Szeroki promień Nike góruje nad przemysłem obuwniczym. Ten niekwestionowany gigant w tej dziedzinie zbudował swoją pozycję dzięki wysoko postawionym zwolennikom, eleganckim projektom i kampaniom PR, które odniosły sukces na tyle, że zapisały się w historii popkultury. Ale marka Lebrona Jamesa, Tigera Woodsa i Michaela Jordana nie wzięła się znikąd. Zrozumienie Nike (NKE) – Get Report wymaga zrozumienia historii, która zaczęła się od samookreślenia przeciętnego biegacza wychodzącego z college’u i trenera mającego obsesję na punkcie połączenia prędkości i designu.
Jak powstała Nike?
Historia Nike zaczyna się od historii Blue Ribbon Sports w 1964 roku. Mniej więcej w tym czasie Phil Knight ukończył Uniwersytet Oregonu, a następnie studia MBA w Stanford, zdobywając dwa kluczowe doświadczenia, które wyznaczyły trajektorię jego przyszłości.
Na Uniwersytecie Oregonu biegał w szkolnej drużynie lekkoatletycznej, dzięki czemu nawiązał kontakt z jej trenerem, Billem Bowermanem. Poza etosem intensywnego współzawodnictwa, Bowerman wykazywał fascynację optymalizacją butów dla swoich biegaczy, nieustannie majstrując różne modele po nauce od lokalnego szewca.
Według Nike, Knight był pierwszym studentem, który wypróbował jeden z butów Bowermana. Widząc w nim bezpiecznego, mało ważnego biegacza, na którym można przetestować swoje buty, Bowerman zaproponował, że weźmie jeden z jego butów i naprawi je według własnego projektu. Knight przyjął ofertę i podobno buty działały tak dobrze, że jego kolega z drużyny, Otis Davis, wziął je i wygrał w nich złoto w biegu na 400 metrów na olimpiadzie w 1960 roku. Otis Davis do dziś upiera się, że Bowerman zrobił dla niego buty.
Po studiach na Uniwersytecie w Oregonie Knight przeszedł przez program MBA Stanforda, podczas którego napisał pracę teoretyzującą, że produkcja butów do biegania powinna przenieść się z obecnego centrum w Niemczech do Japonii, gdzie siła robocza była tańsza.
Knight miał szansę przetestować tę teorię podczas podróży do Japonii krótko po ukończeniu studiów w 1962 roku. Zawarł umowę z grupą japońskich biznesmenów, aby eksportować popularne w tym kraju buty Tiger do USA.
Trener Bowerman, który od dawna uważał, że niemieckie buty, choć najlepsze na rynku, nie były niczym szczególnym, co można by powielić lub nawet ulepszyć, poparł przedsięwzięcie Knighta, wchodząc w układ biznesowy 50-50 na własność ich nowej firmy, Blue Ribbon Sports, założonej w Eugene, Oregon, 25 stycznia 1964 roku. 25, 1964.
Historia Nike
Po założeniu Blue Ribbon Sports, Knight testował wody dla swoich importowanych butów, początkowo sprzedając je ze swojego samochodu po powrocie do Stanów. Szybko okazało się, że istnieje popyt na te tańsze, ale wciąż wysokiej jakości alternatywy dla Adidasa (ADDYY) i Pumasa (PUMSY), które zdominowały rynek.
W 1965 roku wiecznie pomysłowy Bowerman zaproponował firmie obuwniczej Tiger nowy projekt butów, który miał zapewnić odpowiednie wsparcie dla biegaczy dzięki amortyzowanej podeszwie wewnętrznej, miękkiej gumie gąbczastej w przedniej części stopy i na górze pięty, twardej gumie gąbczastej w środkowej części pięty oraz twardej gumowej podeszwie zewnętrznej.
Ten projekt okazał się zarówno wielkim sukcesem, jak i źródłem konfliktu między firmą Blue Ribbon a jej japońskim dostawcą. Nazywany Tiger Cortez, but spadł w 1967 roku i stał się natychmiastowym hitem dla jego wygodny, wytrzymały i stylowy design.
