MiażdżycaEdit
Dysfunkcja śródbłonka może być zaangażowana w rozwój miażdżycy i może poprzedzać patologię naczyniową.
Tlenek azotuEdit
Tlenek azotu (NO) hamuje agregację płytek krwi, zapalenie, stres oksydacyjny, migrację i proliferację komórek mięśni gładkich naczyń oraz adhezję leukocytów. Cechą dysfunkcji śródbłonka jest niezdolność tętnic i tętniczek do pełnego rozszerzenia się w odpowiedzi na odpowiedni bodziec, taki jak egzogenna nitrogliceryna, która stymuluje uwalnianie ze śródbłonka substancji rozszerzających naczynia, takich jak NO. Dysfunkcja śródbłonka jest powszechnie związana ze zmniejszoną dostępnością biologiczną NO, co wynika z upośledzonej produkcji NO przez śródbłonek lub inaktywacji NO przez reaktywne formy tlenu.
Badanie i diagnostykaEdit
W krążeniu wieńcowym, angiografia odpowiedzi tętnic wieńcowych na czynniki wazoaktywne może być stosowana do badania funkcji śródbłonka, a pletyzmografia okluzji żylnej i ultrasonografia są stosowane do oceny funkcji śródbłonka naczyń obwodowych u ludzi.
Nieinwazyjną metodą pomiaru dysfunkcji śródbłonka jest % Flow-Mediated Dilation (FMD) mierzony za pomocą Brachial Artery Ultrasound Imaging (BAUI). Aktualne pomiary funkcji śródbłonka za pomocą FMD różnią się ze względu na czynniki techniczne i fizjologiczne. Co więcej, ujemna korelacja pomiędzy procentowym wskaźnikiem rozszerzenia z mediatorami przepływu a wyjściowym rozmiarem tętnicy jest uznawana za podstawowy problem w skalowaniu, prowadzący do nieobiektywnego oszacowania funkcji śródbłonka.
Nieinwazyjnym, zatwierdzonym przez FDA urządzeniem do pomiaru funkcji śródbłonka, które działa poprzez pomiar wskaźnika hiperemii reaktywnej (RHI) jest EndoPAT firmy Itamar Medical. Wykazał on 80% czułość i 86% specyficzność w diagnozowaniu choroby wieńcowej w porównaniu ze złotym standardem, angiogramem acetylocholinowym. Wyniki te sugerują, że ten test obwodowy odzwierciedla fizjologię śródbłonka naczyń wieńcowych.
Ponieważ NO utrzymuje niskie napięcie i wysoką podatność małych tętnic w spoczynku, zmniejszenie podatności małych tętnic zależne od wieku jest markerem dysfunkcji śródbłonka, która jest związana zarówno z funkcjonalnymi jak i strukturalnymi zmianami w mikrokrążeniu. Podatność lub sztywność małych tętnic można ocenić w prosty sposób w spoczynku i można ją odróżnić od sztywności dużych tętnic za pomocą analizy fali tętna.
Dysfunkcja śródbłonka a stentyEdit
Wszczepienie stentu było skorelowane z upośledzoną funkcją śródbłonka w kilku badaniach. Stenty uwalniające sirolimus były wcześniej stosowane, ponieważ wykazywały niski odsetek restenozy w stencie, ale dalsze badania wykazały, że często upośledzają one funkcję śródbłonka u ludzi i pogarszają stan. Jednym z leków stosowanych w celu zahamowania restenozy jest iopromid-paklitaksel.
Zmniejszenie ryzykaEdycja
Leczenie nadciśnienia tętniczego i hipercholesterolemii może poprawić czynność śródbłonka u osób przyjmujących statyny (inhibitor reduktazy HMGCoA) oraz inhibitory układu renina-angiotensyna, takie jak inhibitory ACE i antagoniści receptora angiotensyny II.