojej chwały. Nie, nie pragnę takich triumfów, Frodo synu Drogo.” -Faramir do Frodo po odgadnięciu, co niesie hobbitPodczas bitwy z Południowcami Faramir, który przejął po bracie stanowisko kapitana Białej Wieży, napotkał hobbitów Frodo Bagginsa i Samwise’a Gamgee, rozpoznając w nich Halflingów, o których mówił jego sen. Po potyczce Faramir wypytał Froda o jego zagadkę i zmorę Isildura, ale zorientowawszy się, o czym mówi, szybko przeszedł do tematu śmierci Boromira i szukał odpowiedzi na temat jej okoliczności. Następnie postanowił zabrać parę do Henneth Annûn. drodze Faramir kontynuował poufne wypytywanie Froda i na podstawie odpowiedzi Froda oraz własnej intuicji ustalił, że Frodo ma przy sobie jakąś wielką, złą broń Mrocznego Władcy Nieprzyjaciela. Ale zamiast wziąć ją dla siebie lub Gondoru, zapewnił Froda, że nigdy nie użyje takiej broni.

Faramir zjadł z Frodem i Samem, i wysłuchał opowieści Froda o ich podróży do tego momentu, a z kolei powiedział hobbitom o upadku Gondoru. Podczas ich rozmowy Sam przypadkowo wyjawił Boromirowi, że pragnie Pierścienia Nieprzyjaciela, Zmory Isildura. Pomimo obaw hobbitów, Faramir pozostał wierny swej przysiędze, gdyż był na tyle mądry, by zdać sobie sprawę, że taka broń nie może być użyta dla dobra. Zdawał sobie sprawę z niebezpieczeństwa, na jakie narażony był jego brat.

Tej samej nocy Gollum został zauważony, jak łowił ryby w Zakazanym Basenie obok Henneth Annûn – czyn karany śmiercią. Faramir wysłuchał jednak próśb Froda, by oszczędzić Gollumowi życie, i po przesłuchaniu stworzenia zdecydował, że Frodo i Sam będą wolni w Krainach Gondoru, a Gollum pod opieką Froda. Dając im prowiant, wysłał ich w drogę, by kontynuowali poszukiwania. Przy rozstaniu Faramir ostrzegł Froda o zdradzieckiej naturze Golluma i o tym, że droga, którą zaproponował Gollum (Cirith Ungol) ma złą reputację.

Oblężenie Gondoru

Faramir i jego kompania wycofali się na Cair Andros, wyspę na rzece Anduinie, która strzegła północnego podejścia do Minas Tirith. Zauważywszy, że niebo spowija kompletna ciemność, Faramir wysłał swoją kompanię na południe, by wzmocniła garnizon w Osgiliath, podczas gdy on i trzej inni jego ludzie udali się bezpośrednio do Minas Tirith. Po drodze ścigały ich Nazgûle, dosiadające upadłych bestii. Mężczyźni, z wyjątkiem Faramira, zostali pozbawieni koni i to kapitan, mistrz zarówno zwierząt, jak i ludzi, wciąż był na koniu i ruszył z powrotem, by pomóc poległym. Gdyby Gandalf nie interweniował, z pewnością by zginęli.

Przybywając do Minas Tirith, Faramir zdał Denethorowi i Gandalfowi relację ze spotkania z Frodo i Samem. Denethor rozgniewał się, że Faramir nie przyniósł pierścienia do Gondoru, życząc sobie, by miejsca jego i jego brata zostały odwrócone, gdyż Denethor wierzył, że Boromir przyniesie mu broń Nieprzyjaciela.

Denethor wysłał swego pozostałego syna, by utrzymał zachodnie Osgiliath przeciwko zastępom Nieprzyjaciela, które znacznie przewyższały liczebnie ich własne. Choć Faramir nie zgadzał się ze strategią ojca, zgodził się wyruszyć.

Faramir: „Więc żegnaj! Lecz jeśli miałbym wrócić, myśl o mnie lepiej!”. Denethor: „To zależy od sposobu twego powrotu.” -Wymiana słów Faramira i Denethora

Król Czarownic obezwładnił ludzi z Gondoru i zdobył Osgiliath. Faramir wycofał się do fortów Causeway, w których wielu ludzi zostało rannych lub zabitych. Faramir postanowił pozostać z tylną strażą, aby upewnić się, że odwrót przez Pola Pelennoru nie przerodzi się w katastrofę. Podczas odwrotu Faramir został ciężko ranny przez trującą strzałę. Na szczęście Gandalf i wuj Faramira, książę Imrahil z Dol Amroth, poprowadzili kawalerię, która skutecznie osłaniała odwrót. Imrahil odwiózł Faramira do Denethora, mówiąc mu, że jego syn dokonał wielkich czynów.