Mniej więcej w czasie jego sukcesu, jednak, stosunki zepsuł między Blue Ribbon i Tiger. Knight twierdzi, że japońska firma szukała sposobu, aby wydostać się z umowy o wyłączności z Blue Ribbon i starał się zatopić firmę. Tiger twierdzi, że odkrył, iż Blue Ribbon Sports sprzedaje własną wersję Tiger Cortez pod nową linią butów, którą nazwali „Nike.”
Tak czy inaczej, obie firmy formalnie rozstały się w 1971 roku, po czym Tiger złożył pozew. Sędzia ostatecznie ustalił, że obie firmy mogą sprzedawać swoje własne wersje modelu, co doprowadziło do tego, że jedyny sneaker stał się najlepiej sprzedającym się modelem dla dwóch różnych firm obuwniczych jako Nike Cortez i Tiger Corsair (obecnie sprzedawany przez nowoczesne wcielenie Tigera, Asics).
Po podziale z Tigerem, Blue Ribbon Sports w pełni przemianowało się na Nike. Phil Knight początkowo chciał nazwać firmę „Dimension 6”, ale Jeff Johnson, na szczęście, zainspirował się nazwą Nike po tym, jak zobaczył we śnie imię greckiej bogini zwycięstwa. Zanim to jednak nastąpiło, nowa marka potrzebowała własnego logo.
Dotarli do studentki wzornictwa z pobliskiego Portland State University, Carolyn Davis, aby przedstawiła szkice. Phil Knight niechętnie zgodził się na projekt swoosh, podobno mówiąc: „Cóż, nie kocham go, ale może mi się spodoba”. Davis policzył $2/godzinę i otrzymał w sumie $35 za logo. W 1983 roku Phil Knight, najwyraźniej przekonawszy się do logo, zorganizował przyjęcie dla Davidson i przyznał jej 500 akcji, których wartość szacuje się dziś na około 1 milion dolarów.
Po właściwym powstaniu 30 maja 1971 roku firma Nike, Inc. kontynuowała sukces Blue Ribbon Sports, w czym pomógł jej najpierw sukces Tiger Cortez, a następnie innowacyjny projekt podeszwy „Waffle” Bowermana. Podczas śniadania, gdy trener zastanawiał się nad sposobem zwiększenia przyczepności butów do biegania, zobaczył rowki w waflu, który zrobiła mu żona, i zastanawiał się, jak wyglądałby odwrócony. Nie chcąc rezygnować z pomysłu, Bowerman wlał roztopiony uretan do swojej gofrownicy. Niestety, zapomniał dodać do niej środka zapobiegającego przywieraniu i gofrownica się skleiła. Ale mimo to, pomysł się przyjął i z pomocą innej gofrownicy i przypuszczalnie dobrego sprayu, zaprojektował swoją idealną podeszwę i narodził się kultowy „Waffle Trainer”.
Ten but był wielkim sukcesem Nike, pierwszym z wielu, które miały nadejść, ponieważ firma utrzymywała silny i stały wzrost przez jej wczesne dni, kulminując w 1980 roku na giełdzie, co natychmiast uczyniło Phila Knighta milionerem z akcjami wartymi 178 milionów dolarów.
Od tego czasu firma wciąż się rozwija, w czym pomogła jej seria sprytnych kampanii reklamowych, z których najbardziej znana jest kampania „Just Do It” z 1988 roku (zainspirowana ostatnimi słowami amerykańskiego mordercy Gary’ego Gilmore’a przed plutonem egzekucyjnym: „Zróbmy to”). Oni uderzył wielki podpisując sportowców, takich jak Tiger Woods, Kobe Bryant, i Lebron James na wczesnych etapach ich kariery.
By zdecydowanie najbardziej lukratywne poparcie Nike kiedykolwiek miał, zarówno dla firmy i jej sponsora, został z Michaelem Jordanem. Spotting potencjał, Nike próbował zamachnąć się na poparcie od Jordana przed rozpoczęciem jego pierwszego sezonu z zawodowcami w 1984 roku. Pomimo tego, że nigdy wcześniej nie nosił pary Nike i miał nadzieję na umowę z Adidasem, Jordan podpisał umowę z Nike po spotkaniu, na którym obiecano mu 500 000 dolarów rocznie przez pięć lat, dwa odlewane samochody marki Mercedes i buty dostosowane do jego specyficznych potrzeb.
