Strategie proaktywne i reaktywne to dwie strategie, które są szeroko stosowane przez różne organizacje. Obie te strategie są niezbędne do osiągnięcia sukcesu firmy w dłuższej perspektywie czasowej. Strategie proaktywne to zasadniczo te strategie, które są wykorzystywane przez firmy do przewidywania przyszłych wymagań lub potencjalnych wyzwań i zagrożeń dla firmy oraz do podejmowania kroków w celu zaspokojenia tych potrzeb i zagrożeń, zanim zostaną one faktycznie doświadczone. Z drugiej strony, strategie reaktywne to te, które firmy stosują jako reakcję na nieprzewidziane wydarzenie po jego wystąpieniu. Firmy rozwijają te strategie, aby zareagować na wewnętrzną lub zewnętrzną sytuację, która już miała miejsce lub ma miejsce w danym momencie. Aby określić dokładną kombinację strategii proaktywnych i reaktywnych, które powinny być stosowane przez firmy, wymagane są wewnętrzne przeglądy i precyzyjne oszacowanie trendów, a także konkretne działania, które powinny być podjęte w ramach każdego rodzaju strategii.
Strategie proaktywne i reaktywne zostaną dokładniej omówione w tym artykule, a różnice między nimi zostaną wyjaśnione.
Definicje i wyjaśnienia
Strategie proaktywne
Podejście proaktywne do opracowywania strategii koncentruje się na planowaniu przyszłości. Podstawą tych strategii jest przewidywanie zagrożeń, wyzwań i szans w otoczeniu biznesowym. Ponadto strategie te pomagają w identyfikowaniu i unikaniu możliwych zagrożeń, zanim zostaną one faktycznie doświadczone. Dlatego też strategie proaktywne pomagają w przewidywaniu przyszłości, a tym samym w osiąganiu lepszych wyników. Co więcej, strategie te często postrzegają organizację w sposób bardziej analityczny, biorąc pod uwagę różne czynniki, takie jak stan rynku, skargi klientów, wypadki, niepotrzebne koszty, wysokie obroty pracowników i roszczenia.
Często obserwuje się, że firmy koncentrujące się na podejściu proaktywnym są w stanie skuteczniej rozwiązywać problemy i radzić sobie z wyzwaniami. Organizacje, które przyjmują podejście proaktywne są skoncentrowane na celu. W takich organizacjach wyznaczane są cele, a postępy są co jakiś czas weryfikowane. Organizacje te oceniają rynki, produkty i zachowania konkurencji oraz koncentrują się na innowacjach. Koncentrują się na zadowoleniu klientów i regularnie zbierają od nich informacje zwrotne.
Gdy stosowane są strategie proaktywne, zasoby, które firma przeznacza na „zarządzanie kryzysem” zmniejszają się, co pozwala firmie bardziej skoncentrować się na swojej misji. Podejście proaktywne oferuje również przewagę konkurencyjną, ponieważ firma jest pozycjonowana jako lider w spełnianiu wymagań klientów. Jednakże, gdy zbytnio skupimy się na strategiach proaktywnych i gdy oczekiwane trendy nie zostaną prawidłowo przewidziane lub gdy przewidywane wydarzenia nie będą miały miejsca, zasoby firmy wydane na takie planowanie zostaną zmarnowane. W tym miejscu w grę wchodzą strategie reaktywne, jak wyjaśniono poniżej.
Strategia reaktywna
Strategia reaktywna to taka, w której problemy są rozwiązywane po ich wystąpieniu. Kiedy organizacja przyjmuje podejście reaktywne, nie planuje długoterminowo. Czasami organizacje doświadczają nieprzewidzianych problemów, które mogą być wewnętrzne lub zewnętrzne w stosunku do organizacji. W takich sytuacjach firmy muszą szybko reagować, aby zminimalizować straty i szkody. To właśnie wtedy organizacje stosują strategie reaktywne.