Żałując, że bez wdzięczności wysłał syna w niepotrzebne niebezpieczeństwo bez jego błogosławieństwa, Denethor, po zajrzeniu do Palantiru, uwierzył, że Pierścień został zdobyty i koniec jest bliski. Rozkazał więc swoim sługom zbudować stos pogrzebowy dla siebie i syna, o którym sądził, że został otruty strzałką Wiedźmy-Króla. Pomimo protestów hobbita, Pippina Tooka (pełniącego funkcję stewarda w ramach zapłaty za śmierć Boromira), że Faramir wciąż żyje, Denethor kontynuował swoje plany i zwolnił hobbita ze służby.

Zrozpaczony Pippin poszedł zaalarmować Gandalfa i Beregonda, jednego ze Strażników Wieży. Beregond, który kochał swego kapitana na tyle, by porzucić swój posterunek i ryzykować życie, chroniąc go, powstrzymał służących przed rozpaleniem stosu. Pippin wrócił z Gandalfem, który interweniował, zabierając Faramira ze stosu, gdy Faramir we śnie jęczał do ojca. Denethor wyciągnął nóż, próbując odbić Faramira, ale Beregond postawił się przed Faramirem. Widząc, że nie może wygrać, Denethor rozpalił stos i położył się na nim, paląc się żywcem.

Odzyskiwanie sił i ostatnie dni Trzeciej Ery

Wtedy Faramir został złożony w Domach Uzdrowienia. Rana, którą odniósł od haradrimskiej strzały, a także zmęczenie i żal z powodu ciągle napiętych stosunków z ojcem oraz Czarny Oddech Nazgula, który z rozkazu Saurona polował na Faramira od czasu, gdy ten opuścił Ithilien, przyczyniły się do jego bliskiej śmierci. Po bitwie przybył Aragorn i ożywił Faramira athelasem. Gdy się obudził, Faramir natychmiast uznał Aragorna za swego prawowitego króla.

Zanim Aragorn wyruszył, by poprowadzić żołnierzy do Czarnej Bramy, rozkazał Strażnikowi Domów Uzdrowienia, by Faramir i Éowyn pozostali w spoczynku przez co najmniej dziesięć dni. Gdy Éowyn zażądała, by strażnik zaprowadził ją do zarządcy miasta, by uwolnił ją, by mogła wyruszyć na bitwę, Faramir, którego serce poruszyła litość i przeszyła jej uroda, powiedział Éowyn, że on także musi posłuchać rady strażnika. Spełnił jej prośbę, by jej pokój spoglądał na wschód, na Mordor, i prosił, by czasem z nim rozmawiała.

Faramir i Éowyn niemal codziennie spacerowali razem po ogrodach, a od Merry’ego Brandybucka dowiedział się o rozpaczy Éowyn, która czuła się osaczona, czekając na słabnącego Théodena, i o odrzuceniu jej miłości przez Aragorna.

W dniu 25 marca, Faramir podarował Éowyn granatowy płaszcz wyszywany srebrnymi gwiazdami, należący niegdyś do jego matki, gdy stanęli pod murem, który spoglądał w stronę Mordoru. Zobaczyli tam groźną ciemność górującą nad nimi i widząc to, Faramir opowiedział jej swój sen o upadku Númenoru i o tym, że ciemność grożąca ogarnięciem Śródziemia przypominała mu wielką falę, która pochłonęła wyspę. W jakiś sposób w sercach Faramira i mieszkańców miasta zagościła nadzieja i radość, a on sam ucałował czoło Éowyn. Później został poinformowany przez orła, że Sauron upadł na dobre, a Aragorn powróci jako król.

Eowyn jednak wciąż czuła się zmęczona i niespełniona. Kilka dni po tym, jak przekazał jej płaszcz, Faramir powiedział jej, że rozumie, iż pragnie, by wyniesiono ją w wielkości i wyrwano z klatki, w której czuła się uwięziona, a gdy Aragorn zamiast miłości obdarzył ją jedynie zrozumieniem i litością, chciała umrzeć mężnie i chwalebnie w bitwie. Powiedział jej, że choć najpierw jej współczuł, teraz ją kocha. Tam żal Éowyn został w pełni uleczony, nie pragnęła już chwały ani wielkości i zrozumiała, że w zamian pokochała Faramira.