Umowa okazała się strzałem w dziesiątkę dla Nike, a Jordan szybko wzniósł się na wyżyny sławy i jego linia butów, Air Jordans, trafiła na rynek, przynosząc ponad 100 milionów dolarów przychodu do końca 1985 roku. Air Jordans nadal są dla Nike dochodową krową. Pomimo niedawnych spadków sprzedaży, marka ta wciąż przynosi firmie oszałamiające 2,8 miliarda dolarów sprzedaży w 2018 roku. Jordan nadal zarabia około 100 milionów dolarów rocznie w samych tantiemach Nike.
Nike Timeline
1964 – Phil Knight i Bill Bowerman zakładają Blue Ribbon Sports.
1971 – Zrywając więzi z Onitsuka Tiger (obecnie Asics), Blue Ribbon Sports staje się Nike Inc, wykorzystując logo swoosh stworzone przez studentkę Portland State University Carolyn Davis za 35 dolarów
1971 – Bowerman wymyśla kultowy wzór podeszwy dla Waffle Trainers po włożeniu gumy do gofrownicy
1972 – rumuński tenisista Ilie Nastase zostaje pierwszym sportowcem, który podpisuje umowę z Nike.
1979 – Nike wprowadza opatentowaną technologię „Air” w nowym obuwiu Tailwind.
1980 – Nike kończy IPO z ceną 18 centów za akcję.
1984 – Nike podpisuje kontrakt z Michaelem Jordanem, rozpoczynając serię Air Jordan.
1987 – Nike wypuszcza reklamę nowych butów Air Max do utworu „Revolution” Beatlesów, co czyni ją pierwszą reklamą wykorzystującą muzykę zespołu.
1988 – pierwsza kampania „Just Do It” rozpoczyna się od reklamy przedstawiającej 80-letnią ikonę biegania Waltera Stacka biegnącego przez most Golden Gate.
1989 – kampania reklamowa „Bo Knows” z udziałem gwiazdy baseballu i futbolu Bo Jacksona.
1990 – otwarcie pierwszego sklepu Niketown w Portland w stanie Oregon.
1991 – aktywista Jeff Ballinger publikuje raport ujawniający niskie płace i złe warunki pracy w indonezyjskich fabrykach Nike. W odpowiedzi Nike wprowadza pierwsze fabryczne kodeksy postępowania.
1996 – Nike podpisuje kontrakt z Tigerem Woodsem.
1998 – W obliczu powszechnych protestów Nike podnosi minimalny wiek swoich pracowników, zwiększa monitoring i przyjmuje amerykańskie normy OSHA dotyczące czystego powietrza w zagranicznych fabrykach. OSHA standardy czystego powietrza w zagranicznych fabrykach.
1999 – współzałożyciel Nike Bill Bowerman umiera w wieku 88 lat.
2002 – Nike przejmuje firmę Hurley produkującą odzież surfingową.
2003 – Nike podpisuje umowy z Lebronem Jamesem i Kobe Bryantem.
2004 – Nike przejmuje firmę Converse za 309 milionów dolarów.
2004 – Phil Knight ustępuje z funkcji dyrektora generalnego i prezesa Nike, ale zachowuje stanowisko prezesa, ponieważ William D. Perez zostaje nowym dyrektorem generalnym firmy.
2008 – Nike podpisuje kontrakt z Derekiem Jeterem.
2012 – Nike zostaje oficjalnym dostawcą odzieży NFL.
2015 – Nike zostaje oficjalnym dostawcą odzieży NBA.
2018 – Nike odsłania kampanię reklamową z udziałem sportowca i działacza politycznego Colina Kaepernicka, zyskując mieszankę publicznej aprobaty i oburzenia.
