Producer’s Note: Het onderstaande is oorspronkelijk verschenen op imgur.com en verschijnt hier met toestemming van de oorspronkelijke poster, arnarkusaga.
–
Een weerwolf, ook bekend als een lycantroop (van het Griekse λυκάνθρωπος: λύκος, lykos, “wolf”, en ἄνθρωπος, anthrōpos, “mens”), is een mythologische of folkloristische mens met het vermogen om te veranderen in een wolf. Het is de meest bekende vorm van Therianthropie, of de daad van een mens die “van huid verandert” en in een dier verandert, gevolgd door cynanthropie (transformatie in een hond) en ailuranthropie (transformatie in een kat).
Begin
In de Middeleeuwen geloofden veel Europeanen dat wolven werktuigen van de duivel waren en werd er meedogenloos op de dieren gejaagd. Epileptici en geesteszieken werden vaak voor het gerecht gebracht en beschuldigd van weerwolven te zijn. Tegenwoordig gebruiken psychologen de term “lycanthroop” om een geesteszieke aan te duiden die werkelijk gelooft dat hij in een dier is veranderd. Volgens het eerste woordenboek van de moderne Servische taal (gepubliceerd door Vuk Stefanović-Karadžić in 1818) zijn vukodlak / вукодлак (weerwolf) en vampir / вампир (vampier) synoniemen, en betekent het een man die terugkeert uit zijn graf om ontucht te plegen met zijn weduwe. Het woordenboek zegt dat dit een volksverhaal is. Onder de Kasjoeben, en de Serviërs en Slovenen van het huidige Noord-Polen, was het geloof gangbaar dat als een kind werd geboren met haar, een moedervlek of een bult op het hoofd, het geacht werd de gave van gedaanteverwisseling te bezitten. Hoewel ze in elk dier konden veranderen dat ze maar wilden, werd algemeen geloofd dat zulke mensen het liefst in een wolf veranderden.
Volklore over de hele wereld
In de Letse folklore, was een vilkacis iemand die veranderde in een wolfachtig monster, dat soms welwillend kon zijn. Een andere verzameling verhalen gaat over de huidwandelaars. De vilkacis en de huidwandelaars hebben waarschijnlijk een gemeenschappelijke oorsprong in de Proto-Indo-Europese samenleving, waar een klasse van jonge ongehuwde krijgers blijkbaar werd geassocieerd met wolven.
De legenden van ulfhednar die worden vermeld in de Vatnsdœla saga, Haraldskvæði, en de Völsunga saga lijken op sommige weerwolflegenden. De ulfhednar waren strijders, vergelijkbaar met de berserkers, die gekleed waren in berenhuiden en die de geesten van deze dieren zouden kanaliseren om hun effectiviteit in de strijd te vergroten. Deze krijgers waren bestand tegen pijn en doodden venijnig in de strijd, net als wilde dieren. Ulfhednar en berserkers worden nauw geassocieerd met de Noorse god Odin.
De 11e eeuwse Russische prins Vseslav van Polotsk werd beschouwd als een weerwolf, die zich met bovenmenselijke snelheid kon voortbewegen, zoals wordt verhaald in Het verhaal van Igor’s veldtocht: “Vseslav de prins oordeelde over de mensen; als prins regeerde hij over de steden, maar ’s nachts sluipte hij rond in de gedaante van een wolf. Van Kiev, sluipend, bereikte hij, voor de hanen bemannen, Tmutorokan. Het pad van de Grote Zon kruiste hij sluipend als een wolf. Voor hem luidden in Polotsk de klokken voor de matins vroeg in de St. Sophia; maar hij hoorde het luiden in Kiev.”
Volgens een Armeense overlevering zijn er vrouwen die, als gevolg van doodzonden, veroordeeld zijn om zeven jaar in wolfsgedaante door te brengen. In een typisch verhaal wordt de veroordeelde vrouw bezocht door een geest met een wolfshuid, die haar opdraagt de huid te dragen, waardoor ze spoedig een vreselijke hunkering naar mensenvlees krijgt. De wolvin, die haar betere aard heeft overwonnen, verslindt elk van haar eigen kinderen, daarna de kinderen van haar verwanten in volgorde van verwantschap, en tenslotte de kinderen van vreemden. Ze zwerft alleen ’s nachts rond, en deuren en sloten springen open bij haar nadering. Als het ochtend wordt, neemt ze haar menselijke gedaante weer aan en verwijdert ze haar wolfshuid. Over het algemeen wordt gezegd dat de transformatie onvrijwillig is, maar er zijn alternatieve versies met vrijwillige metamorfose, waarbij de vrouwen naar believen kunnen transformeren.
