Had hij vroeger obesitas en suikerwater verkocht, nu probeert Sculley de problemen van Amerika’s gezondheidszorg op te lossen – en inspireert hij de volgende generatie ingenieurs om van de wereld een betere plek te maken. Hij maakt het goed.
Van Pepsi naar Apple
Sculley vertelde mijn studenten het verhaal van hoe Jobs hem in 1983 had aangeworven als chief executive officer van Apple’s AAPL door hem de nu beroemde vraag te stellen: “Wil je je hele leven suikerwater verkopen, of wil je de wereld veranderen?” De Macintosh was nog niet geïntroduceerd. Computers werden voornamelijk verkocht op basis van hun technologische kenmerken. Wat Apple anders maakte, zei Sculley, was zijn doel om, in Jobs’ woorden, een “waanzinnig geweldige consumentenervaring” te creëren.”
“Aan de ene kant,” zei Sculley tegen de klas, “heeft Apple misschien iets groots gemist door geen technologie-licentiebedrijf te zijn, maar dat is niet de business waarin we zaten. We waren bezig met het op de markt brengen van de ervaring.” Dat leidde ertoe dat de Macintosh de best verkochte personal computer ter wereld werd.
Zoals Sculley het uitlegt, was het probleem Jobs’ “realiteitsvervormingsveld”. Jobs was duidelijk een genie, maar een die nooit “de wetten van de fysica in de weg liet staan van zijn ambities om een deuk in het universum te slaan.” Hij had de genialiteit om de wereld 20 jaar eerder te zien dan de rest van ons, maar was nog geen verstandige zakenman. En, begin 1985, was hij depressief. Jobs leidde de Macintosh divisie. Maar zijn kroonjuweel, Macintosh Office, geïntroduceerd in januari van dat jaar, was al snel een lachertje geworden.
Jobs had alles ingezet op dit eerste persoonlijke publicatiesysteem voor niet-technische consumenten. Het voldeed aan zijn visie van een inspirerende gebruikerservaring door een Mac te verbinden met een laserprinter om een gerasterd beeld inclusief lettertypen af te drukken. Maar computers hadden toen nog niet de verwerkingssnelheid voor wat desktop publishing werd genoemd. Tegenwoordig kunnen zelfs de goedkoopste computerapparaten dergelijke taken uitvoeren, omdat ze een grotere verwerkingssnelheid hebben dan de Cray-supercomputers uit die tijd; maar Macintosh Office was toen nog niet voor hen geschikt. De Mac had anderhalve minuut nodig om een afbeelding op het beeldscherm te rasteren en de prachtige postscript fonts af te drukken.
De Macintosh-divisie verloor geld. De Apple II-divisie, die Sculley leidde, deed het goed en was de enige bron van de cashflow die van vitaal belang was om Apple financieel in leven te houden.
Conflict met Steve Jobs
Sculley zegt dat Jobs, die hem de schuld gaf van het mislukken van de verkoop van Macintosh Office, zowel een verlaging van de prijs van de Macintosh met $ 500 eiste als een overheveling van beperkte marketingfondsen van de Apple II naar Macintosh Office. Sculley weigerde. Ze vroegen de raad van bestuur om te beslissen, en na het horen van hun argumenten en het raadplegen van Apple’s meest gerespecteerde ingenieurs, ontsloeg de raad van bestuur Jobs als hoofd van de Macintosh-groep. (Het bestuur had hem eerder om dezelfde reden uit de Lisa computergroep gezet, voordat Sculley bij Apple kwam, omdat ze Jobs te moeilijk vonden om mee te werken).
Jobs werd echter niet ontslagen; in feite bleef hij aan als voorzitter en werd hij uitgenodigd om leiding te geven aan alle andere projecten die hij zou willen doen. Nog geen vier maanden later nam Jobs ontslag bij Apple en richtte hij NeXT computer op, dat Apple 11 jaar later opkocht toen het Jobs weer aannam als CEO.
Wat Jobs wilde werd vele jaren later mogelijk omdat de technologie exponentieel vooruitgaat, een industriestandaard voor vooruitgang die bekend staat als de Wet van Moore. Al meer dan 100 jaar verdubbelt de verwerkingskracht van computers elk jaar of twee, waardoor snellere computers snellere computers kunnen ontwerpen.
Wereldveranderende uitvindingen
En computers – en de informatietechnologie die zij mogelijk maken – slokken andere gebieden op. We zien exponentiële vooruitgang op gebieden als sensoren, kunstmatige intelligentie, robotica, geneeskunde en synthetische biologie, en deze vooruitgang maakt het mogelijk om de problemen van honger, ziekte, armoede, schone energie en onderwijs op te lossen – en ook snel te printen.
Het mooiste is dat niet alleen regeringen en grote onderzoekslaboratoria dit kunnen doen. Met de dalende kosten van technologieën kunnen studenten wereldveranderende uitvindingen doen voor minder dan de kosten van een masterdiploma. En het zijn niet alleen de jonge studenten die dit kunnen doen.
Sculley merkte op dat we, naarmate we ouder worden, niet slimmer worden – maar wel wijzer. Hijzelf past de lessen die hij leerde uit die vroege dagen met Jobs toe om zijn eigen “nobele zaak” na te streven: het begeleiden van een nieuwe generatie briljante ondernemers om de gezondheidszorg radicaal te veranderen. Een startup die hij samen met Ravi Ika heeft opgericht, RxAdvance, heeft een op een platform gebaseerd receptgeneesmiddelensysteem ontwikkeld om de duizenden regels en voorschriften te vereenvoudigen die de kosten van medicijnen enorm opdrijven. Hun ambitie is om de ongecontroleerde kosten van receptgeneesmiddelen voor chronisch zieken jaarlijks met zo’n $840 miljard te verminderen door het receptensysteem volledig transparant te maken.
Sculley’s afsluitende boodschap was deze: Als hij op 80-jarige leeftijd zulke grote ambities kan hebben, stel je dan eens voor wat de meest briljante ingenieursstudenten aan een van de beste ingenieursopleidingen ter wereld kunnen doen.
Vivek Wadhwa is een vooraanstaand fellow aan de Harvard Law School en de Carnegie Mellon’s School of Engineering in Silicon Valley. Hij is de auteur, samen met Alex Salkever, van “Your Happiness Was Hacked: Why Tech Is Winning the Battle to Control Your Brain – and How to Fight Back” en “The Driver In the Driverless Car.” Volg hem op Twitter @wadhwa.