Faramir przez krótki czas pełnił funkcję Rządzącego Stewarda Gondoru i zaczął przygotowywać miasto na przybycie króla. W dniu oficjalnej koronacji króla, 1 maja, Faramir oddał swój urząd, który był reprezentowany przez białą laskę Stewarda, klękając przy tym. Aragorn jednak oddał mu laskę, ogłaszając, że tak długo, jak trwać będzie jego linia, Faramir i jego potomkowie będą Stewardami Gondoru. Po tym, jak Faramir zapytał mieszkańców Gondoru, czy akceptują Aragorna jako swego króla (co też uczynili), Faramir wyjął koronę, a Aragorn został koronowany na króla Elessara.

Późniejsze lata

Król Elessar mianował Faramira księciem Ithilien, a Beregonda kapitanem swej gwardii, Białej Kompanii. Jako książę Ithilien, on i książę Dol Amrothu, dwaj najwyżsi rangą szlachcice Gondoru, stali się głównymi dowódcami króla Elessara. Do jego obowiązków należało również pełnienie funkcji strażnika marszowego głównej placówki Gondoru na wschodzie, odbudowa utraconych terytoriów, a także oczyszczanie ich z banitów i orków oraz oczyszczanie Minas Morgul z resztek zła. Faramir pełnił również tradycyjną rolę Stewarda, będąc głównym doradcą króla i rządząc Gondorem podczas jego nieobecności.

Po pogrzebie Theodena, Faramir poślubił Éowyn w Edoras. Po ślubie osiedlili się w Emyn Arnen, gdzie mieli co najmniej jednego syna o imieniu Elboron. Po śmierci Faramira w 82. roku życia Elboron został następcą Faramira jako zarządca Gondoru, książę Ithilien i władca Emyn Arnen. Faramir dożył 120 lat, dzięki dużej ilości czystego dúnedainskiego rodowodu, który posiadał jako członek szlachty Gondoru. Jeden z jego wnuków, Barahir, napisał Opowieść o Aragornie i Arwenie.

Etymologia

Podobnie jak w przypadku innych imion królów Gondoru i ich następców, możliwe jest, że imię Faramir pochodzi z języka Quenya.

Cytaty

„Lecz nie lękajcie się więcej! Nie wziąłbym tej rzeczy, choćby leżała przy autostradzie. Nie gdyby Minas Tirith popadała w ruinę i tylko ja mógłbym ją uratować, więc używając broni Mrocznego Pana dla jej dobra i mojej chwały. Nie, nie pragnę takich triumfów, Frodo synu Drogo.” -Faramir omawia Jedyny Pierścień „Dla siebie samego ujrzałbym znów Białe Drzewo kwitnące na dworach królów, i Srebrną Koronę powracającą, i Minas Tirith w pokoju: Minas Anor znów jak dawniej, pełne światła, wysokie i sprawiedliwe, piękne jak królowa wśród innych królowych: nie panią wielu niewolników, nie, nawet nie miłą panią chętnych niewolników.” -Faramir, do Froda „Jestem Faramir, kapitan Gondoru, ale w tej krainie nie ma podróżników: tylko słudzy Mrocznej Wieży, albo Białych.” -Faramir przemawiający do Froda i Sama po raz pierwszy

Znaczenie postaci

Według Tolkiena Faramir był „skromny, sprawiedliwy i skrupulatnie sprawiedliwy, a także bardzo miłosierny”. Wspomniał kiedyś, że nie wymyślił Faramira, choć bardzo polubił tę postać. Jako żołnierz I wojny światowej Tolkien związał się z Faramirem, który kochał miecze tylko za to, „czego bronią”. Wśród bohaterów Tolkien pisał: „O ile jakakolwiek postać jest 'taka jak ja’, to jest nią Faramir”.

Z tego powodu Tolkien obdarzył Faramira swoim marzeniem o wielkiej fali (które powtarzało się w jego rodzinie). W jednym z listów napisał: „Kiedy bowiem Faramir mówi o swojej prywatnej wizji Wielkiej Fali, mówi w moim imieniu. Ta wizja i marzenie były zawsze ze mną – i zostały odziedziczone (co odkryłem dopiero niedawno) przez jedno z moich dzieci, Michaela”.