Op het Caribische eiland Trinidad wordt algemeen geloofd dat er een wezen bestaat dat lagahoo wordt genoemd. Het wordt beschreven als een mannelijke gedaanteverwisselaar, en wordt vaak gezien in de dorpen.
Een vreemd verhaal uit Frankrijk
Er waren talloze meldingen van weerwolfaanvallen en daaruit voortvloeiende rechtszaken in het Frankrijk van de zestiende eeuw. In sommige gevallen was er duidelijk bewijs tegen de beschuldigden van moord en kannibalisme, maar geen van associatie met wolven; in andere gevallen werden mensen extreem bang gemaakt door dergelijke wezens, zoals dat van Gilles Garnier in Dole in 1573, was er duidelijk bewijs tegen een of andere wolf, maar geen tegen de beschuldigde. De loup-garou werd uiteindelijk niet langer beschouwd als een gevaarlijke ketter en keerde terug naar de voorchristelijke opvatting van een “mens-wolf-dier”. De lubins of lupins waren meestal vrouwelijk en schuw in tegenstelling tot de agressieve loup-garous. Sommige Franse weerwolfverhalen zijn gebaseerd op gedocumenteerde gebeurtenissen veroorzaakt door de volle maan. Het Beest van Gévaudan terroriseerde het algemene gebied van de vroegere provincie Gévaudan, nu Lozère genoemd, in zuid-centraal Frankrijk. Van 1764 tot 1767 doodde een onbekende entiteit meer dan 80 mannen, vrouwen en kinderen. Het wezen werd beschreven als een reusachtige wolf door de enige overlevende van de aanvallen, die ophielden nadat verschillende wolven in het gebied waren gedood.
Verschillende manieren om een weerwolf te worden
- Drinken van water uit de pootafdruk van een wolf
- Eten van wolvenhersenen
- Het dragen van een wolfshuid/riem/sieraad
- Weerwolfsbeet
- Een pact met de duivel
- Familievloek
Olaus Magnus zegt dat de Livonische weerwolven werden ingewijd door het leegdrinken van een beker speciaal bereid bier en het herhalen van een vaste formule. Ralston geeft in zijn Songs of the Russian People de vorm van bezwering die nog steeds bekend is in Rusland. Volgens de Russische overlevering zal een kind dat op 24 december wordt geboren, een weerwolf zijn. In folklore en literatuur wordt ook beschreven dat een weerwolf kan worden voortgebracht uit twee weerwolf-ouders. In de Galicische, Portugese en Braziliaanse folklore is het de zevende van de zonen (maar soms ook het zevende kind, een jongen, na een lijn van zes dochters) die een weerwolf wordt (Lobisomem). In Portugal wordt verondersteld dat de zevende dochter een heks wordt en de zevende zoon een weerwolf; de zevende zoon krijgt vaak de christelijke naam “Bento” (Portugese vorm van “Benedict”, wat “gezegend” betekent) omdat men gelooft dat dit voorkomt dat hij later in zijn leven een weerwolf wordt.
In Brazilië wordt de zevende dochter een paard zonder hoofd (vervangen door vuur) dat “Mula-sem-cabeça” (Hoofdloze Muilezel) wordt genoemd. Het geloof in de vloek van de zevende zoon was zo wijdverbreid in Noord-Argentinië (waar de weerwolf de lobizón wordt genoemd), dat zevende zonen vaak werden achtergelaten, afgestaan ter adoptie, of gedood. In 1920 werd bij wet bepaald dat de president van Argentinië de officiële peetvader is van elke zevende zoon. Zo geeft de staat een zevende zoon een gouden medaille bij zijn doop en een studiebeurs tot zijn eenentwintigste jaar. Dit maakte effectief een einde aan de verlatingen, maar er bestaat nog steeds een traditie waarin de president zevende zonen peet.
De macht om anderen in wilde beesten te veranderen werd niet alleen toegeschreven aan kwaadaardige tovenaars, maar ook aan christelijke heiligen. Omnes angeli, boni et Mali, ex virtute naturali habent potestatem transmutandi corpora nostra (“Alle engelen, goed en slecht, hebben de macht ons lichaam te transmuteren”) was het gezegde van St. Thomas van Aquino. Van St. Patrick werd gezegd dat hij de Welshe koning Vereticus in een wolf veranderde; St. Natalis zou een illustere Ierse familie hebben vervloekt wier leden elk gedoemd waren om zeven jaar lang een wolf te zijn. In andere verhalen is de goddelijke invloed nog directer, terwijl in Rusland mannen weerwolven zouden worden als zij de toorn van de duivel over zich afriepen.
