Roberto Clemente, voluit Roberto Clemente Walker, (geboren 18 augustus 1934, Carolina, Puerto Rico-dood 31 december 1972, San Juan), professioneel honkbalspeler die een idool was in zijn geboorteland Puerto Rico en een van de eerste Latijns-Amerikaanse honkbalsterren in de Verenigde Staten (zie ook Sidebar: Latijns-Amerikanen in Major League Baseball).
Clemente werd oorspronkelijk getekend voor een professioneel contract door de Brooklyn Dodgers in 1954. Hij kreeg een bonus van $10.000 – zeer hoog naar de maatstaven van die tijd – maar werd voor het seizoen 1954 naar de minor leagues gestuurd. Door een regel in de Major League die bepaalde dat elke speler die een bonus van meer dan $4.000 kreeg gedurende zijn hele eerste seizoen op het rooster van de Major League moest blijven staan of anders door andere clubs moest worden opgeroepen, verloren de Dodgers Clemente. Pittsburgh, dat in 1954 als laatste was geëindigd in de National League, selecteerde hem; Clemente maakte zijn major league debuut op 1 april 1955, en bracht zijn hele loopbaan door bij de Pittsburgh Pirates. 18 seizoenen lang maakte Clemente de fans blij met zijn slagvaardigheid, gedurfd honklopen en sterke werparm. Zijn uitstekende arm was misschien wel zijn grootste fysieke troef. Hij won 12 Gold Gloves, de prijs die wordt gegeven aan de beste veldspeler op elke positie in de competitie. De meest getalenteerde buitenvelders van het honkbal worden nog steeds vergeleken met Clemente. Hij was ook een zeer goede slagman, won vier slagtitels in de National League en had een levenslang gemiddelde van .317. In 1972 sloeg Clemente zijn 3.000ste honkslag in zijn allerlaatste slagbeurt als speler. Op dat moment hadden slechts 10 andere spelers deze score bereikt.
Terwijl Clemente een berg indrukwekkende statistieken vergaarde tijdens zijn carrière, werd hij vaak bespot door de gedrukte media in de Verenigde Staten vanwege zijn zware Spaanse accent. Clemente werd ook dubbel gediscrimineerd: als buitenlander en als zwarte in een raciaal gesegregeerde samenleving. Hoewel de media hem “Bob” of “Bobby” probeerden te noemen en op veel van zijn honkbalkaarten “Bob” staat, wees Clemente deze bijnamen expliciet af en verklaarde in niet mis te verstane bewoordingen dat zijn naam Roberto was. Er was ook verwarring over de juiste vorm van zijn achternaam. Gedurende 27 jaar stond er op de plaquette in de National Baseball Hall of Fame “Roberto Walker Clemente,” per abuis de meisjesnaam van zijn moeder vóór de achternaam van zijn vader. Pas in 2000 werd de naam veranderd in de juiste Latijns-Amerikaanse vorm, Roberto Clemente Walker.
Misschien net zo belangrijk als Clemente’s prestaties op het veld was zijn rol als pleitbezorger voor een rechtvaardige behandeling van Latijnse honkbalspelers, waar hij erg trots op was. Tegen het einde van zijn carrière zei Clemente: “Mijn grootste voldoening komt voort uit het helpen uitwissen van de oude mening over Latijns-Amerikanen en zwarten.” Een goede vriend van Clemente, de Spaanstalige sportverslaggever Luis Mayoral, voegde daaraan toe: “Roberto Clemente was voor Latino’s wat Jackie Robinson was voor zwarte honkbalspelers. Hij kwam op voor Latino’s; hij was de eerste die zich uitsprak.”
UPI/Bettmann Archief
In het laagseizoen keerde Clemente terug naar zijn vaderland, speelde hij in de winter honkbal in de Puerto Ricaanse competitie, gaf hij honkbalclinics aan jonge spelers en bracht hij tijd door met zijn gezin. Hij leidde hulpacties in Puerto Rico nadat een zware aardbeving Nicaragua trof eind december 1972. Toen Clemente berichten ontving dat het Nicaraguaanse leger hulpgoederen bedoeld voor de bevolking had gestolen, besloot hij het volgende bevoorradingsvliegtuig te vergezellen. Kort na het opstijgen van het vliegveld van San Juan op 31 december 1972 stortte het vliegtuig neer, waarbij Clemente om het leven kwam. De Baseball Hall of Fame in Cooperstown, New York, zag af van de regel dat een speler na zijn pensionering (of dood) vijf jaar moest wachten voordat hij in de Hall kon worden opgenomen, en in juli 1973 was Clemente de eerste in Latijns-Amerika geboren speler die in het nationale honkbal heiligdom werd opgenomen. De prijs die jaarlijks wordt uitgereikt aan een Major League Baseball-speler voor voorbeeldig sportmanschap en gemeenschapswerk werd in 1973 omgedoopt tot de Roberto Clemente Award.