Organizacja reaktywna nie formułuje planów na przyszłość. Jednak, gdy staje w obliczu sytuacji kryzysowej, opracowuje plany zarządzania nią. W organizacji reaktywnej podejście autokratyczne jest przyjmowane przez najwyższe kierownictwo. Organizacje takie nie analizują konkurencji na rynku, ani produktów konkurenta. Raczej skupiają się na podążaniu za instynktownym uczuciem przy rozwiązywaniu problemów, zamiast przeprowadzać kompleksową analizę sytuacji.
Strategie reaktywne zmniejszają niepotrzebne wysiłki i zasoby poświęcone na planowanie działań. Jednak, gdy reaktywne podejście jest przyjęta, organizacja wykazuje powolną reakcję i często przegapić nowych i pojawiających się możliwości na rynku. Gdy branża jest konkurencyjna, może to zmniejszyć udział firmy w rynku, jednocześnie negatywnie wpływając na rozwój firmy.
Różnica między strategiami proaktywnymi a reaktywnymi
Główna różnica między strategiami proaktywnymi a reaktywnymi jest podana poniżej:
Znaczenie
Strategie proaktywne to te strategie, które są wykorzystywane przez firmy do przewidywania wyzwań, zagrożeń i szans na rynku, podczas gdy strategie reaktywne to te, które są wykorzystywane przez firmy do radzenia sobie z nieprzewidzianą sytuacją po jej zaistnieniu.
Cel
Celem strategii proaktywnej jest reagowanie na przewidywane wyzwania, podczas gdy strategia reaktywna pomaga w radzeniu sobie z nieprzewidzianymi zdarzeniami.
Zastosowanie
Strategie proaktywne mają zastosowanie do zagrożeń, szans i wyzwań, które firma przewiduje, że będą miały miejsce w przyszłości. On the other hand, reactive strategies are applicable for issues that occur in the present.
Crisis management
Proactive strategies decrease the efforts a company makes for 'crisis management’, while reactive organizations only react after a crisis has occurred.
Proactive strategies vs reactive strategies – tabular comparison
A tabular comparison of proactive strategies and reactive strategies is given below:
|
||||
| Meaning | ||||
| Strategies used to anticipate future events in the market | Strategies used to deal with events after they have occurred | |||
| Purpose | ||||
| Respond to anticipated challenges | Dealing with unanticipated events | |||
| Applicability | ||||
| Used on threats, opportunities and challenges that are expected to take place in the future | Applicable on events that take place in the present | |||
| Crisis management | ||||
| Decrease crisis wysiłków związanych z zarządzaniem kryzysem | Reaguj po wystąpieniu kryzysu | |||
Podsumowanie – strategie proaktywne vs strategie reaktywne
Strategia proaktywna różni się od strategii reaktywnej głównie tym, że strategia proaktywna jest stosowana w odniesieniu do przyszłości, podczas gdy strategia reaktywna jest stosowana w odniesieniu do wydarzeń, które mają miejsce w teraźniejszości. Firmy, które przyjęły podejście proaktywne, przewidują problem i szukają sposobów na znalezienie rozwiązań. Natomiast w przypadku strategii reaktywnej dzieje się odwrotnie. Firmy stawiają czoła problemowi w tej samej chwili. Firmy, które kładą nacisk na strategię proaktywną są zazwyczaj w stanie radzić sobie z wyzwaniami bardziej efektywnie. Takie strategie pozwalają firmom formułować własne decyzje zamiast reagować z konieczności w okolicznościach, na które prawdopodobnie nie mają wpływu.
Niemniej jednak, czasami firmy natrafiają na problemy, szczególnie w środowisku zewnętrznym, których nie są w stanie uniknąć. W takich sytuacjach wymagana jest szybka reakcja, a planowanie proaktywne nie jest pomocne. Dlatego też obok strategii proaktywnych wymagane są strategie reaktywne, aby złagodzić problemy i odnieść sukces.