Een opmerkelijke uitzondering op de associatie van lycantropie en de duivel, komt uit een zeldzaam en minder bekend verslag van een man genaamd Thiess. In 1692, in Jurgenburg, Livonia, getuigde Thiess onder ede dat hij en andere weerwolven de Hounds of God waren. Hij beweerde dat zij krijgers waren die naar de hel afdaalden om de strijd aan te binden met heksen en demonen. Hun inspanningen zorgden ervoor dat de duivel en zijn volgelingen de overvloed van de aarde niet meenamen naar de hel. Thiess was standvastig in zijn beweringen en beweerde dat weerwolven in Duitsland en Rusland ook strijd leverden met de volgelingen van de duivel in hun eigen versies van de hel, en hield vol dat wanneer weerwolven stierven, hun zielen in de hemel werden verwelkomd als beloning voor hun diensten. Thiess werd uiteindelijk veroordeeld tot tien zweepslagen wegens afgoderij en bijgelovig geloof.
Vrijwillig en onvrijwillig
Er wordt vaak onderscheid gemaakt tussen vrijwillige en onvrijwillige weerwolven. De eerste groep zou een pact hebben gesloten, meestal met de duivel, en verandert ’s nachts in een weerwolf om kattenkwaad uit te halen. Onvrijwillige weerwolven, daarentegen, zijn weerwolven door een ongeluk bij de geboorte of door hun gezondheid. In sommige culturen werden personen die tijdens nieuwe maan geboren waren of aan epilepsie leden als weerwolven beschouwd.
Hoe ze te doden (of terug te brengen naar hun menselijke vorm)
Om te doden:
- Verwijderen van de gordel of jas van Wolfskin
- In het hart geslagen worden door een zilveren kogel, pijl of mes
- Drie druppels bloed laten vloeien of drie keer met een mes in het hoofd geslagen worden
- Aanraken met een voorwerp van ijzer
Om te draaien:
- Een voorwerp van ijzer over zijn hoofd gooien
- In zoet water ondergedompeld worden
- Rollen in gras dat nat is van de dauw (water is een belangrijk onderdeel van de mythe)
- Honderd jaar lang knielen zonder te bewegen of gestoord te worden
- Kijken naar zichzelf of andere weerwolven op film
kwetsbaarheden
Weerwolven hebben verschillende beschreven zwaktes, De meest voorkomende zijn een afkeer van monnikskap (een plant die zou zijn gegroeid uit onkruid dat is bewaterd door het kwijl van Cerberus toen hij door Herakles uit de onderwereld werd gehaald) en een opvallende afkeer van bepaalde metalen, zoals ijzer en zilver, die beide worden beschouwd als vertegenwoordigers van de maan. In tegenstelling tot vampiers, worden weerwolven niet geschaad door religieuze artefacten, zoals kruisbeelden en wijwater.
ETYMOLOGIE EN DE WERELDWIJDE IMPACT
Het woord “weerwolf” betekent letterlijk “mensenwolf”,aangezien “wer” het Saksische woord is voor “man.”” Veel landen en culturen die door hen beïnvloed zijn, hebben verhalen over weerwolven, waaronder Albanië (oik), Frankrijk (loup-garou), Griekenland (lycanthropos), Spanje (hombre lobo), Mexico (hombre lobo en nahual), Bulgarije (varkolak), Turkije (kurtadam), Tsjechische Republiek/Slowakije (vlkodlak), Servië/Montenegro/Bosnië (vukodlak, вукодлак), Rusland (vourdalak, оборотень), Oekraïne (vovkulak(a), vurdalak(a), vovkun, перевертень), Kroatië (vukodlak), Polen (wilkołak), Roemenië (vârcolac, priculici), Macedonië (vrkolak), Schotland (weerwolf, wulver), Engeland (weerwolf), Ierland (faoladh of conriocht), Duitsland (werwolf), Nederland (weerwolf), Denemarken/Zweden/Noorwegen (varulv), Noorwegen/IJsland (kveld-ulf, varúlfur), Galicië (lobisón), Portugal/ (lobisomem), Litouwen (vilkolakis en vilkatlakis), Letland (vilkatis en vilkacis), Andorra/Catalonië (home llop), Hongarije (Vérfarkas en Farkasember), Estland (libahunt), Finland (ihmissusi en vironsusi), en Italië (lupo mannaro). 