Go into your neighborhood party store for some helium filled baloons, and there’s a good chance they’ll be out of helium. To dlatego, że obecnie istnieje światowy niedobór helu, a ceny helu skoczyły o 135% w ciągu zaledwie roku.
U.S. party supply store, Party City zobaczył, że jego cena akcji skurczyła się o 30% w ciągu ostatnich sześciu miesięcy z powodu krótkiej podaży. To nie jest pierwszy raz, kiedy brakuje helu, w 1958 roku balony używane w Paradzie Macy’s Thanksgiving Day były wypełnione powietrzem, a nie helem z powodu niedoboru.
Related: HELIUM RESERVE FOUND THAT COULD SUPPLY RESEARCH FOR YEARS
Poza tym, że sprawia, iż ludzie brzmią jak wiewiórki, kiedy wdychają część gazu, i jego zastosowanie w balonach imprezowych, hel jest przede wszystkim wykorzystywany do chłodzenia magnesów nadprzewodzących w skanerach rezonansu magnetycznego (MRI). Używa się go również do produkcji płytek krzemowych, które są prekursorem układów scalonych, a także w fotowoltaice, czyli ogniwach słonecznych.
Wielki Zderzacz Hadronów w CERN wykorzystuje 96 ton metrycznych ciekłego helu w swoich nadprzewodzących magnesach.
Czym jest hel?
Hel jest bezbarwnym, bezwonnym, bezsmakowym, nietoksycznym, obojętnym, jednoatomowym gazem i jest pierwszym z grupy gazów szlachetnych w układzie okresowym pierwiastków. Po wodorze, hel ma drugą najniższą liczbę atomową – 2, i ma najniższą temperaturę wrzenia ze wszystkich pierwiastków.
Hel jest zasobem nieodnawialnym, co oznacza, że gdy zabraknie helu na Ziemi, to już go nie ma. Gazowy hel ma mniejszą gęstość niż powietrze, więc kiedy wydostaje się z zamkniętego środowiska, unosi się w przestrzeni kosmicznej.
Od dłuższego czasu największym producentem helu na świecie są Stany Zjednoczone, które odpowiadają za 40% światowych dostaw. Numerem dwa jest Algieria, a numer trzy Katar. Hel jest odzyskiwany w bardzo małych ilościach podczas produkcji gazu ziemnego. Tylko 0,3% lub więcej jest uważane za niezbędne do komercyjnego wydobycia helu.
W USA, pola z możliwym do wydobycia helem znajdują się w niewielkiej odległości od siebie w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych. Pola znajdują się w amerykańskich stanach Kolorado, Kansas, Oklahoma, Teksas, Utah i Wyoming.
Według niedawnego artykułu w branżowej publikacji Gasworld, 75% światowego helu pochodzi obecnie z zaledwie trzech miejsc: Ras Laffan Industrial City w Katarze, ExxonMobil w Wyoming oraz amerykańskiej Narodowej Rezerwy Helu w Amarillo w Teksasie.
Historia helu
Hel został po raz pierwszy wydobyty w 1903 roku w Dexter w stanie Kansas, kiedy podczas wiercenia ropy naftowej powstał gejzer gazu, który nie chciał się zapalić. Geolog stanu Kansas zabrał próbkę na Uniwersytet w Kansas, gdzie zidentyfikowano ją jako hel.
Podczas I wojny światowej Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych sponsorowała trzy zakłady produkujące hel i wykorzystywała go w balonach zaporowych. Były to duże balony z linami przymocowanymi do dna, które mogły latać nad lotniskami, aby zniechęcić samoloty wroga do przelotu.
Po wojnie USA zbudowały swój pierwszy sztywny sterowiec wypełniony helem, USS Shenandoah w 1923 r.
Narodowa Rezerwa Helu USA
W 1925 roku kongres amerykański uchwalił ustawę o helu z 1925 roku, która miała dwa cele: tworzyła Narodową Rezerwę Helu w Amarillo w Teksasie oraz zakazywała eksportu helu. Z powodu tego zakazu i monopolu USA na produkcję helu, sterowce, takie jak Hindenburg, były zmuszone do używania wodoru jako gazu nośnego. Z powodu wysokiej palności wodoru doprowadziło to do katastrofy Hindenburga 6 maja 1937 roku.
Po wprowadzeniu w 1960 roku ustawy Helium Acts Amendments, Stany Zjednoczone zleciły pięciu prywatnym zakładom odzyskiwanie helu z gazu ziemnego i przechowywanie go w Narodowych Rezerwach Helu. Tam gaz jest sprężany na powierzchni, a następnie przechowywany w warstwie skały dolomitowej ponad 3000 stóp pod ziemią. Gruba warstwa soli utrzymuje gaz na miejscu.
Skała dolomitowa jest jedną z jedynych formacji geologicznych na Ziemi, która może pomieścić duże ilości helu. Złoża gazu ziemnego w pobliżu rezerwatu są również szczególnie bogate w hel.
Rząd zbudował również 425-milowy (684 km) rurociąg pomiędzy Bushton w Kansas i Amarillo w Teksasie, aby przesyłać gaz.
Do 1995 roku w Narodowych Rezerwach Helu przechowywano miliard metrów sześciennych helu, a rezerwa była zadłużona na 1,4 miliarda dolarów. Skłoniło to Kongres Stanów Zjednoczonych do uchwalenia ustawy o prywatyzacji helu z 1996 roku. Rezerwa miała za zadanie sprzedać swoje zapasy, ale zamiast pozwolić rynkowi helu na ustalenie ceny, ustawa o prywatyzacji helu określiła cenę, która była o połowę niższa od ceny wolnorynkowej. Podcięło to wysiłki mające na celu zachowanie istniejących zasobów gazu.
Nowe odkrycia helu
W połowie lat 90. nowa fabryka helu w Arzew w Algierii wyprodukowała 17 milionów metrów sześciennych (600 milionów stóp sześciennych) helu, co wystarcza do zaspokojenia całego zapotrzebowania Europy. W latach 2004-2006 powstały zakłady helowe w Ras Laffam w Katarze i Skikda w Algierii.
Ostatnio naukowcy z uniwersytetów Durham i Oxford znaleźli nowe pole helowe w Dolinie Ryftowej w Tanzanii w Afryce Wschodniej. Jego wielkość szacowana jest na około 54 miliardy stóp sześciennych, co wystarczyłoby do wypełnienia ponad 1,2 miliona skanerów MRI lub wielu balonów imprezowych.