Sacha, zwana też Jakucja lub Jakut-Sacha, Jakucja pisana też jako Jakucja, republika w dalekiej północno-wschodniej Rosji, w północno-wschodniej Syberii. Republika zajmuje dorzecza wielkich rzek uchodzących do Oceanu Arktycznego – Leny, Jany, Indygirki i Kołymy – i obejmuje Wyspy Nowosyberyjskie między morzami Laptev i Wschodniosyberyjskim. Sacha została utworzona jako autonomiczna republika Związku Radzieckiego w 1922 roku; obecnie jest największą republiką w Rosji.
Stapanov Alexander
Górski obszar przeplatany szerokimi płaskowyżami i łamany przez rzeki i przybrzeżne niziny, Sacha rozciąga się od Płaskowyżu Środkowosyberyjskiego na zachodzie do Niziny Kołymy na wschodzie i od wybrzeża Arktyki na północy do Gór Stanowych na południu. Klimat Sacha, który jest najsurowszy z zamieszkanych na świecie, jest skrajnie kontynentalny, ze średnią temperaturą stycznia -46°F (-43,5 °C) i średnią temperaturą lipca 66°F (19 °C). Tylko wyjątkowo suche powietrze i spokojne warunki pogodowe sprawiają, że niższe temperatury są znośne. Opady wszędzie są niewielkie i wynoszą od 8 do 16 cali (200-400 mm) rocznie. Cały region jest pokryty wieczną zmarzliną, jedynie na południu występują pojedyncze, niezamarznięte płaty. W stolicy Jakucku zmarzlina ma głębokość 140 metrów, natomiast na wybrzeżu, gdzie znajdują się rozległe obszary lodu kopalnego, jej głębokość sięga 300 metrów lub więcej. Roślinność tundry występuje w szerokim pasie wzdłuż północnego wybrzeża, a następnie ustępuje w kierunku południowym miejsca stuningowanym lasom modrzewia dahurskiego i brzozy karłowatej oraz bagnistym lasom, lub tajdze, z brzozy, sosny i świerka.
Sakha (Jakuci), lud, który powstał z połączenia lokalnych plemion z grupami tureckimi, które migrowały z południa w VI-X wieku, przyłączył się do państwa rosyjskiego w pierwszej połowie XVII wieku. Jakuck, największe miasto republiki, został założony w 1632 roku. W 1638 roku utworzono gubernię jakucką i otwarto teren dla Rosjan, którzy osiedlili się w miastach położonych wzdłuż środkowej Leny. W XIX wieku wielu koczowniczych Sachów zaczęło prowadzić osiadły tryb życia. Pod koniec XX wieku Sachowie stanowili już tylko około jednej trzeciej ludności republiki.
Warunki ekonomiczne odzwierciedlają oddalenie i surowe warunki fizyczne Sachów. Rolnictwo jest możliwe tylko na południu, wzdłuż rzeki Leny i jej dopływów, gdzie uprawia się ziemniaki, owies, warzywa i hoduje bydło. Ludy Sacha, Evenk (Ewenki) i Even żyją głównie z wypasu reniferów, rybołówstwa i polowań na wiewiórki, lisy i gronostaje. Górnictwo i obróbka drewna to główne gałęzie przemysłu. Zasoby mineralne obejmują złoża złota w pobliżu Aldan i Tommot na południu i w dolinie rzeki Indigirka, soli w dorzeczu rzeki Vilyuy, cyny w dolinie rzeki Yana i węgla wzdłuż rzeki Lena. Około jednej czwartej diamentów sprzedawanych na całym świecie pochodzi z kopalni w Sachach, ale tylko niewielka część dochodów trafia do rdzennych mieszkańców Syberii. (Z powodu degradacji krajobrazu i toksycznych produktów ubocznych wydobycia, rząd rosyjski ogłosił w 1992 r. dorzecze Vilyuy za obszar katastrofy ekologicznej). Ogromne złoża gazu ziemnego w dorzeczu Vilyuy są połączone rurociągiem z Jakuckiem. Okolice Jakucka to najbardziej rozwinięta przemysłowo część republiki. Działa hydroelektrownia na rzece Wełyuj w Czernyszewie. Poza ograniczonymi liniami kolejowymi i połączeniami drogowymi z Jakuckiem, jedynymi szlakami komunikacyjnymi na tym rozległym obszarze są rzeki (otwarte tylko przez trzy lub cztery miesiące w roku), zimowe trasy saneczkowe i powietrze. Powierzchnia 1.198.200 mil kwadratowych (3.103.200 km kwadratowych). Pop. (2008 est.) 951,436.