Portret w adaptacjach

Filmowa trylogia Petera Jacksona

David Wenham portretuje Faramira w filmowej trylogii Petera Jacksona, pojawiając się w Dwóch Wieżach i Powrocie Króla. Jego postać w filmach różni się znacznie od jego wyglądu w powieściach.

W Dwóch wieżach Faramir pojmuje Froda i Sama w Ithilien i trzyma ich w niewoli. Po schwytaniu i przesłuchaniu Golluma, Faramir odkrywa, jak zginął Boromir i że Frodo nosi Jedyny Pierścień. Chcąc zaimponować swemu ojcu Denethorowi, Faramir planuje zabrać Froda i Jedyny Pierścień do Minas Tirith. To tylko w Osgiliath, gdzie zdaje sobie sprawę z wielkiego zła Pierścienia, że pozwala Frodo, Sam i Gollum iść. Retrospekcja z edycji rozszerzonej rozwija złożone relacje Faramira z ojcem i bratem.

W The Return of the King, Faramir wciąż dowodzi Osgiliath, gdy zostaje ono opanowane przez armie Mordoru. Po tym jak Faramir wycofuje się do Minas Tirith, rozwścieczony Denethor rozkazuje mu poprowadzić samobójczą misję odzyskania Osgiliath; Denethor ujawnia również, że życzyłby sobie, aby Faramir zginął zamiast Boromira. Dręczony przez poczucie winy, Faramir podejmuje się misji, ale jest poważnie ranny.

Po tym jak Faramir zostaje wciągnięty z powrotem do Minas Tirith nieprzytomny, obłąkany Denethor planuje spalić siebie i swojego młodszego syna żywcem. Tylko interwencja Gandalfa i Pippina ratuje Faramirowi życie. Faramir wraca do zdrowia po odniesionych obrażeniach i jest obecny na koronacji Aragorna u boku Éowyn.

W edycji rozszerzonej okazuje się, że zakochuje się w Éowyn w Domu Uzdrowień, gdy oboje wracają do zdrowia po odniesionych obrażeniach.

Krytyka wyglądu filmu

Wielu fanów książki krytykuje zmiany jakie Jackson wprowadził do postaci Faramira, twierdząc, że to poważnie niszczy jego osobowość; niektórzy żartobliwie nazwali tę interpretację „Filmamir” lub „Farfromthebookamir”, wśród innych nazw.

Wyjaśnienie Jacksona jest takie, że potrzebował innej przygody, aby opóźnić Frodo i Sam, ponieważ epizod w Cirith Ungol został przeniesiony do trzeciego filmu, a więc nowy punkt kulminacyjny był potrzebny. Innym często przytaczanym wyjaśnieniem jest to, że uważano, że z powodów dramatycznych konieczne było pokazanie rozwoju postaci, co oznaczało, że Faramir musiał przejść przez jakiś rodzaj walki lub trudnej decyzji. Jackson argumentował również, że Faramir musiał być kuszony przez Pierścień, ponieważ wszyscy inni byli kuszeni, a pozwolenie Faramirowi na bycie odpornym byłoby niekonsekwentne, przynajmniej w oczach publiczności filmowej, i osłabiłoby filmowy portret Pierścienia, który był tym, który uwodził normalnych mężczyzn.

Jednak wielu fanów pozostaje pod wrażeniem i nieprzekonanych wyjaśnieniami Jacksona, i narzekają, że Faramir został zmieniony w kalkową kopię Boromira i komentują, że sam Tolkien, który raz porównał siebie do Faramira, nie spodobałby się sposób w jaki film go scharakteryzował. Jackson odpowiada, że ważna różnica między Boromirem a Faramirem jest zachowana: Boromir był całkowicie niezdolny do oparcia się pokusie Pierścienia. Faramir, zdając sobie sprawę z tego, co jego brat przeszedł, co Frodo i Gollum muszą znosić, a jego własna moralność i osobowość w ryzach, zdaje sobie sprawę z niebezpieczeństwa i dobrowolnie decyduje się pozwolić Frodo i spółce odejść.