Kontrowersje
Sweatshops
Nike ma za sobą długą historię kontrowersji związanych z praktykami pracowniczymi. Firma została założona w oparciu o zasadę poszukiwania tańszej siły roboczej do produkcji towarów o tej samej jakości i postępowała zgodnie z nią nienagannie, aż w końcu wróciło to do niej, by ją ugryźć.
Fabryki Nike początkowo znajdowały się w Japonii, ale później przeniosły się do Korei Południowej, Chin i Tajwanu. Gdy gospodarki tych krajów rozwinęły się, Nike ponownie zmieniła lokalizację, odchodząc od pracy w Korei Południowej i na Tajwanie, by skupić się na Chinach, Indonezji i Wietnamie.
Niewiele o tym zauważono, dopóki aktywista Jeff Ballinger nie opublikował w 1991 r. raportu dokumentującego złe warunki pracy w zakładach Nike w Indonezji. W ślad za tym poszedł popularny artykuł w Harper’s Magazine, opisujący życie indonezyjskiego pracownika Nike, który pracował za 14 centów na godzinę.
Oburzenie wśród opinii publicznej fermentowało wraz z protestami przeciwko obuwniczemu gigantowi na Olimpiadzie w 1992 roku i zwiększonym zainteresowaniem mediów trudną sytuacją pracowników sklepów odzieżowych. W tym samym czasie firma starała się rozbudować swoje sklepy detaliczne Niketown, co spowodowało masowe protesty wokół planowanych ekspansji.
Przy protestach na kampusach uniwersyteckich, wezwaniach do bojkotu firmy i naciskach na jej gwiazdy, takie jak Michael Jordan, aby potępiły markę, Nike podjęła w 1998 r. skoordynowane wysiłki w celu poprawy warunków pracy w swoich fabrykach.
Zawierały one podniesienie minimalnego wieku pracowników, zwiększenie monitorowania warunków w fabrykach i egzekwowanie amerykańskich standardów dotyczących czystego powietrza. Po tym nastąpiło utworzenie przez Nike Fair Labor Association w 1999 roku, audyt około 600 fabryk w latach 2002-2004 oraz publiczne ujawnienie wszystkich lokalizacji fabryk w 2005 roku.
Pomimo że doniesienia o nadużyciach w fabrykach Nike nadal się utrzymują, wielu działaczy na rzecz praw człowieka uznało wysiłki Nike w celu zminimalizowania najgorszych problemów w tych fabrykach, a publiczne oburzenie na warunki pracy w firmie jest dziś cieniem tego, co było kiedyś.
Colin Kaepernick
Na Święto Pracy w 2018 roku, Nike zrobił ogromny splash, tweetując zdjęcie gracza NFL Colina Kaepernicka jako nową twarz swojej marki.
Kwartalnik 49ers stał się piorunochronem kontrowersji po tym, jak był pierwszym graczem piłkarskim, który przyjął kolano podczas hymnu narodowego w proteście przeciwko brutalności policji wobec czarnych Amerykanów. Otrzymał mieszankę wsparcia i sprzeciwu od społeczeństwa, z niektórymi nazywając go bohaterem i innych krytykując jego działania jako „nieamerykańskie.”
Ta kontrowersja tylko nasiliła się z Donald Trump podejmowania krytyki protestu Kaepernick zaczął centralny punkt rozmowy w jego kampanii, a później, prezydentury. 49ers zarządzania konsekwentnie nie odnowić kontrakt Kaepernick i żaden inny zespół NFL podpisał go. Trafnie, reklama nakładka czarno-białe zdjęcie twarzy Kaepernick z tekstem, „Uwierz w coś. Nawet jeśli oznacza to poświęcenie wszystkiego,” i klasyczny slogan Nike, „Just Do It.” poniżej.
The reklama garnered przewidywalną mieszankę wsparcia i kontrowersji. Niektórzy, widząc poparcie Nike dla Kaepernicka jako zdradę wartości patriotycznych, zdecydowali się publicznie ogłosić bojkot Nike, publikując filmy, na których palą swoje buty Nike.
To okazało się w dużej mierze nieskuteczne, z większością ludzi wyśmiewających bojkotujących Nike w mediach społecznościowych, a akcje firmy gwałtownie wzrosły o ponad 6 miliardów dolarów mniej niż miesiąc po rozpoczęciu kampanii.
