Choroba z Lyme jest zaburzeniem wieloukładowym, które może obejmować objawy dermatologiczne, mięśniowo-szkieletowe, układu nerwowego lub serca (1). Czynnikiem sprawczym jest spirochet o nazwie Borrelia burgdorferi. Ostatnie badania wykazały, że istnieje wystarczająca heterogenność genomiczna i fenotypowa wśród szczepów powszechnie znanych jako B burgdorferi, aby uzasadnić ich podział na trzy genogatunki: B burgdorferi, B garinii i trzeci, obecnie nienazwany, genospecies (2).
Choroba z Lyme została opisana w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Australii. Opisano ponad 30 000 przypadków z 46 amerykańskich stanów, chociaż większość z nich pochodziła tylko z ośmiu stanów (3). B. burgdorferi nie została wykazana w wielu stanach, które zgłosiły boreliozę.
Borelioza jest mniej powszechna w Kanadzie. W latach 1984-1990 zgłoszono tylko 140 przypadków, a wiele z nich prawdopodobnie nie spełniłoby wymogów aktualnej kanadyjskiej definicji przypadku choroby z Lyme (4). Badania terenowe wykazały endemiczną obecność B. burgdorferi w Long Point w południowym Ontario (5), a B. burgdorferi została wyizolowana z kleszcza Ixodes dammini zebranego na Wyspie Księcia Edwarda w 1991 roku (6). Blisko spokrewniony spirochet, B hermsii, czynnik etiologiczny kleszczowej gorączki powracającej, został znaleziony we krwi pacjentów w Kolumbii Brytyjskiej (7,8). Ostatnio inny spirochet (obecnie niezidentyfikowany) został zaobserwowany u kleszczy w Kolumbii Brytyjskiej (kontakt osobisty).
Laboratoryjne Centrum Kontroli Chorób (LCDC) było współsponsorem konferencji konsensusu w sprawie choroby z Lyme, na której opracowano zalecenia dotyczące epizootiologii, epidemiologii, praktyki klinicznej i badań laboratoryjnych w zakresie choroby z Lyme (4). Bureau of Communicable Disease Epidemiology, LCDC, przechowuje dane dotyczące przypadków boreliozy u ludzi w Kanadzie, a Sekcja Chorób Odzwierzęcych, National Laboratory for Special Pathogens Biura Mikrobiologii, LCDC, zapewnia wsparcie laboratoryjne. Wsparcie laboratoryjne obejmuje wspólne badania w celu określenia rozmieszczenia B. burgdorferi w Kanadzie, identyfikację zgłoszonych kleszczy, rozpoczęcie wspólnego przedsięwzięcia w celu opracowania podręcznika dotyczącego identyfikacji i rozmieszczenia kleszczy w Kanadzie, badanie biegłości prowincjonalnych laboratoriów zdrowia publicznego, zapewnienie badań referencyjnych i ocenę produktów komercyjnych.
W latach 1990-92 przeprowadzono trzy badania biegłości z udziałem ośmiu prowincjonalnych laboratoriów zdrowia publicznego. Zgłoszone testy serologiczne obejmowały test immunosorbcji enzymatycznej (elisa) przeprowadzony przez wszystkie laboratoria, jak również testy przeciwciał immunofluorescencyjnych (IFA) i Western Blot (WB) podjęte przez niektóre laboratoria. Wyniki potwierdziły, że elisa jest bardziej wiarygodnym testem przesiewowym niż test IFA, chociaż uzyskano fałszywie dodatnie i ujemne wyniki serologiczne. Ogólnie, czułość testu elisa wahała się od 42,9 do 100%, przy czym większość czułości wynosiła ponad 90%, a swoistość wahała się od 75 do 100%. Nieliczne laboratoria podające wyniki WB miały czułość od 50 do 100% i swoistość od 60 do 100%.
Zaleca się, aby WB był stosowany przez kanadyjskie laboratoria w celu potwierdzenia obecności specyficznych przeciwciał w surowicach uznanych za pozytywne przez test elisa (4). Wyniki WB jako testu potwierdzającego były do tej pory rozczarowujące. Pomiędzy sierpniem 1990 a grudniem 1992 roku, jedna lub więcej surowic pozytywnych w teście elisa od 40 pacjentów zostało przebadanych w LCDC przy użyciu komercyjnego testu WB z następującymi wynikami: dziewięć (22.5%) negatywnych, dziewięć (22.5%) pozytywnych i 22 (55.0%) nieokreślonych. Tak więc, WB był w stanie zapewnić wyraźne rozstrzygnięcie reaktywności tylko u 45% tych pacjentów.
Nie ma standardowych kryteriów interpretacji testu WB w kierunku choroby z Lyme. Niektóre laboratoria poszukują po prostu czterech lub więcej oznaczonych pasm, podczas gdy inne wymagają specyficznego wzoru reaktywnych pasm, np. reakcji z pasmem białka flagellarnego 41 kDa i przynajmniej jednym pasmem odpowiadającym białkom o niskiej masie cząsteczkowej 18, 21.5 lub 23 kDa (9). Podczas infekcji występuje początkowa reakcja z białkiem 41 kDa, po której przez kilka miesięcy następuje zmienna, stopniowana reakcja z aż 10 lub więcej białkami. Ta opóźniona ekspresja może być związana z degradacją integralności strukturalnej bakterii, co skutkuje prezentacją wcześniej chronionych składników immunogennych lub może być spowodowana zwiększoną aktywnością komórek supresorowych, która jak wykazano we wczesnych chorobach może ograniczać początkową odpowiedź przeciwciał na pełne spektrum antygenów bakteryjnych (10).
Pomimo tych nieodłącznych problemów w teście WB choroby z Lyme, test ten może nadal odgrywać użyteczną rolę. Rose i wsp. (11) zbadali surowice pacjentów i wykazali, że dodatnie wyniki zarówno testu WB jak i elisa stanowiły silne wsparcie diagnostyczne dla choroby z Lyme, podczas gdy dodatni wynik testu elisa przy ujemnym WB był generalnie związany z brakiem klinicznych cech choroby z Lyme. Ostatnio Banerjee i wsp. (12) wykorzystali WB jako narzędzie do wykazania, że miana IFA w stosunku do B burgdorferi i B hermsii u pacjentów z Kolumbii Brytyjskiej były prawdopodobnie spowodowane reakcjami nieswoistymi i do stwierdzenia, że jest mało prawdopodobne, aby borelioza była czynnikiem sprawczym jakichkolwiek przewlekłych artropatii obserwowanych w Kolumbii Brytyjskiej.
Dostępnych jest kilka komercyjnych zestawów do oznaczania WB, a Sekcja Chorób Odzwierzęcych planuje w nadchodzącym roku podjąć się oceny tych produktów w celu określenia ich względnych zalet. Ważne jest, aby nie tracić z oczu faktu, że rozpoznanie choroby z Lyme wymaga odpowiedniej prezentacji klinicznej, a badania laboratoryjne służą głównie jako wsparcie. Niemniej jednak, ostatnia izolacja B. burgdorferi z pozornie nieendemicznej prowincji Wyspa Księcia Edwarda (6) ilustruje znaczenie posiadania odpowiednich testów dla rozpoznania sporadycznych przypadków, które mogą wystąpić w Kanadzie.