Krytyka została również wyrównana na Rangers traktowania Golluma. Fani z goryczą zauważyli, że Faramir, którego łagodne serce łatwo ulegało litości, nigdy nie pozwoliłby swoim ludziom traktować więźnia (nieważne jak złego) w jakikolwiek sposób, ale z życzliwością. W książce, Faramir odnosi się do stworzenia jako Sméagol zamiast Gollum, i powiedział swoim ludziom, aby „traktować go delikatnie … ale uważaj na niego”.

W rozszerzonym wydaniu Władcy Pierścieni: The Two Towers, Jackson włączył nową scenę retrospekcji pokazującą, że Denethor zaniedbywał go i faworyzował Boromira zamiast, tak że Faramir chciał zadowolić ojca przynosząc mu Pierścień. (Związek jest podobnie napięty w książkach, ale tam faworyzowanie ojca nigdy nie wydaje się wpływać na jego decyzje w Ithilien). Ogólnie jednak, nowe sceny z Faramirem z Definitive Edition zbliżyły postać do sympatycznego traktowania z książek (linia, którą dostaje w odniesieniu do poległego Southrona należy do Sama w książkach, ale nie jest sprzeczna z charakterem Faramira).

Co więcej, zamiast licznych kapitanów i dowódców biorących odpowiedzialność za obronę Gondoru, jest to mocno sugerowane w filmach, że kiedy Boromir odchodzi, cała odpowiedzialność spoczywa na Faramirze, by przejąć dowództwo i bronić Gondoru, robi to najlepiej jak potrafi, prowadząc siły Gondoru przez przedłużającą się bitwę, która trwa od północy do popołudnia, pomimo tego, że legiony orków przelewają się przez Anduinę, na szczęście jego zdolność do prowadzenia przedłużającego się odwrotu, który trwał całą noc, dała czas Gandalfowi Białemu na przejęcie dowództwa nad Minas Tirith i poprowadzenie nadchodzącego oblężenia.

David Wenham żartował, że dostał tę rolę, ponieważ on i Sean Bean, który grał Boromira, obaj mieli duże nosy. Drobną zmianą jest to, że w książce Faramir i jego brat są ciemnowłosi i nie mają brody, ale w filmach mają jasne włosy i są lekko brodaci.

Bitwa o Śródziemie II

W grze RTS Władca Pierścieni: The Battle for Middle-earth II, bohaterowi Faramirowi głosu użyczył Paul Mercier.

The Lord of the Rings Online

Faramir’s role in the War of the Ring is relatively minor in the game, as by the time the player reaches Minas Tirith Faramir has already been wounded and lies in a fever. His first prominent appearance is not until King Elessar’s coronation. Afterwards, Aragorn charges the Steward and the Rangers of Ithilien with cleansing the evil of Minas Morgul and the Morgul Vale. Faramir leads the Rangers to establish several camps outside the dead city. Eventually he joins Damrod’s team inside the walls Minas Morgul itself, working to combat the evil on the upper levels of the city.

Voice dubbing actors

Radio

• In the BBC Radio adaptation, Andrew Seear voices the part of Faramir.

Translations

Steward to the King of Gondor
Preceded by Mardil Voronwë	Faramir	Succeeded by Elboron
TA 3019 – FO 82

Ruling Steward of Gondor
Preceded by Denethor II	Faramir	Succeeded by None, title abolished
TA 3019

Prince of Ithilien
Preceded by None	Faramir	Succeeded by Elboron
TA 3019 – FO 82

Lord of Emyn Arnen
Preceded by None, title created	Faramir	Succeeded by Elboron
TA 3019 – FO 82

Lord of the Rings Wiki Featured articles

People: Faramir – Sauron – Wiedźma-król Angmaru – Gollum – Elrond – Frodo Baggins – Samwise Gamgee – Meriadoc Brandybuck – Peregrin Took – Gandalf – Aragorn II Elessar – Legolas – Gimli – Boromir – Galadriela – Elfy – Hobbici
Miejsca: Śródziemie – Gondor – Mordor – Rohan
Inne: Mithril – The Lord of the Rings Strategy Battle Game – The Fellowship of the Ring (powieść) – Dzieła inspirowane twórczością J. R. R. Tolkiena – The Lord of the Rings – Władca Pierścieni (film z 1978 roku) – Ainulindalë – Tolkien vs. Jackson · Tengwar · Quenya

v • d • eStewards to the King of Gondor

Húrin • Pelendur • Vorondil • Mardil • Faramir • Elboron

External link

• Faramir at The Thain’s Book