Niektórzy z lewicy również nie zgodzili się z reklamą, przytaczając ją jako przykład „aktywizmu towarowego”, w którym korporacje kooptują ruch społeczny dla zysków.
Jak zielone jest Nike?
Mimo że Nike podjęło kroki w kierunku zwiększenia swojej przyjazności dla środowiska, dołączając do Sustainable Apparel Commission i wdrażając wiele materiałów wielokrotnego użytku w swoich ubraniach, wciąż ma przed sobą długą drogę do przebycia.
Podstawową krytyką środowiskową pod adresem Nike jest jej odmowa wyeliminowania niebezpiecznych materiałów z łańcucha dostaw. Jak wskazał Greenpeace, ma to wpływ na wszystko, od pracowników fabryk, przez drogi wodne, po konsumentów. Niebezpieczne substancje chemiczne zanieczyszczają środowisko, grożą zatruciem tym, którzy z nimi pracują i pozwalają na utrzymywanie się potencjalnego zagrożenia dla zdrowia wśród użytkowników odzieży Nike.
Nike twierdzi, że pracuje nad wyeliminowaniem tych toksycznych substancji chemicznych. Podczas gdy te roszczenia spotkały się z wątpliwościami w ciągu ostatnich kilku lat, w 2018 roku Nike pokazał pewne poważne oznaki wzrostu, rozszerzając swoje portfolio wolne od PFC do 93% produktów.
Co się dzieje w 2019 roku?
W ciągu 2019 roku większość wiadomości na temat Nike obracała się wokół jej politycznych postaw. Dni przed czwartym lipca firma anulowała wydanie trampka z 13-gwiazdkową amerykańską flagą Betsy Ross na pięcie buta. Podobno decyzja ta została podjęta po tym, jak Colin Kaepernick prywatnie wyraził swoją krytykę projektu do Nike, widząc, jak 13-gwiazdkowa flaga reprezentowała Amerykę w czasach niewolnictwa i była używana w tandemie z flagą Konfederacji przez grupy nienawiści, w tym Ku Klux Klan.
Wybór do upuszczenia buta mimo wszystko wywołał burzę medialną z konserwatywnymi punditami i komentatorami mediów społecznościowych krytykującymi Nike za brak patriotyzmu.
Oprócz sfery politycznej, Nike ujawniło również plany dotyczące usługi subskrypcji dla dzieci. To przychodzi w czasie, gdy firmy odzieżowe są coraz bardziej patrząc w kierunku modeli opartych na subskrypcji, aby przyciągnąć klientów. Będzie to pierwszy test Nike w tym zakresie i otwiera drzwi dla dzieci od 2 do 10, aby mieć zmienny dostęp w całym wyborze około 100 butów za miesięczną opłatę.
Nike Stock
Jak w przypadku wielu firm w 2019 roku, los Nike został ściśle powiązany z trwającymi spekulacjami na temat taryf w obecnej wojnie handlowej Chiny-USA. Biorąc pod uwagę, że Nike produkuje około 27% swojej odzieży w Chinach, perspektywa rosnących ceł stanowi realny problem dla jej łańcucha dostaw. Firma aktywnie radzi sobie z tym problemem, powoli przenosząc więcej swoich operacji z Chin do Wietnamu.
Niezależnie od tych zagrożeń, Nike przetrwała 2019 rok stosunkowo bez szwanku, nawet lądując wśród 15 najlepszych ocen analityków Dow.
Nike (NKE) – Get Report zamknięto po 81,03 USD za akcję, w dół o 2,75%, 14 sierpnia.
Nigdy nie jest za późno – lub za wcześnie – na planowanie i inwestowanie na emeryturę, na którą zasługujesz. Uzyskaj więcej informacji i bezpłatną subskrypcję próbną TheStreet’s Retirement Daily, aby dowiedzieć się więcej o oszczędzaniu i życiu na emeryturze. Masz pytania dotyczące pieniędzy, emerytury i/lub inwestycji? [email protected].