W latach 1665-1666 Newton przeprowadził szereg eksperymentów dotyczących składu światła. Odkrył, że światło białe składa się z barw, które można uznać za podstawowe. Wykazał, że gdy światło zostanie przepuszczone przez pryzmat, kolory się rozdzielą. Najsłynniejszy eksperyment Newtona, experimentum crucis, zademonstrował jego teorię składu światła. W skrócie, w ciemnym pomieszczeniu Newton pozwolił wąskiej wiązce światła słonecznego przejść z małego otworu na desce. Następnie, przez mały otwór w desce, Newton wybrał dany kolor, który miał przejść przez kolejny otwór do drugiego pryzmatu, przez który został załamany na drugiej desce. To, co na początku było zwykłym białym światłem, zostało w ten sposób rozproszone przez dwa pryzmaty. Oznacza to, że wybrany kolor wychodzący z pierwszego pryzmatu nie mógł być dalej rozdzielony przez drugi pryzmat. Wiązka pozostała w tym samym kolorze, a jej kąt załamania był stały przez cały czas. Newton doszedł do wniosku, że kolory widma nie mogą być same w sobie indywidualnie modyfikowane. Celem Newtona było, aby nie wyjaśniać własności światła za pomocą hipotez, ale udowodnić je za pomocą rozumu i eksperymentów.